Հայաստանում շարունակվում են կարևոր տնտեսական և քաղաքական զարգացումները։ Վերջին նորությունները ընդգրկում են ճանապարհաշինարարական ծրագրերի ընդլայնումից մինչև միջազգային առևտրային հարաբերությունների փոփոխություններ։
1. Քաջարան-Ագարակ ճանապարհի շինարարական ծավալների ընդլայնում
Հայաստանում նախատեսվում է արագացնել Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի Քաջարան-Ագարակ հատվածի շինարարությունը։ Ճանապարհային դեպարտամենտ հիմնադրամի ներկայացուցիչները և ճանապարհը նախագծող, կառուցող ու վերահսկող ընկերությունների ներկայացուցիչները քննարկել են շինարարական աշխատանքների ընթացքը։ Որոշվել է մեծացնել շինարարական ռեսուրսները՝ ապահովելով ավելի մեծ ծավալի աշխատանքներ, որոնք պետք է իրականացվեն ըստ ժամանակացույցի և բարձր որակով։
2. Ջերմուկի ճոպանուղու վերագործարկումը և պետական ֆինանսավորումը
Ադրբեջանի ռազմական գործողությունների հետևանքով վնասված Ջերմուկի ճոպանուղին վերագործարկվել է ավելի քան երկու տարի անց։ Ճոպանուղու 1 կիլոմետրանոց ուղերթի համար մեկ տոմսն արժե 1500 դրամ։ ՀՀ կառավարությունը տրամադրել է 24 մլն դրամ ճոպանի ձեռքբերման համար՝ ապահովելով ճոպանուղու անխափան աշխատանքը։
3. Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության աճը
2024 թվականին Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության ծավալը կազմել է 30,159.1 մլն դոլար, ինչը 41.5%-ով ավելի է 2023 թվականի նույն ցուցանիշից։
- Արտահանումը կազմել է 13,092.2 մլն դոլար,
- Ներմուծումը՝ 17,066.9 մլն դոլար։
Տվյալները տրամադրել է Վիճակագրական կոմիտեն, որը նաև արձանագրել է տնտեսական ակտիվության 8%-անոց աճ։
4. Հայաստանի տնտեսական աճի կանխատեսումը՝ 2025 թվականի համար
Եվրասիական զարգացման բանկը կանխատեսում է, որ Հայաստանի տնտեսությունը 2025 թվականին կաճի 5.5%-ով։ Աճը պայմանավորված է լինելու առևտրի, ծառայությունների և շինարարության ոլորտների հետագա ընդլայնմամբ։ Միևնույն ժամանակ, արդյունաբերության ոլորտում նկատվում է որոշակի անկում, որը պայմանավորված է արտաքին առևտրի և թանկարժեք մետաղների վերամշակման շուկայի փոփոխություններով։
5. Թրամփի նոր մաքսային քաղաքականությունը և միջազգային առևտրային հարաբերությունները
ԱՄՆ նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը սահմանել է մաքսատուրքեր.
- 25% Կանադայից և Մեքսիկայից ներմուծվող ապրանքների վրա,
- 10%՝ Չինաստանից ներմուծվող ապրանքների վրա։
Թրամփի հրամանում նշվում է, որ եթե այս երկրները պատասխանի միջոցներ ձեռնարկեն, ապա մաքսատուրքերը կարող են ընդլայնվել՝ ԱՄՆ արդյունաբերությունը պաշտպանելու համար։
6. Եկամտային հարկի վերադարձ և հայտարարագրեր Հայաստանում
Պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) հայտնում է, որ 2024-ին 59,031 ֆիզիկական անձ ներկայացրել է 2023 թվականի համար հարկային հայտարարագիր։
- 3732 քաղաքացի օգտվել է եկամտային հարկի վերադարձի հնարավորությունից,
- Վերադարձված գումարի ընդհանուր չափը կազմել է մոտ 340 մլն դրամ։
7. Թուրքիայի հրաժարումը «Мир» քարտերի սպասարկումից
Թուրքիան հրաժարվել է ապաարգելափակել ռուսական «Мир» վճարային համակարգի քարտերը, չնայած շուրջ մեկ տարի տևած բանակցություններին։ Դեռևս 2023-ի սեպտեմբերից թուրքական բանկերը սկսել են սահմանափակել Ռուսաստանի և Բելառուսի հետ կապված գործարքները՝ ԱՄՆ-ի պատժամիջոցների պատճառով։
8. Մերձդնեստրի և Մոլդովայի համաձայնությունը գազի մատակարարման շուրջ
Չճանաչված Մերձդնեստրի իշխանությունները համաձայնության են եկել Մոլդովայի կառավարության հետ, ըստ որի՝
- Մերձդնեստրի համար գազը կմատակարարվի առանց Ռուսաստանի միջնորդության,
- ԵՄ-ը տրամադրել է 30 մլն եվրո դրամաշնորհ, որը կօգտագործվի փետրվարի 1-10-ն ընկած ժամանակահատվածում օրական 3.2 մլն խմ գազի ձեռքբերման համար։
9. Ռուսական հեղուկացված բնական գազի պահանջարկի աճը Գերմանիայում
Չնայած ԵՄ-ի ջանքերին՝ նվազեցնել ռուսական էներգակիրների ներկրումը, Գերմանիան շարունակում է շոշափելի ծավալներով գնել ռուսական հեղուկացված բնական գազ՝ օգտագործելով ԵՄ այլ երկրների նավահանգիստները։
ԵՄ-ը նպատակ ունի 2027 թվականին ամբողջությամբ դադարեցնել ռուսական հանածո վառելիքի օգտագործումը, սակայն ներկա պայմաններում ռուսական գազի հոսքը մնում է կրիտիկական հարց։
