2024թ. առաջին ութ ամիսներին Հայաստան ներմուծման ծավալները ռեկորդային են եղել՝ կազմելով 12․01 մլրդ դոլար։ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն, ներմուծման ծավալներն աճել են 59․3%-ով՝ համեմատելով 2023թ. համապատասխան ցուցանիշների հետ։
Ռուսաստանն այս ժամանակահատվածում մնացել է ներմուծման առաջատար երկիրը, իսկ Չինաստանը և Վրաստանը լրացրել են ներմուծման հիմնական հոսքերի երկրորդ ու երրորդ տեղերը։ Այս ցուցանիշներն ընդգծում են Հայաստանի ներմուծման բազմազանությունը և ռուսական շուկայի գերակշռությունը։
Ռուսաստանի գերակշռող դերը ներմուծման մեջ
Ներմուծման ամենամեծ ծավալները շարունակվում են գրանցվել Ռուսաստանի ուղղությամբ, որը 2024թ. հունվար-օգոստոս ամիսներին Հայաստան է ուղարկել 7․19 մլրդ դոլարի ապրանքներ՝ ցույց տալով 258.65% աճ։ Սա նշանակում է, որ Ռուսաստանի շուկան Հայաստանի ներմուծման մեջ ավելի քան կրկնապատկվել է՝ ընդգրկելով 59․84%-ը ներմուծման ընդհանուր ծավալներից։ Ռուսական արտադրանքի ներմուծման ծավալներն էլ կազմել են 7․05 մլրդ դոլար, ինչը 3․7 անգամ ավելի է, քան նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում։ Սա ցույց է տալիս երկկողմանի առևտրի խորացումն ու կախվածության աճը Ռուսաստանից։
Չինաստան՝ ներմուծման երկրորդ խոշոր գործընկերը
Չինաստանը ներմուծման երկրորդ խոշորագույն գործընկերն է՝ 678․4 մլն դոլար ներմուծման ծավալով, որը 8.72% աճ է գրանցել նախորդ տարվա ցուցանիշների համեմատ։ Չինական ապրանքները կազմում են ներմուծման ընդհանուր ծավալների 5.65%-ը։ Չնայած ներմուծման ծավալների աճին, չինական արտադրանքի ներմուծումը նվազել է 4.5%-ով, կազմելով 1․03 մլրդ դոլար։
Վրաստանը՝ երրորդ խոշոր ներմուծողը
Վրաստանը, չնայած զբաղեցնում է ներմուծման մեջ երրորդ տեղը, նվազել է 20.37%-ով՝ կազմելով 507․8 մլն դոլար։ Վրացական արտադրանքի ներմուծումը նույնպես կտրուկ նվազել է՝ կազմելով ընդամենը 101․6 մլն դոլար, ինչը 61.3%-ով ցածր է 2023թ. համեմատ։
Ներմուծման մյուս կարևոր ուղղությունները
Չնայած որոշ երկրների ներմուծման ծավալներն անկում են ապրել, որոշ երկրներ դեռևս պահպանել են կայուն աճ։ Օրինակ՝ Իրանից ներմուծումն ավելացել է 0.74%-ով՝ հասնելով 394․6 մլն դոլարի։ Հատկանշական է նաև, որ ԵԱՏՄ երկրներից ներմուծումը աճել է 247.47%-ով՝ կազմելով 7․28 մլրդ դոլար, ինչը ապացուցում է Հայաստանի մասնակցությունը այս տարածաշրջանային դաշինքին։
Կրճատված ներմուծման ուղղություններ
Որոշ երկրների հետ ներմուծման ծավալները կտրուկ նվազել են։ Օրինակ՝ Ամերիկայից ներմուծումը կրճատվել է 58.91%-ով, իսկ կորեական արտադրանքի ներմուծումը՝ 36.7%-ով։ Ճապոնիայից ներմուծումը նվազել է նույնիսկ ավելի կտրուկ՝ 73%-ով՝ հասնելով ընդամենը 74․1 մլն դոլարի։
Հայաստանի ներմուծման տվյալները ցույց են տալիս զգալի աճ, ինչը խոսում է երկրի տնտեսության և արտաքին առևտրի ակտիվացման մասին։ Ռուսաստան-Հայաստան առևտրային կապերի խորացումը մեծ ազդեցություն ունի ներմուծման ընդհանուր աճի վրա։ Այս տվյալները վկայում են, որ Հայաստանի տնտեսությունը շարունակում է զարգանալ՝ միջազգային առևտրային գործընկերների հետ համագործակցության միջոցով, սակայն անհրաժեշտ է պահպանել տնտեսական բազմազանությունը՝ կախվածությունը միայն մեկ շուկայից նվազեցնելու համար։
Մեկնաբանություն