Օդային տրանսպորտի միջազգային ասոցիացիան (IATA) հրապարակել է 2024 թվականի ամբողջ տարվա և դեկտեմբերի ուղևորների շուկայի տվյալները՝ ցույց տալով ռեկորդային բարձր պահանջարկ: Տվյալները փաստում են, որ ավիացիոն ոլորտը ամբողջությամբ վերականգնվել է համաճարակից հետո և նույնիսկ գերազանցել է մինչհամաճարակային մակարդակները:

Հիմնական ցուցանիշները

2024 թվականին ընդհանուր երթևեկությունը, որը չափվում է եկամտային ուղևորների կիլոմետրերով (RPK), նախորդ տարվա համեմատ աճել է 10,4%-ով, ինչը 3,8%-ով բարձր է 2019-ի մակարդակից: Ընդհանուր հզորությունը, որը չափվում է մատչելի նստատեղերի կիլոմետրերով (ASK), աճել է 8,7%-ով, իսկ ծանրաբեռնվածության գործակիցը (load factor) հասել է 83,5%-ի՝ նոր ռեկորդ սահմանելով ավիացիոն ոլորտի համար: 2024 թվականի դեկտեմբերին աճը շարունակվել է.

• Ընդհանուր պահանջարկը՝ +8,6%
• Ընդհանուր հզորությունը՝ +5,6%
• Միջազգային պահանջարկը՝ +10,6%
• Ներքին պահանջարկը՝ +5,5%
• Դեկտեմբեր ամսվա բեռնվածության գործակիցը՝ 84%, որը ամսվա համար ռեկորդային ցուցանիշ է:

IATA-ի գլխավոր տնօրեն Վիլլի Ուոլշը նշել է, որ այս թվերը վկայում են ավիացիայի կայուն վերականգնման և ուղևորների ճանապարհորդելու մեծ ցանկության մասին: Նա ընդգծել է, որ ավիաընկերությունները հնարավորինս արդյունավետորեն են օգտագործել իրենց հնարավորությունները՝ ապահովելով 83,5% բեռնվածության գործակից՝ ինչը մասամբ պայմանավորված է մատակարարման շղթայի սահմանափակումներով:

Օդային ուղևորների շուկան մանրամասն - 2024 թ

2024 (% տարեցտարի)	Համաշխարհային բաժնետոմս 1	RPK		PLF (%-PT) 2	PLF (մակարդակ) 3
Ընդհանուր շուկա	100%	10.4%		+1,3%	83.5%
Աֆրիկա	2.2%	13.2%		+2,2%	74.9%
Ասիա Խաղաղ օվկիանոս	33.5%	16.9%		+3,2%	83.4%
Եվրոպա	26.7%	8.7%		+0,5%	84.8%
Լատինական Ամերիկա	5.3%	7.8%		+0,6%	83.7%
Մերձավոր Արևելք	9.4%	9.5%		+0,8%	80.8%
Հյուսիսային Ամերիկա	22.9%	4.6%		0.0%	84.3%

Միջազգային ուղևորների շուկաներ

Միջազգային ամբողջ տարվա երթևեկությունը 2024-ին գերազանցել է 2019-ի ցուցանիշը 0,5%-ով, բոլոր տարածաշրջաններում արձանագրված աճով: Միջազգային երթևեկության բեռնվածության գործակիցը հասել է 83,2%-ի՝ ռեկորդային բարձր մակարդակ: Տարածաշրջանային արդյունքները՝

• Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան – 26% աճ
• Եվրոպա – 9,7% աճ
• Մերձավոր Արևելք – 9,4% աճ
• Հյուսիսային Ամերիկա – 6,8% աճ
• Լատինական Ամերիկա – 14,4% աճ
• Աֆրիկա – 13,2% աճ

Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանը ցույց է տվել ամենաբարձր աճը, սակայն դեռևս 8,7%-ով ցածր է 2019-ի մակարդակից, ինչը նշանակում է, որ վերականգնման լրացուցիչ ներուժ դեռ կա:

Ներքին ուղևորների շուկաներ

2024 (% տարեցտարի)	Համաշխարհային բաժնետոմս 1	RPK		PLF (%-PT) 2	PLF (LEVEL) 3
Ներքին	38.2%	5.7%		+2,5%	84.0%
Ներքին Ավստրալիա	0.8%	3.6%		+1,1%	81.8%
Ներքին Բրազիլիա	1.1%	4.6%		+1,3%	81.9%
Ներքին Չինաստանի PR	11.3%	12.3%		+6,8%	83.2%
Ներքին Հնդկաստան	1.7%	6.0%		-0,6%	86.4%
Ներքին Ճապոնիա	1.0%	3.2%		+2,7%	78.0%
Ներքին ԱՄՆ	14.4%	3.7%		0.3%	84.1%

  Ներքին շուկաներում նույնպես արձանագրվել է աճ, ինչը պայմանավորված է հիմնականում Չինաստանի 12,3% բարձր ցուցանիշով:

• Ճապոնիայում պահանջարկն աճել է 3,2%-ով, սակայն հզորությունը փոքր-ինչ կրճատվել է:
• Հնդկաստանում բեռնվածության գործակիցը փոքր-ինչ նվազել է (-0,6 տոկոսային կետ), բայց այն դեռևս 86,4% է՝ ամենաբարձր ցուցանիշը ներքին շուկաներում:

Ավիացիայի ապագայի մարտահրավերները

IATA-ն կանխատեսում է, որ 2025 թվականին ավիացիոն արդյունաբերության աճը կշարունակի, սակայն ավելի չափավոր՝ 8%-ի սահմաններում, ինչը համահունչ է պատմական միջին աճի տեմպերին: Այդուհանդերձ, ոլորտը կանգնած է մի շարք մարտահրավերների առջև:

1. Անվտանգության ապահովում

Վերջերս Վաշինգտոնում տեղի ունեցած ավիավթարը ևս մեկ անգամ հիշեցնում է, որ անվտանգության ապահովումը մնում է առաջնահերթ խնդիր: IATA-ն ընդգծում է, որ ավիացիայի անվտանգությունը միշտ կլինի ոլորտի թիվ մեկ կարևորությունը:

2. Կայունության խնդիրներ և ածխածնի զրոյական արտանետումների նպատակներ

Ավիաընկերությունները լրջորեն հետևում են իրենց պարտավորություններին 2050-ի համար ածխածնի զրոյական արտանետումների հասնելու ուղղությամբ: 2024 թվականին կայուն ավիացիոն վառելիքի (SAF) գնումների ծավալները զգալիորեն աճել են, սակայն ընդհանուր պահանջարկի ընդամենը 0,5%-ն է ապահովվել SAF-ով: IATA-ն կոչ է անում կառավարություններին՝

• Առաջնահերթություն տալ SAF-ի արտադրությանը
• Աջակցել վերականգնվող էներգիայի զարգացմանը
• Կրճատել հանածո վառելիքի սուբսիդիաները և միջոցներն ուղղել կանաչ էներգիային

***

2024 թվականը դարձել է ավիացիայի համար պատմական տարի՝ ուղևորափոխադրումների ռեկորդային պահանջարկով և միջազգային շուկաների շարունակական վերականգնմամբ: Չնայած մարտահրավերներին, ոլորտը պատրաստ է 2025-ին շարունակել կայուն աճի ուղին՝ ապահովելով անվտանգ, արդյունավետ և ավելի էկոլոգիապես մաքուր ավիացիոն փոխադրումներ:     Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: