Հայաստանում օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա 5-8 աստիճանով
Օպերայի և բալետի թատրոնի շենքը վերջին 30 տարում առաջին անգամ ամբողջությամբ լվացվում է
Օգոստոսի 1-ից QR կոդով մեկերթ տոմսի թղթային տարբերակը դուրս կգա շրջանառությունից
Վրաստանում տարեկան գնաճի մակարդակը կազմել է 4.0 տոկոս
Տեխասում առնվազն 24 մարդ է մահացել աղետալի ջրհեղեղի հետևանքով․ ևս 25 մարդ անհետ կորած է
Ռուսաստանի քաղաքացիները պարտավոր են փոխել անձնագրերը, եթե նրանց արտաքին տեսքը զգալիորեն փոխվել է
Թրամփը պատրաստվում է բանակցություններ սկսել TikTok-ի վաճառքի վերաբերյալ հնարավոր գործարքի շուրջ
Աշխատանք կա, բայց ուրիշի համար. ում է փնտրում 2025-ի աշխատաշուկան. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Աշխատակիցները թաքուն են օգտագործում ԱԲ, սակայն դա կարող է վտանգավոր լինել. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ԱՄՆ-ն սպառնում է ԵՄ-ին սննդամթերքի արտահանման վրա 17% մաքսատուրքով
BRICS երկրների ֆինանսական ակտիվների ծավալը գերազանցել է 60 տրիլիոն դոլարը
Չինաստանը հակադեմպինգային մաքսատուրքեր է սահմանել եվրոպական կոնյակի վրա
Թրամփը կարող է այս տարի Չինաստան մեկնել. Bloomberg
2025-ի մայիսին ՀՀ աշխատատեղերը հասել են 790 հազարի՝ 2018-ի համեմատ աճելով 198.6 հազ․ կամ 33.9%-ով
Հունիսին Հայաստանում գները նվազել են մայիսի համեմատ. տարեկան գնաճը կազմել է 3.9%
Ինչի համար ենք բոլորս վճարում մեր գրպանից. Հայաստանը սուբսիդավորում է օդը. վերլուծությունը abnews.am-ում
Ուջանի մոտից երթևեկությունը տեղափոխվում է Հյուսիս-հարավի նորակառույց ճանապարհ
Մեկ օրում բացահայտվել է 108 հանցագործություն, որոնցից 6-ը՝ նախկինում կատարված
Մոսկվայում հայտնաբերվել է «Տրանսնեֆտ»-ի փոխնախագահի դին
Հունիսին գները նվազել են 1.3%, տարեկան գնաճը՝ 3.9%, բանջարեղենը՝ -23.6%, դրամը՝ 384.2 դրամ

Տնտեսական ցուցանիշը Վրաստանում. խաչապուրիի ինդեքսի անկման պատճառները

Սպտ 30, 2024 16:33
33

Խաչապուրիի ինդեքսի անկումը Վրաստանում՝ տնտեսական միտումների յուրօրինակ վկայություն

Վերջին տարիներին Վրաստանում մեծ ճանաչում է ստացել «Խաչապուրիի ինդեքսը»՝ տնտեսական ցուցանիշ, որը հետևում է հայտնի վրացական խաչապուրի ուտեստի գների փոփոխություններին։ Տնտեսական այս ինդեքսը, որը ստեղծվել է «Economist» ամսագրի Բիգ-Մաքի ինդեքսի նմանությամբ, ցույց է տալիս ոչ միայն խաչապուրիի արժեքի փոփոխությունները, այլև երկրի ընդհանուր գնաճային միտումները։

Վեց տարի շարունակ աճից հետո՝ անկում

2018 թվականից ի վեր խաչապուրիի ինդեքսը Վրաստանում կայուն աճ է գրանցել՝ 2023 թվականին հասնելով 6.3 լարիի (213 ռուբլի): Սակայն 2024 թվականին տեղի ունեցավ մի անսպասելի փոփոխություն․ ինդեքսը նվազեց՝ հասնելով 6.2 լարիի (210 ռուբլի), ինչը կազմում է 1% անկում։ Սա առաջին անգամն է վերջին վեց տարիների ընթացքում, որ խաչապուրիի ինդեքսը անկում է գրանցում։

Ինչպե՞ս է հաշվարկվում Խաչապուրիի ինդեքսը

Թբիլիսիի Տնտեսագիտության միջազգային դպրոցը (ISET) հաշվարկում է այս ինդեքսը՝ հիմնվելով մեկ իմերեթական խաչապուրիի պատրաստման բաղադրիչների արժեքի վրա: Այս բաղադրիչները ներառում են կարագը, պանիրը, ձուն, խմորիչը և կաթը, որոնց գները մեծ ազդեցություն են ունենում ընդհանուր ինդեքսի վրա։

2024 թվականի հուլիսին խաչապուրիի պատրաստման միջին արժեքը կազմել է 5․78 լարի (195 ռուբլի), ինչը 2․9%-ով պակաս է հունիսի համեմատ: Չնայած խաչապուրիի ինդեքսի ընդհանուր անկմանը, որոշ բաղադրիչների գները, այնուամենայնիվ, շարունակել են աճել։ Կարագի գինը բարձրացել է 18․9%-ով, կաթինը՝ 18%-ով, իսկ խմորիչինը՝ 13․9%-ով։ Միաժամանակ, պանրի գինը նվազել է 6․4%-ով, իսկ ձվի գինը՝ 4․3%-ով, ինչը մասամբ փոխհատուցում է մյուս բաղադրիչների թանկացումները։

Տարածաշրջանային տարբերություններ

Խաչապուրիի ինդեքսի շրջանակում կան զգալի տարածքային տարբերություններ: Թբիլիսիում խաչապուրիի գինը ամենաբարձրն է՝ 6․34 լարի (214 ռուբլի), ինչը 9․6%-ով գերազանցում է երկրի միջին ցուցանիշը։ Իսկ Քութաիսիում խաչապուրին կարելի է պատրաստել ավելի էժան՝ 5․47 լարիով (185 ռուբլի):

Զբոսաշրջությունն ու տնտեսական միտումները

Փորձագետները գների այս տատանումները կապում են զբոսաշրջային սեզոնի և ընդհանուր տնտեսական իրավիճակի հետ։ Ամռան ամիսներին զբոսաշրջիկների հոսքերի ավելացումը ավանդաբար բարձրացնում է գները հատկապես հանրաճանաչ վայրերում։ Միևնույն ժամանակ, քիչ այցելվող շրջաններում գներն ավելի կայուն են մնում։

Խաչապուրիի ինդեքսի նշանակությունը

Խաչապուրիի ինդեքսը Վրաստանում կարևոր գործիք է դարձել տնտեսական փոփոխություններին հետևելու համար։ Այն արտացոլում է ոչ միայն սննդամթերքի գների փոփոխությունները, այլև երկրի ընդհանուր տնտեսական միտումները՝ օգնելով քաղաքացիներին և տնտեսագետներին հասկանալ կյանքի արժեքը՝ վրացական խոհանոցի կարևորագույն ուտեստի միջոցով։