Հայաստանում DataMatrix ծածկագրով էլեկտրոնային դրոշմավորումը մեկնարկել է 2023 թվականից՝ նպատակ ունենալով բարելավել հարկային կամավոր կարգապահությունը, նվազեցնել ստվերային շրջանառությունը և ապահովել ապրանքների նկատմամբ ամբողջական վերահսկողություն։ Այս համակարգի կիրառումն իրականացվում է փուլային կերպով՝ ներառելով տարբեր տեսակի ապրանքներ։

Դրոշմավորման կիրառման ընթացքը

DataMatrix ծածկագրով դրոշմավորումն առաջին հերթին տարածվել է ծխախոտային արտադրանքի վրա։ Այնուհետև՝ այս պահանջը ներառվել է ալկոհոլային ապրանքների, իսկ 2024 թվականի մայիսի 1-ից՝ փաթեթավորված խմելու ջրի համար։ Ապրանքները, որոնք պահանջում են դրոշմավորում, նախքան վաճառքի ներկայացվելը ենթակա են ծածկագրման։ Տնտեսվարողները՝ արտադրողներն ու ներմուծողները, պարտադիր փակցնում են DataMatrix ծածկագիրը ապրանքի փաթեթավորման վրա։ Վաճառքի կետերի աշխատակիցները, իրենց հերթին, պարտավոր են ապրանքը վաճառելիս սկանավորել այս ծածկագիրը՝ ապահովելու համար ապրանքի հանվելը շրջանառությունից։

Տեխնիկական պահանջներ

Վաճառքի կետերը DataMatrix ծածկագրով ապրանքների վաճառքի համար պարտավոր են ունենալ համապատասխան երկչափ շտրիխ կոդեր կարդացող սկաներներ, որոնք ինտեգրված են ՀԴՄ սարքերին։ Այս սարքերը թույլ են տալիս սկանավորել ապրանքի ծածկագիրը և փոխանցել տվյալները ՊԵԿ-ի տեղեկատվական շտեմարան։ Սկանավորման ընթացքում, եթե վաճառքի կետում ծածկագիրը չի սկանավորվում, այդ գործընթացը համարվում է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում, որի պատասխանատվությունն ընկնում է վաճառքի կետի վրա։

Կամավոր կարգապահության խթանում

ՊԵԿ-ը իրազեկման նպատակով վերջին ամիսներին իրականացրել է լայնածավալ միջոցառումներ։ ՊԵԿ աշխատակիցները այցելել են ավելի քան 300 մթերային խանութներ, իսկ շուրջ 800 տնտեսվարող տեղեկացվել է հեռախոսազանգերի միջոցով։ Նմանատիպ միջոցառումները շարունակվելու են, և տնտեսվարողները հորդորվում են խստորեն հետևել նոր կարգավորումների պահանջներին։

Թվայնացման առավելությունները

Հսկիչ (նույնականացման) նշաններով դրոշմավորումը թույլ է տալիս թվայնացնել ապրանքի ողջ տեղեկատվությունը՝ արտադրությունից մինչև վաճառք։ Սա կարևոր քայլ է ստվերային գործունեությունը կրճատելու և հարկային կարգապահությունը խթանելու ուղղությամբ։ Տվյալների թվայնացումը նաև հնարավորություն է տալիս ապահովել բարձրակարգ վերահսկողություն ապրանքաշրջանառության նկատմամբ։

Ապագա ծրագրերը

Հսկիչ (նույնականացման) նշաններով դրոշմավորման ենթակա ապրանքների ցանկը շարունակաբար ընդլայնվում է։ Ներկայումս մի շարք ապրանքների մասով իրականացվում են փորձնական ծրագրեր։ Առաջիկայում բոլոր ապրանքները, որոնք ներկայումս դրոշմապիտակով են, աստիճանաբար կանցնեն նոր համակարգին։

***

DataMatrix ծածկագրով ապրանքների դրոշմավորումը Հայաստանում ամրապնդում է հարկային կարգապահությունը, ստեղծում է թափանցիկ և արդյունավետ համակարգ, որը նպաստում է տնտեսության առողջացմանը։ ՊԵԿ-ի կողմից նախաձեռնված միջոցառումները, ինչպես նաև տնտեսվարողների համագործակցությունը, կարևոր են այս համակարգի հաջողության համար։ Մանրամասն՝ տեսանյութում: