Բյուջեի դեֆիցիտը որպես ռազմավարական գործիք. կառավարության քայլերը տնտեսության կայունացման ուղղությամբ Հայաստանի 2025թ. պետական բյուջեի դեֆիցիտը սպասվում է, որ կհասնի ՀՆԱ 5,5 տոկոսին։ Այդ մասին հայտարարել է ՀՀ ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը՝ նշելով, որ ներգրավվող միջոցները պետք է ուղղվեն կապիտալ ծախսերին, որոնք կնպաստեն տնտեսության երկարաժամկետ զարգացմանը։ Չնայած դեֆիցիտի բարձր մակարդակին, կառավարությունը որոշում է կայացրել այն օգտագործել երկրի տնտեսական եւ անվտանգության ենթակառուցվածքների բարելավման համար։

Ինչ է նշանակում բյուջեի դեֆիցիտը

Պետական բյուջեի դեֆիցիտը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ երկրի ծախսերը գերազանցում են եկամուտները։ Չնայած սովորական համարվող 3 տոկոս դեֆիցիտից դուրս գալու փաստին, կառավարությունը այս մակարդակը օգտագործում է որպես լծակ՝ տնտեսական եւ սոցիալական ծրագրերի ֆինանսավորման համար։ 2025թ. համար նախատեսվող դեֆիցիտի մասով կառավարությունը ընդգծում է այն ռազմավարական նպատակների համար ուղղելու անհրաժեշտությունը։

2024թ. բյուջեի դեֆիցիտի վերլուծություն

2024թ. դեֆիցիտը կազմել է ՀՆԱ 4,6 տոկոսը, ինչը կրկին գերազանցում է ընդունված 3 տոկոսը։ Այդ գումարների զգալի մասը ուղղվել է կարեւոր տնտեսական եւ սոցիալական ծրագրերի, այդ թվում՝ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված քաղաքացիների խնդիրների լուծմանը։ Սա ցույց է տալիս, որ կառավարությունը բյուջեի դեֆիցիտի մակարդակը փորձում է օգտագործել մարտահրավերների լուծման համար։

Կապիտալ ծախսերը եւ տնտեսական աճը

Կապիտալ ծախսերը, որոնք կազմում են 700 մլրդ դրամ, մեծ դեր են խաղում բյուջեի դեֆիցիտի նպատակաուղղման հարցում։ Այդ միջոցներն ուղղված են ենթակառուցվածքների զարգացմանը, որը խթանում է տնտեսական աճը, նպաստում է նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը եւ բարձրացնում է երկրի մրցունակությունը։ Ֆինանսների նախարարության ներկայացուցիչը հստակ նշեց, որ դեֆիցիտի գերազանցող գումարներն ուղղվում են ոչ թե ընթացիկ ծախսերին, այլ երկարաժամկետ ներդրումների, որոնք կնպաստեն Հայաստանի տնտեսական կայունությանն ու զարգացմանը։

Դեֆիցիտի կառավարումը եւ ֆինանսավորման ռազմավարությունը

483 մլրդ դրամ դեֆիցիտի պայմաններում կառավարությունը սահմանել է բյուջեի սահմանափակումներ եւ ուղղումներ՝ կապիտալ ծախսերի եւ անվտանգության բարձրացման ուղղությամբ։ Մասնավորապես, ֆինանսավորման ռազմավարության մեջ ընդգրկված են վարկային միջոցներ, ինչպիսիք են Ֆրանսիայի Զարգացման գործակալության հետ ստորագրված համաձայնագիրը։

***

Հայաստանի 2025թ. բյուջեի դեֆիցիտը, չնայած իր բարձր մակարդակին, հստակ նպատակներ է հետապնդում։ Դրա հիմնական ուղղությունները կապիտալ ծախսերն են, որոնք նպաստելու են երկրի երկարաժամկետ զարգացմանը։ Կառավարությունը որդեգրել է տնտեսական աճի խթանման ռազմավարություն՝ ներդրումներ կատարելով ենթակառուցվածքներում եւ անվտանգության ոլորտներում, ինչը կարեւոր է ինչպես տնտեսության վերականգնման, այնպես էլ ապագա տնտեսական կայունության ապահովման համար։