Հոդվածում կքննարկենք Ռուսաստանի տնտեսական աճի դանդաղման և տարածաշրջանային պատժամիջոցների ռիսկերը, ինչպես դրանք կարող են ազդել Հայաստանի տնտեսության վրա։ Կանդրադառնանք նաև եկամտային հարկի փոխհատուցման ծրագրերին, ներդրումային ու առևտրային ոլորտում օրենսդրական փոփոխություններին, ինչպես նաև միջազգային զարգացումներին՝ ներառյալ Nvidia-ի շուկայական հաջողությունները և Հնդկաստանի ու Սաուդյան Արաբիայի տնտեսական նախաձեռնությունները։
1. Ռուսաստանյան տնտեսական աճի դանդաղման ազդեցությունը Հայաստանի տնտեսության վրա
2025 թվականին Ռուսաստանում տնտեսական աճի դանդաղումը կարող է ավելացնել Հայաստանի տնտեսության առջև ծառացած մարտահրավերները։ Արտաքին հետախուզության ծառայության (ԱՀԾ) զեկույցում նշվում է, որ Ռուսաստանի Դաշնության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության նկատմամբ գործող պատժամիջոցները զգալի սահմանափակումներ են առաջացնում առևտրային համագործակցության զարգացման գործում։
Նման իրավիճակներում երկրորդային պատժամիջոցների ռիսկերի ավելացումը լրացուցիչ ճնշում է գործադրում Հայաստանի տնտեսության վրա՝ սահմանափակելով երկրի առկա ներուժի օգտագործումը։ Սա կարող է հանգեցնել առևտրի, ներդրումների և արտահանման դժվարությունների՝ ազդելով հատկապես այն ոլորտների վրա, որոնք ուղղակիորեն կախված են այս երկրների շուկաներից։
2. Սոցիալական ծախսերի փոխհատուցման հնարավորություններ
Հայաստանի քաղաքացիները կարող են օգտվել եկամտային հարկի գումարից սոցիալական ծախսերի փոխհատուցման ծրագրից։ Առողջապահության գծով փոխհատուցման առավելագույն չափը կազմում է տարեկան 50,000 դրամ, իսկ կրթության ոլորտում՝ 100,000 դրամ։ Այս ծրագրի նպատակն է աջակցել բնակչությանը՝ նվազեցնելով իրենց ֆինանսական բեռը կարևոր ոլորտներում։
3. Օրենսդրական կարգավորումների ազդեցությունը պարտքերի մարումների վրա
Մատակարարումների վճարումների հստակեցված կանոնները էական ազդեցություն են ունեցել Հայաստանի առևտրային ոլորտում։ ՄՊՀ նախաձեռնած փոփոխությունների արդյունքում սննդամթերքի համար մատակարարներին վճարումները պարտադիր են 30 օրվա ընթացքում, ինչը նպաստել է շուրջ 2.5 միլիարդ դրամի նախկինում կուտակված պարտքերի մարմանը։ Սա կարևոր քայլ է առևտրային հարաբերությունների և մատակարարման շղթաների կայունության ապահովման համար։
4. Կենտրոնական բանկի զգուշացումները
Կենտրոնական բանկը զգուշացնում է քաղաքացիներին խուսափել բանկային տվյալների մասին անօրինական հարցումների պատասխանելուց։ Ֆինանսական անվտանգության ապահովման նպատակով ԿԲ-ն ընդգծում է, որ նման հարցումներ իրականացնելու անհրաժեշտություն չկա, և քաղաքացիները պետք է ցուցաբերեն զգոնություն։
5. Հնդկաստանի ազատ առևտրի նախաձեռնությունները
Հնդկաստանը պատրաստ է սկսել ազատ առևտրի վերաբերյալ երկխոսություն ԱՄՆ-ի հետ։ Հնդկաստանի առևտրի նախարարությունը, ուսումնասիրելով ամերիկյան կառավարության առաջարկները, նախապատրաստվում է ռազմավարական բանակցությունների՝ տնտեսական համագործակցությունը խորացնելու նպատակով։
6. Nvidia-ի առաջատար դիրքը
Nvidia-ն կրկին գերազանցել է Apple-ին՝ դառնալով աշխարհի ամենաթանկ ընկերությունը։ Ընկերության բաժնետոմսերի արժեքի աճը շարունակվում է, իսկ վերջին եռամսյակում եկամուտները կրկնապատկվել են՝ հասնելով 35.08 միլիարդ դոլարի։ Սա ցույց է տալիս ընկերության դիրքի ամրապնդումը գլոբալ շուկայում։
7. Հատուկ հարկման համակարգերի վերջնաժամկետը
Պետական եկամուտների կոմիտեն հիշեցնում է, որ 2025 թվականի փետրվարի 20-ը հատուկ հարկման համակարգեր ընտրելու վերջնաժամկետն է։ Հարկային համակարգում կատարված փոփոխությունները պահանջում են հարկ վճարողների ավելի մեծ ուշադրություն և ժամանակին արձագանք։
8. Սաուդյան Արաբիայի առևտրային նպատակները
Սաուդյան Արաբիան մտադիր է 600 միլիարդ դոլարով ավելացնել առևտուրն ու ներդրումներն ԱՄՆ-ում։ Արքայազն Մուհամեդ բեն Սալմանի նախաձեռնությունները նպատակ ունեն խորացնել համագործակցությունը երկու երկրների միջև և աջակցել տարածաշրջանային կայունությանը։
9. Եվրոպա-Չինաստան տնտեսական երկխոսություն
Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը ընդգծել է Չինաստանի հետ կառուցողական երկխոսության շարունակման կարևորությունը՝ նպատակ ունենալով նվազեցնել Եվրոպայի տնտեսության ռիսկերը։ Տնտեսական գործընկերության ամրապնդումը մնում է առաջնահերթություն։
