ԱՄՆ-ի նախագահի պաշտոնում Դոնալդ Թրամփի երկրորդ ժամկետը կարող է նոր մարտահրավերներ առաջացնել Ամերիկա-Հայաստան հարաբերություններում՝ հատկապես տնտեսական և քաղաքական ուղղություններով:
Թրամփի արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղղություններից մեկն է ԱՄՆ ազգային շահերի առաջմղումը, ինչը կարող է արտահայտվել հարաբերությունների կոշտ ռազմավարությամբ՝ տնտեսական և քաղաքական կոնկրետ պահանջներով։
Հայ-ամերիկյան տնտեսական համագործակցության ապագան կարող է պայմանավորվել Թրամփի քաղաքականության փոփոխություններով, որոնք անմիջական ազդեցություն կունենան Հայաստանի զարգացման և կայունության վրա։
Տնտեսական հարաբերություններ և նոր սահմանափակումներ
Թրամփի քաղաքականության շարունակությունը կարող է առաջացնել նոր սահմանափակումներ Հայաստանի ու ԱՄՆ-ի միջև տնտեսական կապերում՝ կապված առևտրային, ներդրումային կամ տեխնոլոգիական համագործակցության հետ։ Թրամփի առաջնահերթությունները հաճախ կենտրոնանում են ներքին արտադրանքի պաշտպանության վրա, ինչը կարող է սահմանափակել հայկական արտադրանքների հասանելիությունը ամերիկյան շուկայում կամ կրճատել ներդրումները, որոնց վրա հույս ունի Հայաստանը տնտեսական զարգացման համար։
ԱՄՆ-Ռուսաստան հարաբերությունների սրացում և դրա ազդեցությունը Հայաստանի վրա
Ռուսաստանի նկատմամբ Թրամփի հնարավոր նոր սանկցիաները կարող են ուղղակիորեն ազդել Հայաստան-Ռուսաստան տնտեսական կապերի վրա։ Հայաստանի, որպես Եվրասիական տնտեսական միության անդամ, հնարավոր է սառեցումներ զգա ֆինանսական ու առևտրային ոլորտներում՝ պայմանավորված ԱՄՆ-Ռուսաստան հարաբերությունների փոփոխություններով։ Սա կարող է վտանգել հայաստանյան բանկերի համագործակցությունը միջազգային ֆինանսական գործընկերների հետ՝ սահմանափակելով բանկային փոխանցումները և միջազգային կապիտալի ներգրավումը։
Հումանիտար օգնության նվազեցման ռիսկը
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության և դրա հետևանքների հաղթահարման նպատակով ԱՄՆ-ից ստացվող աջակցությունը կարող է նվազել՝ Թրամփի քաղաքականության շարունակության պայմաններում: Այս կրճատումը կարող է սահմանափակել ՀՀ կառավարության հնարավորությունները՝ իրականացնելու սոցիալական և տնտեսական կայունության համար կարևոր ծրագրեր՝ ազդելով փախստականների և սոցիալապես խոցելի խավերի աջակցության վրա։
Միջազգային բանկային կապեր և ֆինանսավորման հնարավորություններ
Թրամփի վարչակազմի դիրքորոշումը՝ միջազգային սանկցիաների ուժեղացման ուղղությամբ, կարող է կասկածի տակ դնել հայաստանյան բանկերի և գործարար կապերի հարաբերությունները միջազգային ֆինանսական համակարգում: Սա կարող է սահմանափակել արտաքին ներդրումների ներգրավումը, հատկապես եթե ամերիկյան բանկերը և ֆինանսական հաստատությունները խուսափեն ռուսական կապերով երկրների հետ գործարքներից։
Կլիմայական փոփոխությունների և էներգետիկ ծրագրերի հետ կապված մարտահրավերներ
Թրամփի կլիմայական քաղաքականության առաջնահերթությունների բացակայությունը կարող է անդրադառնալ Հայաստանի կլիմայական ծրագրերի ֆինանսավորման վրա: Եթե ԱՄՆ-ը դուրս մնա կլիմայական փոփոխությունների դեմ միջազգային նախաձեռնություններից, Հայաստանում վերականգնվող էներգիայի ծրագրերի առաջխաղացումը կարող է ֆինանսավորման խնդիրներ ունենալ՝ երկարաժամկետ զարգացման և կայունության ռազմավարությունները վերանայելու անհրաժեշտությամբ:
Կանխատեսումներ և ռազմավարական մոտեցումներ
Թրամփի երկրորդ ժամկետը կարող է լուրջ մարտահրավերներ առաջացնել Հայաստանի արտաքին հարաբերություններում, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի և տարածաշրջանի այլ երկրների հետ։ Հայաստանի իշխանությունները պետք է մշակեն ռազմավարական մոտեցումներ, որոնք կօգնեն նվազեցնել հնարավոր բացասական ազդեցությունները, հատկապես տնտեսական ոլորտում, և ապահովել երկկողմ հարաբերությունների շարունակականությունը։
Ներկայիս պայմաններում, կարևոր է, որ Հայաստանը ձգտի դիվերսիֆիկացնել իր տնտեսական կապերը, ամրապնդել համագործակցությունը այլ երկրների հետ և ռազմավարական ծրագրեր մշակի, որոնք ուղղված կլինեն ինչպես Արևմուտքի, այնպես էլ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների հավասարակշռման պահպանմանը։
