Հայաստանի սպառողական վարքագիծը վերջին տարիներին զգալիորեն փոխվել է՝ պայմանավորված մի շարք սոցիալ-տնտեսական գործոններով, համավարակի և հետպատերազմյան շրջանի հետևանքներով, ինչպես նաև գլոբալ գնաճով։ Ներկայումս նկատվում է ինչպես սպառման կառուցվածքի փոփոխություն, այնպես էլ արժեքային համակարգի ձևափոխում՝ ուղղված առավել նպատակային և տնտեսված գնումներին։

Սպառման կառուցվածքի փոփոխությունները

Հայաստանի բնակչության սպառողական ծախսերը հիմնականում բաժանվում են հետևյալ հիմնական ուղղություններով՝

• Սնունդ – Շարունակում է մնալ սպառման առաջնային բաղադրիչը։ Սակայն աճում է հետաքրքրությունը առողջ և բնական սննդի նկատմամբ։ Բազմաթիվ գնորդներ նախընտրում են տեղական, առանց կոնսերվանտների արտադրանք։

• Բնակարան և կոմունալ ծառայություններ – Բնակարանային վարձավճարները և կոմունալ ծախսերը հիմնականում ավելի շատ ուշադրություն են գրավում խոցելի խմբերի մոտ։ Բազմաթիվ ընտանիքներ սկսել են ավելացել էներգախնայողության հանդեպ հետաքրքրությունը։

• Տրանսպորտ – Ավտոմեքենաների ձեռքբերման փոխարեն որոշ սպառողներ անցնում են հասարակական տրանսպորտի կամ համօգտագործման մոդելների։ Էլեկտրական մեքենաների հանդեպ հետաքրքրությունը նույնպես աճում է։

• Առողջապահություն և կրթություն – Այս ուղղություններով ավելի շատ ծնողներ և երիտասարդ ընտանիքներ մեծ ներդրումներ են կատարում։ Տեսադասերի, օնլայն կրթական հարթակների օգտագործումը դարձել է սովորական։

Ինչ են մարդիկ ուզում այսօր՝ պահանջարկի նոր միտումներ

Սպառողները հայաստանյան շուկայում սկսել են ավելի գիտակցված մոտենալ գնումներին։ Ահա նոր միտումների օրինակներ՝

1. Առողջ ապրելակերպ

• Չիայի սերմեր, բուսական կաթ, առանց շաքարի մթերքներ, առանց գլյուտենի սնունդ։

• Ֆիթնես սարքավորումներ, սպորտային աքսեսուարներ, առողջապահական հավելումներ։

2. Տեխնոլոգիական հարմարավետություն

• Խելացի կենցաղային սարքեր (smart home)՝ ջեռուցման, լուսավորության, անվտանգության հսկողության համար։

• Արտադրողականության բարձրացման համար նախատեսված տեխնիկա՝ լապտոպներ, մոնիտորներ, սմարթֆոններ։

3. Ազդեցություն ունեցող բրենդների նկատմամբ վստահություն

• Գնորդները նախընտրում են արտադրանքներ, որոնք ունեն դրական պատմություն՝ էթիկական արտադրություն, շրջակա միջավայրի նկատմամբ հարգալից մոտեցում։

• Տեղական արտադրողների հանդեպ աջակցությունը նույնպես մեծանում է։ «Ստեղծված է Հայաստանում» նշումը բարձր արժեք ունի։

4. Գների նկատմամբ զգայունություն

• Գնաճի պատճառով գնորդները համեմատում են գները, հետևում են զեղչերին, ակտիվորեն օգտվում են հատուկ առաջարկներից։

• Պահանջարկ կա ցածր գներով մեծ փաթեթավորումների, ինչպես նաև սեփական ապրանքանիշ ունեցող խանութների արտադրանքի նկատմամբ։

Սոցիալական մեդիայի և թվային գովազդի ազդեցությունը

Սպառողական որոշումները մեծապես ազդվում են թվային հարթակներում ներկայացված բովանդակությամբ։ Ինֆլյուենսերների խորհուրդները, օնլայն ակնարկները, հումորային կամ հուզիչ հոլովակները ուղղակիորեն նպաստում են որոշ ապրանքների կամ ծառայությունների պահանջարկին։ Բազմաթիվ երիտասարդներ գնում կատարելուց առաջ ուսումնասիրում են տեսություն TikTok-ում կամ Instagram-ում։

Ապագայի միտումներ

Ակնկալվում է, որ առաջիկա տարիներին սպառողական վարքագիծը Հայաստանում կզարգանա հետևյալ ուղղություններով՝

• Էլեկտրոնային առևտրի շարունակական աճ՝ մասնավորապես մթերք և հագուստ ոլորտներում։

• Պահանջարկ նորարարական ծառայությունների նկատմամբ՝ օրինակ, բաժանորդային մատակարարման մոդելներ (subscription-based services)։

• Մեծ ուշադրություն կայունությանը՝ վերամշակվող փաթեթավորում, վերաօգտագործվող ապրանքներ։

Հայաստանի սպառողները գնալով ավելի ինֆորմացված են դառնում, պահանջկոտ և պատասխանատու՝ ինչպես իրենց բյուջեի, այնպես էլ շրջակա միջավայրի նկատմամբ։ Բիզնեսների համար այս միտումների ըմբռնումը կարևոր է հաջող ռազմավարություն մշակելու և սպառողին հասանելի ապրանք կամ ծառայություն առաջարկելու համար։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: