2024 թվականին Հայաստանի անշարժ գույքի շուկայում զգալի աշխուժություն է գրանցվել։ Ըստ ՀՀ Կադաստրի կոմիտեի ղեկավար Սուրեն Թովմասյանի՝ գործարքների ընդհանուր թիվը հասել է 247,926-ի, որից 68,946-ը՝ Երևանում, իսկ 178,980-ը՝ մարզերում։ Այս ցուցանիշները փաստում են թե՛ մայրաքաղաքում, թե՛ մարզերում անշարժ գույքի շուկայի կայուն զարգացման մասին։

Գործարքների աճի վերլուծություն

Տարեկան կտրվածքով թե՛ Երևանում, թե՛ մարզերում գրանցվել են տոկոսային աճեր․

• Երևան – 12%-ից ավելի,
• Մարզեր – մոտ 13%։

Մարզերից ամենաբարձր աճերը գրանցվել են՝

• Գեղարքունիքում – 15%,
• Լոռու մարզում – 14%,
• Շիրակում – 11%,
• Արագածոտնի մարզում – 10%։

Որոշ մարզերում աճն ավելի նվազ է եղել․ օրինակ, Արմավիրում՝ 0.3%, իսկ Կոտայքում՝ 5%։

Գործարքների տեսակները

Կադաստրի կոմիտեի տվյալներով՝ 2024-ին անշարժ գույքի գործարքները ներառել են հետևյալ ուղղությունները․

• պետական իրավունքի գրանցում,
• առքուվաճառք,
• վարձակալություն,
• ժառանգություն,
• գրավադրում,
• օտարում։

Միաժամանակ նվազել են նվիրատվության գործարքները՝ պայմանավորված անվճար նվիրատվության պայմանագրերի կնքման գործիքի փոփոխությամբ, որոնք տեղափոխվել են նոտարական գրասենյակներ։

Գների փոփոխությունները

Թեև անշարժ գույքի գների վերաբերյալ ամբողջական տվյալները դեռևս չեն հրապարակվել, Սուրեն Թովմասյանը նշեց, որ 2024 թվականին շուկան դրական դինամիկա է ցուցաբերել նաև գների աճի առումով։ Ավելի հստակ տվյալները կհրապարակվեն տարվա հաշվետվությունների ավարտից հետո։

Ներքին և արտաքին գործոնների ազդեցությունը

Անշարժ գույքի շուկայի աշխուժության վրա ազդեցություն կարող են ունենալ մի շարք գործոններ․

1. Տնտեսական ակտիվությունը – Հայաստանի տնտեսական աճն ու ներդրումային միջավայրի բարելավումը նպաստել են շուկայի ընդլայնմանը։
2. Միգրացիոն հոսքեր – ներգաղթի և արտագաղթի համամասնությունը ազդում է բնակարանների պահանջարկի վրա։
3. Օրենսդրական փոփոխությունները – նվիրատվության գործարքների կարգավորման փոփոխությունները ազդել են որոշ գործարքների ծավալի վրա։

***

2024 թվականը կարևոր էր Հայաստանի անշարժ գույքի շուկայի համար, որը ցուցաբերեց կայուն աճ թե՛ գործարքների թվով, թե՛ գների շարժով։ Շուկայի զարգացման հիմնական կենտրոնը շարունակեց մնալ Երևանը, սակայն մարզերում նույնպես գրանցվել է զգալի ակտիվություն։ Այս դինամիկան կարող է շարունակվել նաև 2025 թվականին՝ պայմանավորված շուկայի կայուն աճի միտումներով և պետական կառույցների կողմից ներդրվող բարեփոխումներով։