Հայաստանի Հանրապետությունում կիրառվում են պետական և տեղական հարկեր։ Պետական հարկերի տեսակներն են ավելացված արժեքի հարկը, ակցիզային հարկը, շահութահարկը, եկամտային հարկը, բնապահպանական հարկը, ճանապարհային հարկը, շրջանառության հարկը։ Իսկ տեղական հարկերն են՝ անշարժ գույքի հարկը և փոխադրամիջոցների գույքահարկը:
Յուրաքանչյուր հարկատեսակի համար սահմանվում է հարկի առանձին դրույքաչափ։ Մասնավորապես, շահութահարկի դրույքաչափը կազմակերպությունների համար 18 տոկոս է, ավելացված արժեքի հարկի դրույքաչափը` 20 տոկոս, բացառությամբ` ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների։ Ակցիզային հարկը վճարվում է ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքների ներմուծման և արտադրողի կողմից արտադրված ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքների օտարման համար: Այս հարկատեսակով հարկվում են սպիրտային խմիչքները, ծխախոտի արտադրանքը, քսայուղը, բենզինը, դիզելային վառելիքը, նավթամթերքը։ Այն վճարվում է նաև ավտոտրանսպորտային միջոցների գազալցման համար բնական գազի մատակարարման համար: Ակցիզային հարկի դրույքաչափերը սահմանված են ըստ ապրանքատեսակների։
Շրջանառության հարկը վճարվում է ամբողջ շրջանառությունից և հաշվարկվում ու վճարվում է եռամսյակային պարբերականությամբ: Կախված գործունեության տեսակից դրույքաչափերը տարբեր են՝ առևտրական (առուվաճառքի) գործունեության մասով շրջանառության հարկի դրույքաչափը կազմում է 5 տոկոս, արտադրական գործունեության՝ 3.5 տոկոս, հանրային սննդի ոլորտում իրականացվող գործունեության՝ 6 տոկոս, ծառայությունների մատուցումից ստացվող եկամուտների մասով՝ 5 տոկոս, վարձակալական վճարների մասով ՝ 10 տոկոս և այլն։ Ինչ վերաբերում է եկամտային հարկի դրույքաչափին, ապա աշխատավարձի մասով այն կազմում է 20 տոկոս, վարձակալական վճարների մասով՝ 10 տոկոս, բանկային ավանդի դիմաց ստացվող տոկոսների մասով` 10 տոկոս, իսկ շահաբաժինների մասով` 5 տոկոս։
Հարկ վճարողները հարկերը հաշվարկում են ինքնուրույնաբար, բացառությամբ՝ Հարկային օրենսգրքով սահմանված դեպքերի (մասնավորապես, հարկային գործակալի առկայության դեպքում հարկի հաշվարկը կատարում է հարկային գործակալը): Իսկ անշարժ գույքի և փոխադրամիջոցների գույքահարկի հաշվարկը կատարում են համապատասխան հաշվառող մարմինները: Հարկի հաշվարկը կատարվում է յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանի համար, իսկ վճարման ժամկետները սահմանվում են յուրաքանչյուր հարկատեսակի համար առանձին։
Մեկնաբանություն