ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների համաձայն՝ 2025թ. մարտին Հայաստանում գրանցվել է 3,273 նոր իրավաբանական և անհատ ձեռնարկատիրական միավոր։ Վերլուծենք, թե որ կազմակերպական ձևերն են ամենատարածվածը եղել և ինչ հետևություններ կարելի է անել այս միտումներից։
Տնտեսական ակտիվության կենտրոնում՝ Ա/Ձ-ները
-
Անհատ ձեռնարկատերեր (Ա/Ձ) – 2,447 գրանցում
Սա գրանցված բոլոր սուբյեկտների շուրջ 75%-ն է։ Այս թիվը վկայում է, որ Հայաստանում ձեռնարկատիրական գործունեության մեկնարկի ամենատարածված ձևը շարունակում է մնալ Ա/Ձ-ն՝ պարզ հարկային և կառավարման համակարգի շնորհիվ։
Երկրորդ հորիզոնականում՝ ՍՊԸ-ները
-
Սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություններ (ՍՊԸ) – 754 գրանցում
ՍՊԸ-ն շարունակում է մնալ ամենապահանջված իրավաբանական ձևերից մեկը՝ բիզնեսի մասշտաբային զարգացման և ներդրումային դաշտում վստահություն ներշնչելու նպատակով։ Սա նաև հնարավոր է վկայի տնտեսության տարբեր ոլորտներում նոր ընկերությունների ակտիվացման մասին։
Մնացած ձևերը՝ քիչ, բայց կարևոր դերակատարությամբ
Չնայած քանակապես նվազ, այլ կազմակերպական ձևերի գրանցումները ևս կարևոր տեղեկություն են տրամադրում.
| Կազմակերպական ձև | Գրանցումների թիվ | Նկարագիր |
|---|---|---|
| Հասարակական կազմակերպություն (ՀԿ) | 35 | Վկայում է քաղաքացիական հասարակության ակտիվության մասին |
| Հիմնադրամ (ՀՄԴ) | 10 | Ոչ առևտրային, բարեգործական կամ կրթական ծրագրերի հիմքում գտնվող կառույցներ |
| Համատիրություն (ՀՄՏ) | 8 | Շենքային կամ բնակելի համատիրությունների կառավարում |
| Փակ բաժնետիրական ընկերություն (ՓԲԸ) | 7 | Բացառիկ ներդրումային կառույցներ՝ հիմնականում սահմանափակ մասնակիցներով |
| Առանձնացված ստորաբաժանում (Ոչ առևտրային) (ԱՍ) | 4 | Մայր կազմակերպությունից անջատ գործունեություն իրականացնող միավորներ |
| Գյուղատնտեսական կոոպերատիվ (Գ/Կ) | 3 | Ագրոբիզնեսի համայնքային ձևեր |
| Համայնքային ոչ առևտրային կազմակերպություն (ՀՈԱԿ) | 2 | Տեղական ինքնակառավարման համակարգին առնչվող միավորներ |
| Առանձնացված ստորաբաժանում (ԱՍ) | 1 | |
| Կուսակցություն (ԿՍ) | 1 | Քաղաքական ակտիվության արտահայտում |
| Արհեստակցական կազմակերպություն (ԱՐՀԿ) | 1 | Աշխատանքային իրավունքների պաշտպանություն |
Ինչ կարող ենք եզրակացնել
-
Ա/Ձ-ների գերակշռությունը մատնանշում է միկրոձեռնարկատիրության կայուն աճը։
-
ՍՊԸ-ների բարձր թիվը ցույց է տալիս բիզնես միջավայրի որոշակի ակտիվություն՝ հատկապես փոքր և միջին բիզնեսի հատվածում։
-
ՀԿ-ների, հիմնադրամների և ՀՈԱԿ-ների գրանցումները վկայում են նաև քաղաքացիական, սոցիալական և կրթական ոլորտների զարգացման մասին։
Զարգացման միտումներն ու հնարավորությունները
Այս տվյալները կարող են օգտակար լինել.
-
Բիզնես սկսող անձանց՝ լավագույն կազմակերպական ձև ընտրելու համար,
-
Ներդրողներին՝ հասկանալու, թե որ սեգմենտներն են առավել ակտիվ,
-
Քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին՝ նոր համագործակցությունների պլանավորման համար։
