Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն՝ 2024 թվականի հունվար-դեկտեմբեր ամիսներին ներմուծման ծավալները կազմել են 17․1 միլիարդ դոլար, ինչը 33․77%-ով կամ 4․3 միլիարդ դոլարով գերազանցում է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշը։
Ներմուծման հիմնական ուղղությունները
Ներմուծման ամենամեծ ծավալները շարունակում են գրանցվել Ռուսաստանի հետ, որի ներմուծման ծավալներն աճել են 107․65%-ով կամ 4․9 միլիարդ դոլարով՝ կազմելով 9․4 միլիարդ դոլար։ Ռուսական ներմուծումը զբաղեցնում է ընդհանուր ներմուծման 55․28%-ը։
Ներմուծման երկրորդ խոշոր ուղղությունը Չինաստանն է, որի ներմուծման ծավալները կազմել են 1․18 միլիարդ դոլար՝ արձանագրելով 24․25% աճ կամ 230․7 միլիոն դոլարով ավելացում։ Չինաստանի ներմուծումը զբաղեցնում է ընդհանուր ծավալի 6․92%-ը։
Երրորդ տեղում է Վրաստանը՝ 785․7 միլիոն դոլար ներմուծման ծավալով, սակայն այստեղ նկատվում է 16․76% նվազում (-158․2 միլիոն դոլար), ինչի հետևանքով Վրաստանի ներմուծման մասնաբաժինը կազմում է 4.60%-ը։
Ներմուծման այլ խոշոր ուղղություններ
- Իրան – 639․7 միլիոն դոլար, +4․52% (27․7 միլիոն դոլար), 3․75% մասնաբաժին
- Գերմանիա – 463․1 միլիոն դոլար, -17․84% (-100․6 միլիոն դոլար), 2․71% մասնաբաժին
- ԱՄԷ – 446․8 միլիոն դոլար, -28․14% (-174․9 միլիոն դոլար), 2․62% մասնաբաժին
- ԱՄՆ – 348․5 միլիոն դոլար, -58․32% (-487․7 միլիոն դոլար), 2․04% մասնաբաժին
- Իտալիա – 344․3 միլիոն դոլար, +7․08% (22․8 միլիոն դոլար), 2․02% մասնաբաժին
- Նիդերլանդներ – 169․2 միլիոն դոլար, +5․5% (10․2 միլիոն դոլար), 1․15% մասնաբաժին
- Բելգիա – 126․3 միլիոն դոլար, -10․6% (-15 միլիոն դոլար), 0․74% մասնաբաժին
Այլ երկրներից ներմուծումը կազմել է 18․17%-ը։
Ներմուծման ծավալները՝ ըստ տնտեսական դաշինքների
- ԱՊՀ երկրներից ներմուծումը կազմել է 9․7 միլիարդ դոլար՝ աճելով 102․17%-ով
- ԵԱՏՄ երկրներից ներմուծումը կազմել է 9․6 միլիարդ դոլար՝ աճելով 104․75%-ով
- Եվրամիության երկրներից ներմուծումը կազմել է 2․04 միլիարդ դոլար՝ նվազելով 9․36%-ով
Ներմուծված արտադրանքի ծագման երկրները
Արտադրանքի ծագման առումով առավել մեծ ծավալներ են գրանցվել հետևյալ երկրներից․
- Ռուսաստան – 9․24 միլիարդ դոլար, +2․1 անգամ աճ
- Չինաստան – 1․72 միլիարդ դոլար, +3%
- Իրան – 629․2 միլիոն դոլար, +5․2%
- Գերմանիա – 422․5 միլիոն դոլար, -23․2%
- ԱՄՆ – 351․6 միլիոն դոլար, -43․4%
- Իտալիա – 354․3 միլիոն դոլար, +0․2%
- Վրաստան – 162․4 միլիոն դոլար, +32․4%
- Ֆրանսիա – 148․7 միլիոն դոլար, -11․2%
- Ճապոնիա – 117․9 միլիոն դոլար, -65․7%
- Կորեա – 104․8 միլիոն դոլար, -30․5%
Հայաստանի ներմուծման կառուցվածքում հիմնական աճը պայմանավորված է ռուսական ներմուծման խոշոր ծավալներով, որի մասնաբաժինը գերազանցել է 55%-ը։ Սա պայմանավորված է ինչպես ԵԱՏՄ շրջանակներում մաքսային դյուրանցումներով, այնպես էլ ռուսական ռուբլու ամրապնդմամբ ու տնտեսական համագործակցության ընդլայնմամբ։
Միևնույն ժամանակ, նվազում է գրանցվել ԱՄՆ-ի, Գերմանիայի, Ֆրանսիայի, Ճապոնիայի և Կորեայի ներմուծումների դեպքում, ինչը կարող է կապված լինել գործարար միջավայրի փոփոխություններով, միջազգային շուկաների տատանումներով և ԱՄՆ դոլարի ամրապնդմամբ։
2024 թվականին ներմուծման ծավալները Հայաստանում զգալիորեն աճել են, սակայն տարբեր ուղղություններով դինամիկան տարբեր է։
- Ռուսաստանը շարունակում է մնալ հիմնական ներմուծող երկիրը՝ կտրուկ աճով։
- ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի ներմուծումները նվազել են, ինչը կարող է ազդեցություն ունենալ որոշ ապրանքների հասանելիության վրա։
- ԱՊՀ և ԵԱՏՄ ներմուծումը կտրուկ աճել է, ինչը վկայում է Հայաստանի ինտեգրման ուժեղացման մասին։
Այս միտումները կարևոր են ինչպես պետական քաղաքականության, այնպես էլ բիզնես միջավայրի պլանավորման համար՝ հաշվի առնելով տարբեր երկրներից ներմուծվող ապրանքների փոփոխությունները և տնտեսական գործոնները։
