2025-ի մայիս-հունիսին կապի ոլորտում հասույթը աճել է 1,1%–ով՝ հասնելով մինչև 68,49 մլրդ դրամի
ԵԱՏՄ-ում բջջային ռոումինգի վերացումը նախատեսված է 2028-ի սկզբին
Ճապոնական ավտոարտադրող Nissan-ը մեկնարկել է 4.5 միլիարդ դոլարի պարտատոմսերի տեղաբաշխում
2025թ․-ի հունվար-մայիսին Հայաստանում պանրի արտադրության ծավալն աճել է 3.8%-ով
Օդի ջերմաստիճանը աստիճանաբար կբարձրանա ևս 4-6 աստիճանով՝ Երևանում հասնելով +38-ի
ՍԱՏՄ-ն զբաղվում է ծաղիկների արտահանման խնդիրներով․ Հայաստան կայցելի «Ռոսսելխոզնադզորի» մասնագետների խումբ
2025թ․-ի հունվար-մայիսին Հայաստանում հանքային ջրերի արտադրությունը աճել է 0.4%-ով
Meta-ն $3.5 միլիարդ է ներդրել Ray-Ban ակնոց արտադրող ընկերությունում
Երուսաղեմի հրապարակներից մեկը կոչվել է Հայոց ցեղասպանության վերապրած Եղիա Քահվեջյանի անունով
Բուլղարիան պատրաստվում է անցնել եվրոյի 2026 թվականի հունվարից՝ ԵՄ-ին միանալուց 18 տարի անց
Կասեցվել է «Նատֆուդ» ՓԲԸ-ին պատկանող Biella ապրանքանիշի տավարի կոտլետի արտադրությունը՝ մանրէաբանական խախտումների պատճառով
Հանրապետության հրապարակի տարածքում կգործարկվի էլեկտրական շչակ
Հունիսին անցյալ տարվա համեմատ բուսական յուղի գինն աճել է 17.5%, կարագինը՝ 14%, հացի գինը՝ 3.9%. «Ժողովուրդ»
Իդրամը առաջինը Կովկասում հայտարարում է Alipay+-ի հետ համագործակցության մասին․ դիտեք ABNews.am կայքում
Հունիսին Թբիլիսիում վաճառվել է 3236 բնակարան
Nvidia-ն դարձել է աշխարհում առաջին ընկերությունը, որի շուկայական կապիտալիզացիան հասել է 4 տրիլիոն դոլարի
Հունիսի դրությամբ անհուսալի վարկ ունեցողներից ԱՍՀՆ-ն ստացել է 14.757 դիմում, որից հաստատվել են շուրջ 4400-ը
Սուրճը թանկանում է՝ Բրազիլիայից ԱՄՆ ներմուծման վրա 50% մաքսատուրքի սպասման ֆոնին
ԵՊԲՀ-ի այս տարվա 713 շրջանավարտից 204-ն օտարերկրացի է
Կիևը ԵՄ-ից 1 մլրդ եվրո է ստացել ռուսական սառեցված ակտիվների շահույթից

Հայաստանը մեծ աշխարհաքաղաքականության կիզակետում

Փտր 13, 2024 14:13
52

Ամունդի-Ակբա տնտեսական համաժողովի վերջին քննարկումը վերաբերում էր աշխարհաքաղաքականությանը Հարավային Կովկասում և դրա ազդեցությանը Հայաստանի տնտեսության վրա։ Թեման ներկայացվեց հարցազրույցի ձևաչափով՝ ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանի և Աշխարհաքաղաքական գիտությունների դոկտոր, Փարիզի Սիանս-Պո (Sciences Po) Քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի դասախոս Ֆրեդերիկ Անսելի մասնակցությամբ։ Հարցազրույցը վարում էր Ամունդի-Ակբայի գործադիր տնօրեն Ժան Մազեջյանը։

Ֆ․ Անսելն տարածաշրջանային իրողությունների վերաբերյալ իր խոսքում նշեց, որ որպես հայկական կոլեկտիվի ներկայացուցիչներ պետք է կարողանանք ներկայացնել մեր ինքնությունը, հասկանանք ինչ նպատակներ ունենք մենք և մեր հակառակորդները։ Պետք է նրանց ռազմավարությունն ու մարտավարությունը գերազանց ձևով ճանաչել։  Նրա դիտարկմամբ աշխարհաքաղաքականության համատեքստում առաջին հերթին ուժերի բալանսն է։ Կարևոր դեր է խաղում պետության սուվերենությունը։

Ինչ վերաբերում է երկրների աշխարհագրական դիրքին, ապա Կովկասի և հատկապես Հայաստանի դիրքը առանձնահատուկ է և աշխարհաքաղաքական առումով այն մեծ կշիռ ունի՝ չնայած ունի փոքր տարածք և բնակչություն։ Պատերազմը նոր բան չէ։ Այսօր աշխարհում կան բազմաթիվ ճգնաժամեր ու անորոշությունն օրեցօր մեծանում է։ Դրա հանդեպ առավել զգայուն է հատկապես տնտեսական ոլորտը, որովհետեւ այս տատանումների ուղիղ կրողն է։

Հաշվի առնելով քաղաքական զարգացումներն աշխարհում, կարևոր ենք համարում նաև անդրադառնալ այդ խնդրին Հայաստանյան համատեքստում, թե ինչպես է այն ազդում երկրի տնտեսության վրա։ Օրեցօր ավելանում են անորոշությունները՝ ինչպե՞ս պետք է գործի Կենտրոնական բանկը, ինչպե՞ս պետք է ապահովի ֆինանսական կայունություն։ Այս հարցադրմանը  ՀՀ ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը պատասխանեց, որ Կենտրոնական բանկերը կանխատեսումներ անող կառույցներ չեն, նրանց կարողությունները սահմանափակ են և անկախ նրանից գտնվում են զարգացած թե զարգացող երկրներում ունեն կարևոր գործառույթներ, այն է՝ ֆինանսական կայունության ապահովումը, դրամավարկային քաղաքականությունը, գնաճի դեմ պայքարը և մակրոտնտեսական կայունությունը։ Վերջին տարիներին կառուցում են սցենարներ, որոնց միջոցով փորձում են կառավարել ռիսկերը, իսկ հանրությանը տեղեկացնում են, թե ինչ է մտածում ԿԲ խորհուրդը։

Համաժողովի ընթացքում Մ․ Գալստյանը ընդգծեց, որ ընդհանուր աշխարհաքաղաքական զարգացումների արդյունքում հետաքրքրությունը Հայաստանի նկատմամբ աճել է, ինչը նպաստել է ավելի բարենպաստ տնտեսական միջավայրի ձևավորմանը։ Ռուս-ուկրաինական հակամարտության հետևանքով Հայաստան տեղափոխվածների  տնտեսական ազդեցությունը ևս նշանակալից է հատկապես որոշ ոլորտների պարագայում, սակայն պետք է պատրաստ լինել նաև հնարավոր զարգացումներին, եթե ռելոկանտները որոշեն հեռանալ երկրից։

Քննարկման առանցքում էր նաև «խաղաղության համաձայնագիրը», որը ստորագրելու հավանականությունն Անսելի կարծիքով շատ մեծ է և, որ հայ-թուրքական սահմանի բացումը պայմանավորված է այդ համաձայնագրով։ Նրա համոզմամբ դա կնպաստի ՀՀ տնտեսության զարգացմանը։

Անդրադառնալով հայ-թուրքական սահմանի բացման վերաբերյալ մտավախություններին՝ Մարտին Գալստյանը նշեց, որ պետք է պատրաստ լինել և մեծացնել կարողությունը Հայաստանում մշակելու և վարելու խելացի քաղաքականություն։ Նրա գնահատմամբ պետք է պատրաստ լինել տնտեսության վրա ազդեցություն ունեցող հնարավոր սցենարներին և ունենալ իրավիճակին արձագանքելու գործիքակազմ։ Ամենակարևորը նոր գաղափարներն են, գիտելիքների հարստացումը, կարողությունները զարգացնելը, ոչ թե վախենալը։