ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ 2024 թ. նոյեմբերի դրությամբ Հայաստանում գործել է 70,088 կազմակերպություն։ Գրանցված աշխատողների ընդհանուր թիվը կազմել է 786,970, իսկ նրանց միջին ամսական աշխատավարձը՝ 291,061 ՀՀ դրամ։
Այս հոդվածում կներկայացնենք Հայաստանի գործատուների կառուցվածքը, մասնավոր և պետական ոլորտների համեմատությունը, ինչպես նաև աշխատավարձերի բաշխվածությունը՝ կախված կազմակերպությունների չափերից։
Կազմակերպությունների դասակարգումը՝ ըստ աշխատակիցների քանակի
Հայաստանում գործող կազմակերպությունները կարելի է բաժանել չորս խմբի՝ կախված դրանցում գրանցված աշխատողների թվից։
Փոքր բիզնես (1-9 աշխատող)
- 58,537 կազմակերպություն (84% ընդհանուր թվից)
- Աշխատողների ընդհանուր թիվը՝ 147,412 (19%)
- Միջին աշխատավարձ՝ 136,796 դրամ
Միջին փոքր բիզնես (10-49 աշխատող)
- 9,106 կազմակերպություն (13%)
- Աշխատողների թիվը՝ 192,028 (24%)
- Միջին աշխատավարձ՝ 228,335 դրամ
Միջին խոշոր բիզնես (50-249 աշխատող)
- 2,109 կազմակերպություն (3%)
- Աշխատողների թիվը՝ 196,686 (25%)
- Միջին աշխատավարձ՝ 287,824 դրամ
Խոշոր բիզնես (250+ աշխատող)
- 336 կազմակերպություն (0.5%)
- Աշխատողների թիվը՝ 250,844 (32%)
- Միջին աշխատավարձ՝ 432,274 դրամ
Պետական և ոչ պետական հատվածների համեմատությունը
Պետական ոլորտ
- 3,648 կազմակերպություն
- 224,540 աշխատող
- Միջին աշխատավարձ՝ 212,913 դրամ
Ոչ պետական ոլորտ
- 66,440 կազմակերպություն
- 562,430 աշխատող
- Միջին աշխատավարձ՝ 322,261 դրամ
Կարևոր է նշել, որ մասնավոր հատվածում միջին աշխատավարձը զգալիորեն բարձր է՝ 322,261 դրամ, ինչը պետական հատվածի 212,913 դրամ ցուցանիշից մոտ 50%-ով բարձր է։
Պետական և ոչ պետական աշխատողների բաշխվածությունը՝ ըստ կազմակերպությունների չափերի
| Աշխատողների թիվ | Պետական հատված | Միջին աշխատավարձ (դրամ) | Ոչ պետական հատված | Միջին աշխատավարձ (դրամ) |
|---|---|---|---|---|
| 1-9 աշխատող | 2,347 (1%) | 133,362 | 145,065 (26%) | 136,852 |
| 10-49 աշխատող | 59,157 (26%) | 143,027 | 132,871 (24%) | 266,316 |
| 50-249 աշխատող | 82,060 (37%) | 190,897 | 114,626 (20%) | 357,213 |
| 250+ աշխատող | 80,976 (36%) | 288,584 | 169,868 (30%) | 500,771 |
Փոքր բիզնեսը գերակշռում է՝ 1-9 աշխատող ունեցող կազմակերպությունները կազմում են 84%։
Խոշոր բիզնեսները զբաղեցնում են աշխատաշուկայի մեծ մասը՝ 250+ աշխատող ունեցող կազմակերպություններում կենտրոնացած է աշխատուժի 32%-ը։
Ոչ պետական հատվածը վճարում է ավելի բարձր աշխատավարձեր։
Խոշոր կազմակերպություններում աշխատավարձերը շատ ավելի բարձր են՝ մասնավոր ոլորտում 250+ աշխատող ունեցող ընկերություններում միջին աշխատավարձը գերազանցում է 500,000 դրամը, ինչը գրեթե 2.5 անգամ բարձր է փոքր բիզնեսի ցուցանիշից։
Ինչ է սա նշանակում տնտեսության համար?
- Փոքր բիզնեսները մեծ թվով են, բայց դրանցում աշխատողների միջին թիվը փոքր է, ինչը սահմանափակում է արտադրողականությունը։
- Պետական հատվածում աշխատողների թիվը զգալի է, բայց աշխատավարձերը ավելի ցածր են։
- Մասնավոր խոշոր ընկերությունները բարձր վարձատրվող աշխատատեղերի հիմնական աղբյուրն են։
