Վերջին շաբաթների ընթացքում Ֆրանսիայի քաղաքական կյանքը հայտնվել է լուրջ ճգնաժամի մեջ, որը կրկին հարցականի տակ է դնում նախագահ Էմանուել Մակրոնի ղեկավարությունը։
2025 թվականի բյուջեի շուրջ ընթացող քննարկումները, խորհրդարանի կողմից բյուջեի մերժումը և վարչապետ Միշել Բարնիեի կառավարության տապալումը լուրջ ցնցումներ են առաջացրել երկրի քաղաքական համակարգում։
Մելանշոնի հայտարարությունը և հրաժարականի կոչերը
Նոյեմբերի 29-ին «Չնվաճված Ֆրանսիա» կուսակցության առաջնորդ Ժան-Լյուկ Մելանշոնը X (նախկինում՝ Twitter) սոցիալական ցանցում կոչ արեց նախագահ Մակրոնին հրաժարական տալ։ Մելանշոնը շեշտել է, որ բյուջեի մերժումը խորհրդարանի ստորին պալատի կողմից և Սենատի քննարկումները ցույց են տալիս, որ կառավարությունը կաթվածահար է։ Նա ընդգծել է, որ միակ լուծումը նախագահի հրաժարականն է։
Կառավարության տապալումը և նրա հետևանքները
Դեկտեմբերի 4-ին տեղի ունեցած անվստահության քվեարկությամբ Ֆրանսիայի խորհրդարանը տապալեց վարչապետ Միշել Բարնիեի կառավարությունը։ Խորհրդարանում ձախերի և Մարին Լը Պենի Ազգային հանրահավաքի աջ ծայրահեղական դաշինքը միավորվեցին՝ 331 ձայնով ապահովելով կառավարությանը անվստահություն։ Սա ոչ միայն հանգեցրեց Բարնիեի հեռացմանը, այլև բյուջեի նախագիծը մերժվեց։
Այս իրադարձությունը պատմական է՝ 1962 թվականից ի վեր առաջին անգամ խորհրդարանը անվստահություն է հայտնել կառավարությանը։
Քաղաքական և տնտեսական հետևանքներ
Քաղաքական անկայունություն.
Ֆրանսիան այս տարի արդեն երրորդ անգամ կորցնում է վարչապետ, ինչը խորացնում է ճգնաժամը։ Մակրոնի մեծ ցենտրիստական նախագիծը, որը նպատակ ուներ համախմբել աջ և ձախ ուժերը, թուլանում է։
Տնտեսական անորոշություն.
Բյուջեի մերժումը վտանգում է երկրի տնտեսական կայունությունը։ Ֆրանսիան կանգնած է էներգետիկ ճգնաժամի, պետական ծախսերի աճի և ներդրումային վստահության անկման առաջ։
Մակրոնի հեղինակության անկում.
Նախագահը բախվում է աջ և ձախ կողմերից եկող քննադատության ալիքին։ Նրա կառավարման մոդելը, որը հիմնված է քաղաքական համաձայնությունների վրա, ներկայումս չի արդարացնում սպասելիքները։
Ի՞նչ է սպասվում հաջորդիվ
- Նոր կառավարության ձևավորում.
Մակրոնը պետք է նշանակի նոր վարչապետ և փորձի վերականգնել խորհրդարանական աջակցությունը։ Սակայն ներկա ճնշումները դժվարացնում են այս գործընթացը։
- Բյուջեի վերանայում.
Կառավարությունը պետք է ներկայացնի նոր բյուջեի նախագիծ, ինչը կարող է խորացնել քաղաքական լարվածությունը։
- Ընդդիմության ակտիվացում.
Ձախերը և Ազգային հանրահավաքի դաշինքը, օգտագործելով քաղաքական ճգնաժամը, կփորձեն մերժել Մակրոնի նախաձեռնությունները և ուժեղացնել իրենց դիրքերը։
Արդյունքում՝ Ֆրանսիան խաչմերուկում
Մակրոնի կառավարությունը հայտնվել է ծանր իրավիճակում, և նրա ծրագրերը, որոնք նպատակ ունեին քաղաքական միասնություն ստեղծել, այս պահին տապալման եզրին են։ Ճգնաժամն անդրադառնում է ոչ միայն Ֆրանսիայի ներքին կյանքին, այլև երկրի միջազգային դիրքերին, ինչը ավելի է մեծացնում իրավիճակի լրջությունը։
Ֆրանսիան կանգնած է քաղաքական կայունության վերականգնման կամ երկարատև անկայունության միջև ընտրության առջև։ Արդյո՞ք Մակրոնը կկարողանա վերականգնել իր իշխանությունը, թե՞ առաջիկա ամիսները կդառնան ավելի լարված՝ ցույց կտա ժամանակը։
