2024 թվականին համաշխարհային ռազմական ծախսերը հասել են գրեթե 2.72 տրիլիոն դոլարի՝ գրանցելով 9.4%-անոց աճ նախորդ տարվա համեմատ։ Սա ամենաբարձր տարեկան աճն է Սառը պատերազմի ավարտից ի վեր, վկայում է Ստոկհոլմի միջազգային խաղաղության հետազոտությունների ինստիտուտի (SIPRI) վերջին զեկույցը։
Աճի հիմնական ուղղությունները
Փորձագետների գնահատմամբ, ռազմական ծախսերի առավելագույն աճ արձանագրվել է Եվրոպայում և Մերձավոր Արևելքում։ Այս տարածաշրջաններում անվտանգության սպառնալիքների աճը և տարածաշրջանային հակամարտությունները դրդել են կառավարություններին մեծացնել պաշտպանական բյուջեները։
Միաժամանակ, ԱՄՆ-ը, Չինաստանը, Ռուսաստանը, Գերմանիան և Հնդկաստանը շարունակում են մնալ ամենամեծ ռազմական ծախսեր ունեցող երկրները՝ միասին կազմելով համաշխարհային ծախսերի մոտ 60%-ը։
Ռազմական ծախսերի ազդեցությունը ՀՆԱ-ի վրա
2024 թվականի վերջին համաշխարհային ՀՆԱ-ի 2.5%-ը հատկացվել է ռազմական կարիքներին։ Սա ցույց է տալիս, որ ռազմական ոլորտի առաջնահերթությունը աճել է շատ երկրների բյուջետային քաղաքականության մեջ՝ հաճախ այլ ոլորտների հաշվին։
Ավելացող միտում՝ ավելի քան 100 երկրում
Աշխարհի ավելի քան 100 երկիր 2024 թվականին ավելացրել է իր ռազմական ծախսերը։ Սա վկայում է այն մասին, որ համաշխարհային մակարդակով աճել է անվտանգության ապահովման և ռազմական կարողությունների զարգացման կարևորությունը՝ փոփոխվող աշխարհաքաղաքական իրավիճակին արձագանքելու նպատակով։
***
Ռազմական ծախսերի բարձր մակարդակները պահպանվում են արդեն մի քանի տարի։ 2022 թվականին նույնպես արձանագրվել էր զգալի աճ՝ 3.7%։ Վերջին տարիներին նման աճը հաճախ կապվում է համաշխարհային լարվածությունների, տարածաշրջանային հակամարտությունների և նոր սպառնալիքների ի հայտ գալու հետ։
