ՀՀ կառավարության «Աշխատանքային օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացում կատարելու մասին» օրենքի նախագծի համաձայն, նախատեսվում է աշխատանքային օրերի երկարության կրճատում՝ 8-ից 7 ժամ օրական և 40-ից 35 ժամ շաբաթական, սակայն պահպանելով աշխատավարձը:
Այս փոփոխության նպատակն է բարելավել աշխատողների կյանքի որակը, հասնել ավելի լավ աշխատանքի և անձնական կյանքի հավասարակշռությանը՝ նվազեցնելով սթրեսն ու ավելացնելով հանգստի ժամանակը:
Քննարկում ԱԺ-ում
Մարտի 3-ին ԱԺ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովում կազմակերպվել էր աշխատանքային քննարկում այս թեմայի շուրջ, որը հրապարակվել է ԱԺ հասարակայնության հետ կապերի և տեղեկատվության վարչության կողմից: Քննարկմանը մասնակցել էին ԱԺ պատգամավորներ, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը, փոխնախարար Ռուբեն Սարգսյանը, Հայաստանի գործատուների հանրապետական միության ներկայացուցիչներ, ACSES վերլուծական կենտրոնի մասնագետներ, Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիայի անդամներ:
Հանձնաժողովի նախագահ Հերիքնազ Տիգրանյանը հայտարարեց, որ նախագիծը դեռևս պաշտոնապես չի ուղարկվել ԱԺ, սակայն հանձնաժողովը գտնում է, որ անհրաժեշտ է քննարկել նախագիծը մինչև դրա պաշտոնական քննարկումը՝ հաշվի առնելով պատգամավորների և սոցիալական գործընկերների կարծիքները:
Նախարարի կարծիքը
Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը նշել է, որ նախագիծը տեղադրված է www.e-draft.am կայքում, որտեղ նա ստացել է ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական կարծիքներ: Նախարարի խոսքերով, նախագծի նպատակն է նոր մոտեցում տրամադրել աշխատանքային օրենսգրքին՝ անդրադառնալով 160 տարի հին համակարգին, որը պետք է փոխարինվի ժամանակակից պահանջներին: Նա ընդգծել է, որ փոփոխությունը կնպաստի աշխատանքի և անձնական կյանքի միջև ավելի լավ բաշխման ստեղծմանը՝ թույլ տալով աշխատողներին ավելի շատ ժամանակ հատկացնել ընտանիքին, հանգստին և ինքնազարգացմանը:
Աշխատողները հնարավորություն կստանան զբաղվել անձնական խնդիրներով, մեծացնելով իրենց ներգրավվածությունը կյանքի տարբեր ոլորտներում, ինչը նաև կհանգեցնի աշխատանքի արդյունավետության բարձրացմանը: Նախարարի կարծիքով, փոփոխությունը կարող է առաջացնել նաև արտադրողականության աճ և նոր աշխատատեղերի ստեղծում:
Միջազգային փորձ
Ռուբեն Սարգսյանը նշեց, որ նախորդ ուսումնասիրությունները ներառում էին մի շարք երկրների փորձ, մասնավորապես Ֆրանսիայի, Իսլանդիայի և Բելգիայի, որոնք նախապատրաստել էին նմանատիպ մոդելներ: Նախագծի նպատակներից մեկն այն է, որ փոփոխությունը օգուտ կտա ոչ միայն աշխատողներին, այլև գործատուներին՝ բարելավելով արտադրողականությունը և առաջ բերելով մենեջմենթի նոր մոդելներ:
Հայտնի կարծիքները
Հայաստանի գործատուների հանրապետական միության նախագահ Վահագն Համբարձումյանը և ACSES վերլուծական կենտրոնի տնօրեն Հայկազ Ֆանյանը դեմ էին այս նախաձեռնությանը: Նրանք հիմնավորեցին իրենց դիրքորոշումը հակառակ՝ նշելով, որ առկա հետազոտությունները չեն հաստատում այս պնդումները և առաջարկել են այլ լուծումներ:
Սակայն Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիայի նախագահ Էլեն Մանասերյանը ողջունել է նախաձեռնությունը՝ այն համարելով աշխատողների համար դրական փոփոխություն: Նա վստահեցրել է, որ միայն մեկ ժամով աշխատաժամանակի կրճատումը չի խանգարի գործատուի տնտեսական շահերին:
ԱԺ առողջապահության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արսեն Թորոսյանն էլ առաջարկել է, որ փոփոխությունը փորձնական կիրառվի պետական համակարգում, սակայն այս մոտեցմանն ընդդիմացել է Հայկազ Ֆանյանը:
Դեմոգրաֆիական հարցերը
ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ Մարինա Ղազարյանը կարծիք է հայտնել, որ աշխատանքային ժամերի կրճատումը կարող է դրական ազդեցություն ունենալ նաև ժողովրդագրական խնդիրների լուծման հարցում: Նա նաև նշել է Լիտվայի դրական փորձը, որը հիմնավորում է այդ պնդումը:
Մարդու իրավունքների խախտումները
Քննարկման ընթացքում անդրադարձ կատարվեց նաև աշխատատեղերում հաճախակի հանդիպող մարդու աշխատանքային իրավունքների խախտումներին: ԱԺ անդամները նշեցին, որ անցյալ տարի ստացվել է 655 բողոք, որոնց մեծ մասը կապված էին վերջնահաշվարկի չվճարման հետ:
***
Քննարկումը գնահատվել է արդյունավետ՝ մի շարք առաջարկներ հնչեցվել են, որոնք նախատեսվում է քննարկել հետագայում: Հանձնաժողովի նախագահ Հերիքնազ Տիգրանյանը ընդգծել է, որ որոշումներն ընդունվելու են ընդհանրապես, բայց միայն հաշվի առնելով բոլոր կողմերի կարծիքները:
Նախագծի ընթացքը դեռևս շարունակվում է, սակայն ակնկալիքները, ըստ մասնակիցների, շատ դրական են՝ նպաստելով թե՛ աշխատանքի, թե՛ անձնական կյանքի որակի բարելավմանը:
