Ֆինանսական տեխնոլոգիան կամ ֆինտեխը գրավիչ տերմին է այն ընկերությունների համար, որոնք ժամանակակից տեխնոլոգիաներ են բերում ֆինանսական աշխարհ: Տարբեր գնահատականներով՝ աշխարհում արդեն կա մոտ 10,000 ֆինտեխ ստարտափ, և նրանց թիվը անընդհատ աճում է։ 2010-2015թթ. ֆինտեխում վենչուրային ներդրումների ծավալն աճել է 10 անգամ՝ հասնելով տարեկան գրեթե 20 մլրդ դոլարի, և այս ոլորտում արդեն կան մի քանի տասնյակ ստարտափներ, որոնց գնահատումը գերազանցել է 1 մլրդ դոլարը։ Բայց չնայած այս ամենին, նոր թվային բիզնես մոդելների ներթափանցումը ֆինանսական հատվածում, նույնիսկ ԱՄՆ-ում, 1%-ից պակաս է։ Այսպիսով, ի՞նչ է ֆինտեխ արդյունաբերությունը և ու՞ր են գնում ներդրողների գումարները:
1. Վճարումներ և փոխանցումներ
Այս հատվածը միավորում է դրամապանակները, դրամական փոխանցումների ծառայությունները, առցանց վճարումներ ընդունելու «դարպասները» և այլն: Այն կազմում է ֆինտեխում կատարված բոլոր ներդրումների մինչև ⅓-ը: Այստեղ մարժան հազվադեպ է ավելի քան 2-3%, և գումար կարելի է վաստակել միայն մեծամասշտաբ գործունեություն ծավալելով: Ահա թե ինչու PayPal և Ant Financial (Alipay-ի բրենդը) խոշոր վճարային ընկերությունները, որոնք ամսական կատարում են մոտ 100 մլրդ դոլարի գործարքներ, աճել են աշխարհի խոշորագույն շուկաների՝ eBay-ի և Alibaba-ի հետ սերտ հարաբերությունների շնորհիվ: Այս հատվածի մեկ այլ արագ աճող ենթակատեգորիան տրանսֆերտներն են:
2. Վարկավորում
Սա, թերևս, օգտատերերի համար առավել հասկանալի շուկայի հատվածն է, որտեղ կենտրոնացած է ժամանակակից բանկերի շահույթի գրեթե 60%-ը և որտեղ գնում է վենչուրային ֆինտեխ ներդրումների կեսը։ Այս հատվածի առաջին խոշոր պատմություններն ընկերություններն էին, որոնք ուղղակիորեն չեն մրցակցում բանկերի հետ, այլ ավելի շուտ գնում են նոր հաճախորդների հետևից: Ամենաակնառու օրինակներից մեկը Wonga-ն է՝ միկրոֆինանսական կազմակերպությունը Մեծ Բրիտանիայում, որը կենտրոնանում է բարձր եկամտաբերության վճարման օրվա վարկերի վրա: Արդեն 2012թ.-ին այն ցույց տվեց ավելի քան 100 մլն դոլարի զուտ շահույթ: Մեծ զարգացում է ապրել նաև փոքր բիզնեսի վարկավորումը, որտեղ բանկերն իրենք չափազանց շատ ռիսկեր են տեսնում։ Չենք մոռանում P2P վարկավորման մոդելը, երբ ծառայությունը հարթակ է տրամադրում վարկառուներին փոխատուների հետ կապելու համար, որոնք կարող են լինել մանրածախ ներդրողները:
3. Ակտիվների կառավարում և ներդրումներ
Գոյություն ունեցող ակտիվների կառավարման մեխանիզմները և առկա ներդրումային մեթոդները հաճախ հարմարեցված են կա՛մ պրոֆեսիոնալ ներդրողների, կա՛մ մեծ կարողություններ ունեցող մարդկանց համար, որոնց սպասարկում են պրոֆեսիոնալ ֆինանսական խորհրդատուները: Սակայն տեխնոլոգիաների զարգացման շնորհիվ հնարավոր է դառնում ավտոմատացնել և նվազեցնել բազմաթիվ գործընթացների արժեքը, ինչը հաճախ անում են այս հատվածի ընկերությունները: Օրինակներից մեկը ռոբո-խորհրդատվությունն է, երբ ալգորիթմները հաճախորդին առաջարկում են ներդրումային կառուցվածք՝ համապատասխան նրա ներդրումային նախասիրություններին և ռիսկի պրոֆիլին, այդպիսով նվազեցնելով տարեկան պահպանման ծախսերը 1-2% մինչև 0,3-0.5%: Եվ հենց ծախսերի կրճատումն է, ապրանքի օգտագործման հեշտությունը և մուտքի ժողովրդավարացումը, որոնք ընկած են ֆինտեխ ստարտափների առաջարկի հիմքում։
4. Թվային բանկինգ և անձնական ֆինանսներ
Ֆինտեխ աշխարհում հաճախորդի ընթացիկ հաշիվը համարվում է Սուրբ Գրալի, քանի որ հաճախ այն կազմակերպության դեմքն է, որի հետ օգտատերը շփվում է: Եթե թվային բանկ ստեղծելու առաջին փորձերը կենտրոնացած էին գոյություն ունեցող բանկային ենթակառուցվածքի վրա հիմնված հարմար ծառայություն մատուցելու շուրջ, ապա նոր ստարտափները զրոյից ենթակառուցվածք են ստեղծում: Թվային բանկային մոդելների կարգավորող ճկունությունը նաև օգնում է ստարտափներին ստեղծել լիարժեք բանկեր: Այսպիսով, Մեծ Բրիտանիայում 2014-2015թթ. բանկային օրենսդրության փոփոխություններից հետո 5 նոր բանկեր արդեն ստացել են արտոնագրեր, և Լոնդոնն այս ընթացքում դարձել է աշխարհի դե ֆակտո ֆինտեխ մայրաքաղաքը։
5. Ապահովագրություն
Գրեթե 5 տրլն դոլար արժողությամբ ապահովագրական ոլորտը մինչ այժմ մնում էր ամենացածր տեխնոլոգիաներից մեկը: Սա հիմնականում պայմանավորված է կարգավորիչների կողմից դրվող պահանջների ավելացմամբ և գործող խաղացողների իներցիայով: Մինչ այժմ ապահովագրական ոլորտում հիմնական նորամուծությունները տեղի են ունեցել բաշխման հատվածում։ Սա զարմանալի չէ, հաշվի առնելով, որ ապահովագրական ընկերությունների մեծ մասը դեռևս բաշխում է իրենց ապրանքները՝ հենվելով հսկայական առցանց գործակալների ցանցերի վրա, որոնք պահանջում են մինչև 20% միջնորդավճար:
6. Ենթակառուցվածք և տարբեր օժանդակ ծառայություններ
Այս կատեգորիան հիմնականում կենտրոնանում է B2B ստարտափների վրա, որոնք առաջարկում են իրենց տեխնոլոգիաները կամ այլ ֆինտեխ խաղացողներին, կամ ավելի հաճախ՝ բանկերին և ապահովագրական ընկերություններին: Դրանք ներառում են կետային լուծումներ՝ կապված անվտանգության հետ, մեծ տվյալների հետ աշխատելը, վարկառուների գնահատման մեխանիզմները և լիարժեք հարթակները, օրինակ՝ P2P վարկավորման կամ բջջային վճարումների կազմակերպման համար:
Ֆինտեխը ներառում է բիզնես մոդելների և մոտեցումների լայն տեսականի: Դրանցից մի քանիսը, ինչպես վճարումները, արդեն բավականին առաջադեմ մակարդակի վրա են, իսկ մյուսները դեռ նոր են սկսում զարգանալ: Միևնույն ժամանակ, ֆինանսական կազմակերպություններն արդեն սկսել են ակտիվորեն դիտարկել ֆինտեխը: Եվ այս պայմաններում ֆինտեխ ստարտափների ավելի սերտ ինտեգրումը խոշոր առցանց խաղացողների հետ միայն ժամանակի հարց է, և արդեն մոտենում է ոլորտի զարգացման նոր փուլ՝ fintech 2.0-ը:
Աղբյուր՝ b24
