Պայմանավորված Արևմուտք-Ռուսաստան փոխհարաբերությունների գերլարմամբ, այսօր դիվանագիտական տարբեր ձևաչափերում ցանկացած գործողություն և միտք, որը դուրս է տարածաշրջանային խաղացողների շահերի բալանսավորման տիրույթից, առավել սուր և ծայրահեղական է ընկալվում ինչպես երկրի ներսում, այնպես էլ դրա սահմաններից դուրս: Այստեղ կան մի քանի ենթախնդիրներ, որոնք պետք է մատնանշենք:
Առաջին, արդյո՞ք մեզ համար երկրի ներսում խնդիր է հայամետությունը:
Երկրորդ, ներհասարակական մակարդակում ունե՞նք կոնսենսուս հայամետության շուրջ:
Եվ, վերջապես, ունե՞նք արդյոք կարողություն հայամետությունն ընկալելի դարձնել միջազգային հանրությանը թե ոչ:
Տարիներ շարունակ օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ հանգամանքներով պայմանավորված թե ներհասարակական և թե ներքաղաքական հարթություններում մենք ընկալել և վերաբերվել ենք հայամետությանը պրոարևմտյան և պրոռուսական հակազդեցությունների շրջանակներում: Այլ կերպ ասած՝ չտարանջատելով ազգային շահը, մենք փորձել ենք դա կապել և համադրել տարբեր բևեռների շահերի և կարիքների հետ: Իսկ օրհասական պահին, ստացվել է այնպես, որ մենք կամ չունենք հայամետության մասին միասնական և փոխհամաձայնեցված ընկալում կամ այն լղոզվել է տարաբնույթ ներքին և արտաքին գործընթացների փոխազդեցության շրջանակներում:
Սա կարևոր է այնքանով, որ մեր լղոզված ընկալումներն ու գնահատականները համապատասխանաբար ազդեցություն են գործում միջազգային հանրության ընկալումների և դիրքորոշումների վրա: Այս առումով՝ հատկապես հասարակական կարծիքի ուսումնասիրության, սոցիալական հարթակների միջոցով վարքաբանական մոդելների հետազոտական գործիքները լավագույնս աջակցում են այդ ընկալումների ձևավորմանը: Այս ամենը բնականաբար էլ ավելի է դժվարեցնում դիվանագիտական ներկայացուցիչների և մասնավորապես՝ գիտական հանրույթի աշխատանքը: Քանի որ գիտական կոնֆերանսների, ֆորումների, կլոր-սեղան քննարկումների ժամանակ ազգային շահերի ներկայացման փորձերը բախվում են հայամետության մասին արդեն իսկ ձևավորված ոչ միանշանակ ընկալումներին, և դրանից բխող Արևմուտք-Ռուսաստան հակազդմանը:
Մեկնաբանություն