Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և սոցիալապես անապահով ընտանիքները կստանան նոր տեսակի լրացուցիչ հրատապ սոցիալական աջակցություն, որը կգործի մինչև 2025 թվականի դեկտեմբեր։ ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը հրապարակել է ծրագրի պայմանները, շահառու լինելու չափանիշները և դիմելու ժամկետները։

Դիմումների ընդունման մեկնարկը՝ ապրիլի 22-ից

Բոլոր շահագրգիռ անձինք կարող են դիմումները ներկայացնել 2025 թվականի ապրիլի 22-ից, սոցիալական պաշտպանության միասնական տեղեկատվական հարթակի՝ e-social.am միջոցով։

Աջակցության չափը

Աջակցությունը տրամադրվելու է հետևյալ սկզբունքով՝

• 40,000 դրամ յուրաքանչյուր ընտանիքի համար,

• լրացուցիչ 10,000 դրամ բռնի տեղահանված յուրաքանչյուր անդամի համար՝ սկսած երկրորդ անդամից։

Օրինակ՝
• 3 հոգանոց ընտանիքը կստանա՝ 40,000 + 10,000 + 10,000 = 60,000 դրամ,
• 5 հոգանոց ընտանիքը՝ 40,000 + (4×10,000) = 80,000 դրամ։

Ովքե՞ր կարող են դիմել

Ծրագրին մասնակցելու համար սահմանվել են մի շարք պահանջներ․

1. Սոցիալական անապահովության չափանիշ

   • Ընտանիքի մեկ անդամի հաշվով եկամուտը չպետք է գերազանցի 55,000 դրամը։

   • Այս հաշվարկի մեջ ներառվում են նաև կենսաթոշակները, նպաստները և այլ սոցիալական վճարները։

2. Բնակության վայրը՝ ՀՀ տարածքում

   • Դիմորդը պետք է գտնվի Հայաստանի Հանրապետությունում։ Եթե ժամանակավորապես բացակայում է, դիմումը կարող է ներկայացնել վերադարձից հետո։

3. Գույքային գնահատում

   • Ընտանիքը չպետք է ունենա թարմ արտադրության ավտոմեքենա,

   • Սեփական տուն կամ այլ անշարժ գույք ունենալը նույնպես կարող է խոչընդոտ հանդիսանալ։

Կեղծ տվյալներ ներկայացնելու հետևանքները

Նախարարության ներկայացուցիչ Արտակ Հարությունյանը զգուշացրել է՝

«Մեր հորդորն է տեղահանված մեր հայրենակիցներին՝ պարտադիր ներկայացնել ճշգրիտ տեղեկություն։ Միևնույն է, տարբեր գործիքակազմերով այն ստուգվելու է»։

Նա հավելել է, որ աջակցությունը չի կարող խթան հանդիսանալ չաշխատելու համար, քանի որ 40-60 հազար դրամ օգնությունը չի կարող փոխարինել կայուն աշխատանքային եկամուտին։

Հատուկ խմբերի համար՝ շարունակվող այլ աջակցություն

Սա միակ ծրագիրը չէ։ Հիշեցնենք, որ դեռևս գործում է նաև կեցության ծախսերի փոխհատուցման ծրագիրը, որը 2025 թվականի ապրիլի 1-ից նոր փոփոխություններով է իրականացվում հետևյալ խմբերի համար․

• Առաջին կամ երկրորդ խմբի հաշմանդամություն ունեցող անձինք,

• Անչափահասներ,

• 63 տարին լրացած անձինք,

• Կերակրողը կորցնելու հիմքով նպաստ կամ կենսաթոշակ ստացողներ,

• 18 տարին լրացած, սակայն դեռ պարտադիր կրթություն ստացող անձինք։

Աջակցության չափը՝ ըստ ժամանակահատվածի

• Հունվար – մարտ՝ 50,000 դրամ

• Ապրիլ – հունիս՝ 40,000 դրամ

• Հուլիս – դեկտեմբեր՝ 30,000 դրամ

Ինչպես դիմել

Դիմելու համար այցելեք՝
📍 https://e-social.am/

Անհրաժեշտ կլինի լրացնել առցանց ձևաթուղթը, ներկայացնել ընտանիքի անդամների վերաբերյալ տեղեկատվություն, ներկայացնել եկամտային աղբյուրների ու գույքի վերաբերյալ տվյալներ։

***

Ծրագիրն առկա է ժամանակավոր հիմնավորմամբ՝ մինչև 2025 թվականի դեկտեմբեր, և կարող է փոփոխությունների ենթարկվել՝ կախված բյուջետային և սոցիալ-տնտեսական իրավիճակից։

Աղբյուր՝ ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար:  

2024-2025 թվականները նշանավորվեցին արհեստական բանականության (AI) շուրջ խոշոր ներդրումներով, ինչը բերեց նոր ֆինանսական վերելքի մի ամբողջ ալիք։

Forbes-ի նոր վարկանիշում ընդգրկվել է 46 նոր միլիարդատեր, որոնցից 19-ը՝ տեխնոլոգիական ոլորտից։ Նրանք ներկայացնում են տարբեր ոլորտներ՝ լեզվաբանական տեխնոլոգիաներից մինչև խաղային հարթակներ, սակայն բոլորին միավորում է մեկ բան՝ AI-ի նկատմամբ հավատը և դրա վրա հիմնված նորարարական բիզնես մոդելները։

Լյան Վենֆեն – DeepSeek (Չինաստան)

Ունեցվածք՝ $1 միլիարդ

Չինացի ձեռներեց Լյան Վենֆենը հիմնադրել է DeepSeek ընկերությունը, որը 2025-ի հունվարին ներկայացրեց իր նորագույն AI մոդելը։ Ընկերությունը պնդում է, որ այն կարող է մրցակցել ChatGPT-ի հետ՝ շատ ավելի մատչելի գնով։ Այս մոդելը ուշադրություն գրավեց ամբողջ աշխարհում, հատկապես զարգացող շուկաներում, որտեղ գինն առաջնային գործոն է։ Մոդելի հաջող թողարկումից հետո ներդրումները սկսեցին հոսել դեպի ընկերություն, և Վենֆենն առաջին անգամ ընդգրկվեց միլիարդատերերի ցուցակում։

Սունդար Պիչայ – Alphabet (ԱՄՆ)

Ունեցվածք՝ $1.1 միլիարդ

Չնայած Google-ի մայր ընկերության՝ Alphabet-ի բաժնետոմսերի միայն 0.02%-ը պատկանում է Սունդար Պիչային, վերջին մեկ տարում նրա ունեցվածքը զգալիորեն աճեց։ Այս աճը պայմանավորված է Gemini 2.0 AI մոդելի թողարկմամբ, որը մեծ դեր խաղաց ընկերության բաժնետոմսերի գրեթե 30% թանկացման մեջ։ Այս զարգացումը բավական եղավ, որ Պիչայը՝ տեխնոհսկայի ղեկավարն առաջին անգամ դառնա միլիարդատեր։

Լուի ֆոն Ան և Սեվերին Հաքեր – Duolingo (Գվատեմալա/Շվեյցարիա)

Ունեցվածք՝ $1.1 միլիարդ (յուրաքանչյուրը)

Duolingo-ի համահիմնադիրներ Լուի ֆոն Անը և Սեվերին Հաքերը կրթական տեխնոլոգիաների մեջ հեղափոխություն իրականացրին՝ ստեղծելով հավելված, որով ամեն ամիս ավելի քան 100 միլիոն մարդ սովորում է ավելի քան 40 լեզու։ Ֆոն Անը մինչ այդ ստեղծել էր reCAPTCHA համակարգը։ Duolingo-ի համբավը՝ զուգորդված IPO-ի հաջողությամբ և AI ինտեգրմամբ, նրանց օգնեց առաջին անգամ հայտնվել միլիարդատերերի շարքում։

Anthropic-ի հիմնադիրներ (ԱՄՆ)

Դարիո Ամոդեյ, Դանիելա Ամոդեյ, Թոմ Բրաուն, Ջեք Քլարկ, Ջարեդ Կապլան, Սեմ Մաքքենդլիշ, Քրիստոֆեր Օլա – $1.2 միլիարդ (յուրաքանչյուր)

Anthropic-ը ստեղծվել է 2021-ին, OpenAI-ի նախկին աշխատակիցների կողմից։ ChatGPT-ին հակադրվող Claude մոդելը շահեց ներդրողների վստահությունը՝ ընկերությունը հավաքեց $3.5 միլիարդ, իսկ գնահատվում է $61.5 միլիարդով։ Ամոդեյ եղբայրները, տեսական ֆիզիկոս Ջարեդ Կապլանը և Bloomberg-ի նախկին լրագրող Ջեք Քլարկը ներդրեցին ոչ միայն իրենց փորձը, այլ նաև ռազմավարական տեսլականը՝ դարձնելով Anthropic AI ոլորտի խոշորագույն խաղացողներից մեկը։

Յաո Ժունհաո – Papergames (Չինաստան)

Ունեցվածք՝ $1.3 միլիարդ

Յաոն հիմնադրել է Papergames ստուդիան, որը 2024-ին թողարկեց Love and Deepspace խաղը՝ աշխատող արհեստական բանականության վրա։ Խաղը կարճ ժամանակում գրավեց 6 միլիոն օգտատեր և դարձավ ընկերության եկամտի 80%-ի աղբյուրը՝ կազմելով $850 միլիոն։ Նա նաև հայտնի է նորաձևության թեմաներով խաղերի մշակմամբ, որոնք հասանելի են միլիոնավոր օգտատերերի համար։

Ֆիլ Շոու – TransPerfect (ԱՄՆ)

Ունեցվածք՝ $1.8 միլիարդ

1992-ին հիմնադրած թարգմանչական ծառայությունների ընկերությունը՝ TransPerfect-ը, այսօր ունի ավելի քան 100 գրասենյակ ամբողջ աշխարհում։ Վերջին տարիներին ընկերությունը մեծապես հենվում է AI-ի վրա՝ հատկապես ավտոմատ թարգմանությունների ոլորտում։ Նրա հաճախորդների թվում են Microsoft-ը, JP Morgan-ը, և ԱՄՆ-ի դատական համակարգը։ 2024-ին ընկերության եկամուտը կազմել է $1.3 միլիարդ։

Ջո Լոնսդեյլ – Palantir/OpenGov (ԱՄՆ)

Ունեցվածք՝ $2 միլիարդ

Palantir-ի համահիմնադիր Լոնսդեյլը շահել է միլիարդատիրոջ կարգավիճակ շնորհիվ ընկերության բաժնետոմսերի 225% աճի։ Նա նաև համահիմնադրել է OpenGov պլատֆորմը՝ ուղղված պետական բյուջետավորման թափանցիկությանը։ AI-ի ներդրումը կառավարական տվյալների վերլուծության մեջ մեծացրեց հետաքրքրությունը Palantir-ի նկատմամբ։

Ալեքսանդր Վան – Scale AI (ԱՄՆ)

Ունեցվածք՝ $2 միլիարդ

28-ամյա Ալեքսանդր Վանը հիմնադրել է Scale AI-ը, որը մասնագիտանում է տվյալների մաքրումում և դասակարգման մեջ՝ աշխատելով OpenAI-ի, Google-ի և Meta-ի հետ։ 2024-ի մայիսին ստարտափը հավաքեց $1 միլիարդ ներդրում՝ $14 միլիարդ գնահատականով։ Ալեքսանդրը Forbes-ի կողմից ճանաչվել է որպես աշխարհի ամենաերիտասարդ ինքնագործ միլիարդատերը։

CoreWeave-ի հիմնադիրներ (ԱՄՆ)

Մայքլ Ինտրեյտոր – $3.1 մլրդ
Բրայան Վենտուրո – $2 մլրդ
Բրանին Մակբի – $1.5 մլրդ
Ջեք Քոջեն – $1.2 մլրդ

CoreWeave-ը սկզբնապես սկսել էր Nvidia չիպերով կրիպտո մայնինգով, սակայն արագ տեղափոխվեց AI հոսթինգի ոլորտ՝ կառուցելով մատակարարման հզորություն, որն այսօր օգտագործում են ինչպես ստարտափները, այնպես էլ տեխնոլոգիական հսկաները՝ Microsoft, Nvidia և այլք։ Ընկերությունը 2024-ի մայիսին ներգրավեց $1.1 միլիարդ ներդրում, իսկ 2025-ի մարտին իրականացրեց IPO։ Չորս հիմնադիրներն էլ շահեցին միլիարդատերերի կարգավիճակ՝ ըստ իրենց բաժնեմասերի։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար:  

Ինչ է կատարվել այսօր Հայաստանում և արտերկրում՝ դիտեք բոլոր կարեւոր, օգտակար եւ հետաքրքիր լուրերը` նոր մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում եւ www.abnews.am կայքում

Աշխարհի խոշորագույն թվային արժույթների (կրիպտոարժույթ) փոխարժեքները ապրիլի 11-ի ժամը 10:30-ի դրությամբ.

Bitcoin-ի (BTC) փոխարժեքը դրամի նկատմամբ նվազել է 1.31%-ով և կազմել 31,703,252.17 դրամ, ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ Bitcoin-ի փոխարժեքը նվազել է 1.14%-ով և կազմել 81,065.90 դոլար:

Ethereum-ի (ETH) փոխարժեքը նվազել է 3.29%-ով և կազմել 1,556.80 դոլար, ETH/BTC փոխարժեքը՝ 0.019205825 (-2.11%):

Bitcoin Cash-ի (BCH) փոխարժեքը նվազել է 0.59%-ով և կազմել 297.72 դոլար, BCH/BTC փոխարժեքը՝ 0.003672922 (+0.63%):

Fasttoken-ի (FTN) փոխարժեքը նվազել է 0.12%-ով և կազմել 4.022605 դոլար, FTN/BTC փոխարժեքը՝ 0.000049626 (+1.10%):

Ripple-ի (XRP) փոխարժեքն աճել է 0.13%-ով և կազմել 2.009076 դոլար, XRP/BTC փոխարժեքը՝ 0.000024785 (+1.36%):

Litecoin-ի (LTC) փոխարժեքն աճել է 1.80%-ով և կազմել 75.85 դոլար, LTC/BTC փոխարժեքը՝ 0.000935725 (+3.04%):

Binance Coin-ի (BNB) փոխարժեքը նվազել է 0.08%-ով և կազմել 579.34 դոլար, BNB/BTC փոխարժեքը՝ 0.007147204 (+1.15%):

Dogecoin-ի (DOGE) փոխարժեքն աճել է 0.44%-ով և կազմել 0.157943 դոլար, DOGE/BTC փոխարժեքը՝ 0.000001949 (+1.67%):

ՀՀ Կենտրոնական բանկի վերջին տվյալները վկայում են, որ 2025թ. փետրվարին ՀՀ ֆինանսական համակարգում դոլարայնացման մակարդակը շարունակել է նվազել: Այս միտումը կարևոր է երկրի ֆինանսական կայունության և դրամավարկային քաղաքականության արդյունավետության տեսանկյունից։ Ստորև ներկայացված են դրա հիմնական ցուցանիշներն ու մեկնաբանումները։

D1 – Արտարժույթով ավանդների և փոխառությունների հարաբերակցությունը Փողի զանգվածին

2025թ. փետրվարի դրությամբ ռեզիդենտների արտարժութային ավանդների և փոխառությունների հարաբերակցությունը ընդհանուր փողի զանգվածին (D1) կազմել է 31.7%, ինչը նվազել է 8.7 տոկոսային կետով 2024թ. համադրելի ժամանակահատվածի համեմատ։ Այս փոփոխությունը ցույց է տալիս, որ ազգային արժույթով գործարքներն աճել են՝ արտարժույթի նկատմամբ վստահությունը նվազելով կամ դրամի նկատմամբ վստահությունը բարձրանալով։

D2 – Արտարժույթով պարտավորությունների կշիռը ռեզիդենտների ընդհանուր պարտավորություններում

Ռեզիդենտների արտարժութային ավանդների և փոխառությունների հարաբերակցությունը ռեզիդենտների ընդհանուր ավանդներին և փոխառություններին (D2) կազմել է 36.9%, ինչը նվազել է 9.0 տոկոսային կետով։ Սա ևս վկայում է ռեզիդենտների՝ ազգային արժույթով ֆինանսական գործարքների նախընտրության աճի մասին։

D3 – Ֆիզիկական անձանց արտարժույթով ցպահանջ գործարքների կշիռը

ՀՀ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց արտարժույթով ցպահանջ ավանդների և փոխառությունների կշիռը նրանց ընդհանուր ցպահանջ գործարքներում (D3) կազմել է 43.8%։ Սա նվազել է 15.5 տոկոսային կետով 2023թ. փետրվարի համեմատ։ Այս ցուցանիշը մեծ ազդեցություն ունի բնակչության առօրյա ֆինանսական վարքագծի վրա՝ ցույց տալով, որ կարճաժամկետ տնտեսումները նույնպես տեղափոխվում են դեպի դրամ։

D4 – Ֆիզիկական անձանց ժամկետային արտարժութային պարտավորությունները

Արտարժույթով ժամկետային ավանդների և փոխառությունների կշիռը ֆիզիկական անձանց ընդհանուր ժամկետային պարտավորություններում (D4) կազմել է 43.9%, որը 5.7 տոկոսային կետով նվազել է նախորդ տարվա համեմատ։ Ներդրող քաղաքացիները, հավանաբար, ընտրում են դրամով ավանդներ՝ պայմանավորված տոկոսադրույքների քաղաքականությամբ կամ փոխարժեքի կայունությամբ։

D5 – Արտարժույթով տրամադրված վարկերի հարաբերակցությունը ընդհանուր վարկերին

Ռեզիդենտներին արտարժույթով տրամադրված վարկերի մասնաբաժինը ընդհանուր վարկերում (D5) կազմել է 30.5%, ինչը նվազել է 6.1 տոկոսային կետով։ Այս ցուցանիշի անկումը կարևոր է ֆինանսական կայունության առումով, քանի որ արտարժույթով վարկերը ավելի խոցելի են արժութային տատանումներից։

Արտարժույթի ներգրավման միտումներ և ֆինանսական շուկայի արձագանքը

Չնայած նշված նվազումներին՝ հայաստանյան առևտրային բանկերն ու վարկային կազմակերպությունները շարունակում են նշանակալի միջոցներ ներգրավել արտերկրից։ Սա պայմանավորված է միջազգային շուկաներում ներդրումային հնարավորություններով։ Այնուամենայնիվ, արտարժութային ռիսկից խուսափելու նպատակով այս կազմակերպությունները ձգտում են ներգրավված միջոցները տեղաբաշխել նույն արտարժույթով, այսինքն՝ դոլարով ներգրաված միջոցները տրամադրել դոլարով, ինչը նպաստում է ռիսկերի զսպմանը։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Պետական եկամուտների կոմիտեն հետևողականորեն շարունակում է հսկողական աշխատանքները ՀԴՄ-ի կիրառման կանոնների խախտման և աշխատողի չձևակերպման դեպքերի բացահայտման ուղղությամբ։

Իրավախախտումների կանխարգելումը և դրանց նկատմամբ հանրային վերահսկողությունը կարևոր է յուրաքանչյուր քաղաքացու, ինչպես նաև օրինական դաշտում գործող բիզնեսի կայուն զարգացման համար։ Կոմիտեն հորդորում է հարկ վճարողներին գործել օրենքի դաշտում՝ նպաստելով վստահելի բիզնեսի իր վարկանիշի պահպանմանը։

Պետական եկամուտների կոմիտեն տեղեկացնում է, որ Խոշոր հարկ վճարողների հարկային կարգապահության բարելավման ծրագրի շրջանակում իրականացված աշխատանքների արդյունքում, 2025 թ․ հունվարի 1-ից մարտի 31-ը ներառյալ, հարկ վճարողների մոտ արձանագրվել են աշխատողի չձևակերպման և ՀԴՄ-ի կիրառման կանոնների խախտման դեպքեր։

Մասնավորապես, 34 խոշոր հարկ վճարողների մոտ արձանագրվել է ՀԴՄ-ի կիրառման կանոնների խախտում և առաջադրվել է շուրջ 138.1 մլն դրամ տուգանք։ Իսկ 6 խոշոր հարկ վճարողների մոտ արձանագրվել են 31 չգրանցված աշխատողներ և առաջադրվել է շուրջ 7.8 մլն դրամ տուգանք։

Խոշոր  հարկ վճարողների մոտ արձանագրված աշխատողի չձևակերպման և ՀԴՄ-ի կիրառման կանոնների խախտման վերաբերյալ ցանկերն՝ այստեղ։ 

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Համաշխարհային շուկաներում տեղի ունեցող վերջին զարգացումները ևս մեկ անգամ ընդգծեցին, թե որքան զգայուն են բարձր տեխնոլոգիական ընկերությունները քաղաքական որոշումների նկատմամբ։

Մաքսատուրքերի ազդեցությունը շուկաներում

2025 թվականի ապրիլին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարեց նոր, խիստ մաքսատուրքերի մասին՝ ազդելով համաշխարհային առևտրի ընթացքի վրա։ Սակագները, որոնք տատանվում են 10%-ից մինչև 50%, վերաբերում են աշխարհի գրեթե բոլոր երկրներից ներկրվող ապրանքներին։ Թրամփի վարչակազմը նպատակ ունի այս միջոցով փոխել առևտրային հարաբերությունների դինամիկան՝ փորձելով, ինչպես նա է պնդում, «հավասարեցնել խաղի կանոնները»։

Արժեթղթերի անկում և տեխնոլոգիական հսկաների պայքար

Մաքսատուրքերի հայտարարությունից հետո Nasdaq ինդեքսը վերջին չորս օրվա ընթացքում կրճատվել է 13%-ով՝ արտացոլելով ներդրողների անհանգստությունը, հատկապես տեխնոլոգիական ոլորտում։ Վերլուծաբանների գնահատմամբ՝ Apple-ի արժեթղթերը լուրջ ճնշման տակ են հայտնվել՝ կապված ընկերության կախվածության հետ Չինաստանում իրականացվող արտադրական գործընթացներից։ Չինաստանից ներկրվող ապրանքների նկատմամբ սահմանված բարձր մաքսատուրքերը ուղղակիորեն ազդել են ընկերության ֆինանսական ցուցանիշների վրա։

Այս ամենի ֆոնին Apple-ի շուկայական արժեքը կրճատվել է՝ հասնելով 2.59 տրիլիոն դոլարի, մինչդեռ Microsoft-ի արժեքը հասել է 2.64 տրիլիոն դոլարի։ Այսպիսով, Microsoft-ը դարձել է աշխարհի ամենաթանկարժեք ընկերությունը՝ շրջանցելով իր հիմնական մրցակից Apple-ին։

Թանկացող iPhone-ներ

Տնտեսական ճնշումներն արդեն իրական ազդեցություն ունեն սպառողների վրա։ Վերլուծաբանները կանխատեսում են, որ ԱՄՆ-ում նոր՝ iPhone 16 Pro Max մոդելի գինը կարող է բարձրանալ մինչև 350 դոլարով։ Սա մաքսատուրքերի անուղղակի ազդեցությունն է՝ երբ արտադրական ծախսերի ավելացումը ստիպում է ընկերություններին վերանայել իրենց գնային քաղաքականությունը։

Չինաստանի արձագանքը

Չինաստանը, հանդիսանալով Թրամփի մաքսային քաղաքականության հիմնական թիրախներից մեկը, արդեն հայտարարել է պատասխան գործողությունների մասին։ Ապրիլի 4-ին ԱՄՆ նախագահը նշել է, որ Պեկինը «խուճապի է մատնվել»՝ նկատի ունենալով, որ Չինաստանը խիստ հարված է ստացել նոր սակագնային համակարգից։

Տնտեսագետների գնահատականը

Տնտեսագիտական համայնքում միաձայն մտահոգություն կա այն հարցում, որ այս քաղաքականությունն ի վերջո կարող է վնասել հենց ԱՄՆ սպառողներին։ Ներմուծման հարկերի բարձրացումը նշանակում է՝ բարձր գներ տեղական շուկայում, ինչը կազդի ոչ միայն խոշոր ընկերությունների, այլև շարքային քաղաքացիների վրա։

Թրամփը կարծիք է հայտնում, որ առևտրային խոչընդոտները կստիպեն ԱՄՆ-ի գործընկերներին՝ թե՛ դաշնակից, թե՛ մրցակից, զիջումների գնալ ինչպես տնտեսական, այնպես էլ՝ ռազմավարական հարցերում։

ԱՄՆ-ն՝ որպես կենտրոնական խաղացող

Որպես աշխարհի խոշորագույն տնտեսություն՝ ԱՄՆ-ի յուրաքանչյուր քաղաքական-տնտեսական որոշում ազդում է գլոբալ շուկաների վրա։ Թրամփի հայտարարությունները և իրականացվող մաքսային փոփոխությունները ստիպում են երկրներին վերանայել իրենց արտաքին տնտեսական ռազմավարությունները, իսկ ընկերություններին՝ վերանայել արտադրական շղթաներն ու մատակարարման մոդելները։

Մաքսատուրքերի ալիքի հնարավոր ազդեցությունը տեխնոլոգիական այլ հսկաների վրա

Amazon

Amazon-ը կախված է բազմապիսի ներկրվող ապրանքներից, այդ թվում՝ էլեկտրոնիկայից, հագուստից և կենցաղային պարագաներից։ Մաքսատուրքերի բարձրացումը կարող է թանկացնել այս ապրանքների գները, ինչը կհանգեցնի ապրանքների թանկացման Amazon հարթակում։ Սա կարող է նվազեցնել սպառողական պահանջարկը կամ ստիպել Amazon-ին կրճատել իր շահույթը՝ գնային մրցունակությունը պահպանելու համար։

Հնարավոր հետևանքներ.

• Հաճախորդների պահվածքի փոփոխություն՝ ավելի քիչ գնումներ։

• Ճնշում՝ մատակարարման շղթայի վրա։

• Առաջնային գնումների մոդելի հնարավոր փոփոխություն։

Tesla

Tesla-ն նույնպես ունի զգալի մատակարարման շղթա Չինաստանից և այլ արտասահմանյան երկրներից։ Չնայած ընկերությունը ունի գործարաններ ԱՄՆ-ում, այնուամենայնիվ որոշ բաղադրիչներ ներկրվում են, և մաքսատուրքերը կարող են բարձրացնել արտադրական ծախսերը։

Հնարավոր հետևանքներ.

• Ավտոմեքենաների գների աճ։

• Միջազգային ընդլայնման պլանների փոփոխություն։

• Առավել մեծ կենտրոնացում ներքին մատակարարների վրա։

Nvidia և Intel

Այս երկու ընկերությունները արտադրում են չիպեր և պրոցեսորներ, որոնց արտադրությունը հաճախ խարսխված է Թայվանի, Չինաստանի կամ Հարավային Կորեայի արտադրական գոտիների վրա։ Մաքսատուրքերի բարձրացումը կարող է բարձրացնել արտադրական արժեքները և հետաձգել արտադրանքի թողարկումը։

Հնարավոր հետևանքներ.

• Գների բարձրացում տեխնոլոգիական սարքերում։

• Մրցունակության նվազում համաշխարհային շուկայում։

• Սպասարկման և մատակարարման դժվարություններ։

Արդյունաբերական հսկաները նույնպես վտանգի տակ են

General Motors և Ford

Ամերիկյան ավտոարտադրողները կախված են բազմաթիվ արտաքին մատակարարներից՝ հատկապես Մեքսիկայից և Չինաստանից։ Մաքսատուրքերը կարող են բարձրացնել ավտոմեքենաների գինը ԱՄՆ-ում, ինչը կարող է բացասաբար ազդել վաճառքի վրա։

Boeing

Թեև Boeing-ը հիմնականում արտադրում է ԱՄՆ-ում, նրա մատակարարման շղթան գլոբալ բնույթ ունի։ Եթե մաքսատուրքերը կիրառվեն ավիացիոն տեխնիկայի բաղադրիչների վրա, դա կազդի արտադրության վրա, կերկարացնի պատվերների կատարումը և կբարձրացնի վերջնական արտադրանքի գինը։

Բիզնես ռազմավարությունների փոփոխության միտումներ

1. Մատակարարման շղթայի վերադասավորում։ Շատ ընկերություններ կսկսեն հեռանալ Չինաստանից՝ փորձելով նոր հնարավորություններ գտնել Վիետնամում, Հնդկաստանում կամ Մեքսիկայում։

2. Արտադրության տեղայնացում։ Որոշ ընկերություններ հնարավոր է տեղափոխեն արտադրությունը ԱՄՆ՝ մաքսատուրքերից խուսափելու համար։

3. Ակտիվ լոբբինգ և քաղաքական ճնշում։ Տեխնոլոգիական հսկաները կարող են ուժեղացնել քաղաքական ազդեցությունը՝ փորձելով մեղմել մաքսատուրքերի ազդեցությունը։

***

Թրամփի մաքսատուրքային քաղաքականությունը կտրուկ շոկ է տալիս ոչ միայն գլոբալ առևտրային հարաբերություններին, այլև ներքին շուկայի հավասարակշռությանը։ Մեծ տեխնոլոգիական ընկերությունները՝ Apple, Microsoft, Amazon, Nvidia և Tesla, կանգնած են նոր մարտահրավերների առաջ։ Արդյունաբերական հսկաները ևս պարտադրված կլինեն վերանայել իրենց ռազմավարությունները՝ պահպանելու մրցունակությունը և շահույթը։

Այս ամենը վկայում է այն մասին, որ քաղաքական որոշումները ավելի քան երբևէ ձևավորում են տնտեսական գլոբալ շարժը։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Ինչ է տեղի ունեցել այսօր բիզնես աշխարհում՝ դիտեք բոլոր կարևոր, օգտակար և հետաքրքիր նորությունները՝ թարմ մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում և www.abnews.am կայքում

Ինչ է կատարվել այսօր Հայաստանում և արտերկրում՝ դիտեք բոլոր կարեւոր, օգտակար եւ հետաքրքիր լուրերը` նոր մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում եւ www.abnews.am կայքում