Ինչ է Պանգասիուսը

Պանգասիուսը (Pangasius hypophthalmus), որը հաճախ վաճառվում է որպես «վետնամական սև ձուկ» կամ «բասա», հանդիսանում է հարավարևելյան Ասիայում լայն տարածում ունեցող տնկարկային ձկնատեսակ։ Հիմնականում բուծվում է Վիետնամի Մեկոնգ գետի ավազանում՝ հիմնականում արտահանման նպատակով։

Այս ձուկը հայտնի է իր մատչելիությամբ, մեղմ համով մսով և մսի սպիտակ գույնով, ինչի շնորհիվ լայն տարածում է գտել տարբեր երկրների սուպերմարկետներում։ Սակայն դրա ցածր գինը հաճախ թաքցնում է լրջագույն վտանգներ։

Ինչու է այն համարվում վտանգավոր

Պանգասիուսի վտանգավոր լինելը պայմանավորված է մի քանի գործոնով․

• Աղտոտված միջավայրում բուծում․ Մեկոնգ գետը, որտեղ հիմնականում բուծվում է այս ձուկը, համարվում է չափազանց աղտոտված։ Գետում լցվում են արդյունաբերական թափոններ, կոյուղաջրեր և այլ վնասակար նյութեր, որոնք ներծծվում են ձկան օրգանիզմում։

• Հորմոններ և հակաբիոտիկներ․ Բարձր աճի և սպանդի արագացման նպատակով Պանգասիուս ձկներին հաճախ կերակրում են հորմոններով և հակաբիոտիկներով, որոնք կարող են մնացորդային կերպով հայտնվել մսում։

• Սննդի անվտանգության միջազգային արգելքներ․ Այս ձկնատեսակի ներկրումն ու վաճառքը սահմանափակված կամ ամբողջությամբ արգելված է Եվրոպայի մի շարք երկրներում, ինչպես նաև ԱՄՆ-ում՝ սպառողների առողջությունը պաշտպանելու նպատակով։

Պանգասիուսի ներկրումն ու արգելումը Հայաստանում

Պանգասիուսը որոշ ժամանակ առաջ մեծ քանակությամբ ներկրվում էր Հայաստան։ Մատչելի գնի շնորհիվ այն լայն տարածում էր ստացել սուպերմարկետներում և շուկաներում։ Սակայն ակտիվ հասարակական արձագանքի շնորհիվ, մասնավորապես Բաբկեն Պիպոյանի ջանքերով և Սննդի անվտանգության տեսչական մարմնի (ՍԱՏՄ) աջակցությամբ, ձկնատեսակի ներկրումը ժամանակավորապես դադարեցվել էր։

Նորից շուկայում. ահազանգ և զգուշացում

Վերջին օրերին գյուղատնտես, գործարար Հարություն Մնացականյանը հայտարարել է, որ Պանգասիուսը կրկին հայտնվել է հայկական շուկայում։ Իր գրառման մեջ նա զգուշացրել է, որ ձուկը վաճառվում է մատչելի գնով և կոչ է արել սպառողներին խուսափել դրա գնմանց։ Նա նաև առաջարկել է ՍԱՏՄ-ին կանխարգելել ներկրումը՝ կրկին հանրային առողջության պաշտպանությունն առաջնահերթ համարելով։

Արձագանքելով գրառմանը՝ ՍԱՏՄ-ի հանրային կապերի բաժնի պետ Անուշ Հարությունյանը հայտնել է, որ գրառումը դիտարկվելու է որպես ահազանգ և ընթացք կստանա։

Ինչ անել որպես սպառող

Եթե ցանկանում եք պաշտպանել ձեզ և ձեր ընտանիքին, հետևեք հետևյալ խորհուրդներին․

1. Ուշադիր եղեք պիտակավորմանը․ ստուգեք ձկան ծագման երկիրը և տեսակը։

2. Խուսափեք կասկածելի ցածր գներով առաջարկներից։

3. Ընտրեք վստահելի վաճառողներ։

4. Հաղորդեք կասկածելի ապրանքների մասին ՍԱՏՄ-ին։

Պանգասիուսը, չնայած իր մատչելիությանը, պարունակում է լուրջ առողջական ռիսկեր՝ պայմանավորված աղտոտված պայմաններում բուծմամբ և քիմիական նյութերի կիրառմամբ։ Սպառողների իրազեկվածությունը, ՍԱՏՄ-ի վերահսկողությունը և հանրային վերահսկողությունը կարող են կանխել վտանգավոր մթերքի լայն տարածումը։ Տեղեկացված լինելն առաջին քայլն է ձեր առողջությունը պաշտպանելու գործում։

Աղբյուր՝ News.am

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Ինչ է տեղի ունեցել այսօր բիզնես աշխարհում՝ դիտեք բոլոր կարևոր, օգտակար և հետաքրքիր նորությունները՝ թարմ մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում և www.abnews.am կայքում

Ինչ է կատարվել այսօր Հայաստանում և արտերկրում՝ դիտեք բոլոր կարեւոր, օգտակար եւ հետաքրքիր լուրերը` նոր մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում եւ www.abnews.am կայքում

2025 թվականի հունվարի 1-ից հետո Երևանի բնակիչները կբախվեն աղբահանության վճարի նոր համակարգի հետ, որը տեղակայում է նախկին՝ ըստ անձի վճարման մոդելը՝ ըստ մակերեսի հաշվարկվող համակարգով։ Միևնույն ժամանակ, Երևանի ավագանին որոշում է կայացրել մեղմել նոր համակարգից բխող ֆինանսական բեռը սոցիալապես խոցելի խմբերի համար՝ հաստատելով արտոնությունների նոր փաթեթ։

Ինչպես է փոխվել աղբահանության վճարը

Նախկինում՝ մինչև 2025 թվականի հունվարը, աղբահանության ծառայության համար քաղաքացիները վճարում էին 200 դրամ՝ յուրաքանչյուր անձի համար։ Նոր համակարգով՝ վճարն արդեն հաշվարկվում է ըստ անշարժ գույքի մակերեսի՝ յուրաքանչյուր քառակուսի մետրի դիմաց՝ 13 դրամի չափով։ Սա ենթադրում է զգալի ֆինանսական աճ, հատկապես մեծ մակերես ունեցող գույքի համար։

Ըստ ավագանու նիստի զեկուցողի՝ Դավիթ Հակոբյանի, աղբահանության նոր համակարգով պոտենցիալ հավաքագրվելիք գումարը 800 միլիոն դրամով ավել կլինի։

Ովքեր կազատվեն աղբահանության վճարից

Նոր որոշման համաձայն՝ աղբահանության վճարից ամբողջությամբ կազատվեն հետևյալ խմբերը.

• Միայնակ չաշխատող կենսաթոշակառուները

• Մինչև 10 կիլովատ/ամիս էլեկտրաէներգիա սպառողները

• Զոհված, գերեվարված, անհետ կորած կամ մահացած զինծառայողների ընտանիքի անդամները՝ երեխաները, ծնողները և ամուսինները

• 1-ին կամ 2-րդ խմբի հաշմանդամություն ստացած զինծառայողները՝ սեփականության բաժնային իրավունքի դեպքում՝ իր բաժնի մասով

• Ավտոտնակ ունեցող անձինք

Այս խմբերը լիովին ազատվում են աղբահանության նոր՝ ըստ մակերեսի հաշվարկվող վճարից։

Ովքեր կստանան մասնակի արտոնություն

Բացի լրիվ ազատումից, որոշումն ապահովում է նաև մասնակի արտոնություն մեծ մակերես ունեցող գույքի դեպքում՝ բնակարանների և առանձնատների վրա կիրառվող տարբեր տոկոսադրույքներով.

Բազմաբնակարան շենքերի բնակարաններ

• Եթե բնակարանի մակերեսը գերազանցում է 65 քառակուսի մետրը՝

• Այդ սահմանը գերազանցող մակերեսի մասով աղբահանության վճարը կնվազի 50 տոկոսով

Անհատական տներ, առանձնատներ, ամառանոցներ

• Եթե շինության մակերեսը գերազանցում է 75 քառակուսի մետրը՝

• Այդ ավելցուկային մակերեսի մասով աղբահանության վճարը կնվազի 75 տոկոսով

Այս դրույթը թույլ է տալիս պահպանել համեմատաբար մեղմ բեռ՝ մեծ մակերես ունեցող գույքի դեպքում։

Որոշման կիրառման ժամկետ

Վերոնշյալ արտոնությունները կգործեն 2025 թվականի հունվարի 1-ից հետո ծագած հարաբերությունների վրա, այսինքն՝ ետադարձ ուժ չեն ունենա։

Ինչ անել, եթե պատկանում եք արտոնյալ խմբերից մեկին

Երևանի բնակիչները, որոնք պատկանում են արտոնյալ խմբերին, պետք է դիմեն համապատասխան վարչական մարմիններին՝ վավերացման և արտոնության կիրառման համար։ Թեև որոշման տեխնիկական իրականացումն առայժմ չի հրապարակվել, ակնկալվում է, որ քաղաքապետարանը մոտ ժամանակներս կներկայացնի մանրամասն ուղեցույց դիմումների վերաբերյալ։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար:  

Արհեստական բանականության (ԱԲ) զարգացումն աննախադեպ բարձր տեմպեր ունի, և դրա հետ մեկտեղ աճում է նաև մարդկանց հետաքրքրությունն այն հարցի շուրջ, թե ինչպես շփվել ԱԲ բոթերի հետ։ Վերջերս OpenAI-ի գործադիր տնօրեն Սեմ Ալթմանի բացահայտումն այս թեմային նոր լույս սփռեց։ Ըստ նրա՝ ընկերությունն արդեն տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ է ծախսել միայն այն պատասխանի մշակման վրա, որտեղ օգտատերերը գրել են «խնդրում եմ» և «շնորհակալություն»։

Ինչու է սա կարևորվում

Այս հայտարարությունը դարձել է լայն քննարկումների առիթ։ Շատերը սկսեցին մտածել՝ արդյոք պետք է քաղաքավարի լինել ԱԲ-ի նկատմամբ։ Թեև այդ արտահայտությունները մարդկային շփման նորմերի մի մասն են, տեխնիկական տեսանկյունից դրանք հաճախ ավելորդ են և ազդում են ռեսուրսների սպառման վրա։ Երբ միլիոնավոր օգտատերեր ավելացնում են այս բարեկիրթ բառերը, ԱԲ համակարգերը ստիպված են ավելորդ էներգիա ու հաշվողական ռեսուրսներ օգտագործել՝ դրանք մշակելու համար։

Մարդկային վերաբերմունքը՝ որպես զարգացման գործոն

ԱԲ մշակողներից մեկը՝ Կարլ Յանգբլուդը, ընդգծել է, որ դրական և բարեկիրթ վերաբերմունքը ԱԲ-ի նկատմամբ խթանում է դրա զարգացումը։ Մարդկային շփման մոդելների ներդնումը նպաստում է այն բանի, որ բոթերը ավելի լավ հասկանան հաղորդակցման նրբությունները և ճիշտ արձագանքեն տարբեր հուզական իրավիճակներում։

Հետազոտական տվյալներ. ինչ են մտածում մարդիկ

Ըստ Future կազմակերպության վերջին հետազոտության՝

• 67% ամերիկացիներ քաղաքավարի են ԱԲ-ի նկատմամբ,

  • 55% – որովհետև պարզապես «դա ճիշտ է»։

  • 12% – վախենալով ապագայում մեքենաների հնարավոր ապստամբությունից կամ հետապնդումներից։

Այս թվերը ցույց են տալիս, որ քաղաքավարությունը ոչ միայն բարոյական, այլև պաշտպանողական բնույթ է ստանում որոշ մարդկանց ընկալմամբ։

Էներգիայի սպառում և կայունություն

Տեխնոլոգիական այս զարգացումները որոշակի գնով են ձեռք բերվում։ 2024-ի օգոստոսին Bitcoin Policy Institute-ի ուսումնասիրության արդյունքում պարզ դարձավ, որ ԱԲ-ի կողմից սպառված էներգիան հավանաբար արդեն գերազանցել է բիթքոյնի մայնինգի էներգատարությունը։ Սա ահազանգ է այն մասին, որ բարձր արդյունավետություն ունեցող ԱԲ համակարգերը կարող են շրջակա միջավայրի վրա լուրջ ազդեցություն ունենալ։

Այս ֆոնին, տեխնոլոգիական հսկաները՝ Google-ը և Microsoft-ը, 2024-ի դեկտեմբերին հայտարարել էին, որ ծրագրում են կանաչացնել իրենց տվյալների կենտրոնները, ներդնելով ավելի կայուն էներգիայի աղբյուրներ և հովացման արդյունավետ մեխանիզմներ։

Թեև «խնդրում եմ» և «շնորհակալություն» արտահայտությունները կարող են թվալ աննշան՝ տեխնոլոգիական աշխարհում դրանք միլիոններ արժեն։ Մի կողմից՝ դրանք նպաստում են ԱԲ-ի բարեկիրթ և մարդամոտ շփման մոդելների զարգացմանը, մյուս կողմից՝ առաջացնում են ավելորդ ռեսուրսային ծախսեր։

Ի վերջո, ԱԲ-ի հետ հաղորդակցվելու ձևը ոչ միայն տեխնիկական, այլև մշակութային ու էթիկական հարց է։ Իսկ ինչպես կընտրեք դուք՝ քաղաքավարի՞ լինել, թե՞ պահպանել ռեսուրսները, կախված է ձեր արժեքներից և տեխնոլոգիաների նկատմամբ վերաբերմունքից։

Գործատուների ամենամյա փառատոնին այս տարի Evoca-ն կմասնակցի ամենատարբերվող տաղավարով, կներկայացնի իր թիմին, ազատ աշխատատեղերը և մշակույթը։

Ապրիլի 25-ին և 26-ին տեղի կունենա սպասված Career City Fest 2K25-ը՝ ամենամյա փառատոն, որը մեկ վայրում համախմբում է Հայաստանի առաջատար գործատուներին։ Այս տարի ևս Evocabank-ը լինելու է այնտեղ՝ ամենասպասված ու կրեատիվ տաղավարով։

Evoca տաղավարը կփայլի տիեզերական տրամադրությամբ ու անակնկալներով։

Կլինեն՝

հետաքրքիր challenge-ներ,
շա՜տ նվերներ,
զարմանալի բացահայտումներ,

Իսկ եթե վաղուց ես մտածում միանալ Evoca թիմին, այս փառատոնը լավագույն առիթն է՝

Ծանոթանալու Evoca-ի թիմին և աշխատանքային մշակույթին,
Տեղեկանալու ազատ աշխատատեղերի մասին,
Խոսելու Բանկի աշխատակիցների հետ և ստանալու բոլոր հարցերի պատասխանները։

Evocabank-ը կարևորում է ոչ միայն մասնագիտական աճը, այլ նաև անհատական զարգացումը՝ ապահովելով միջավայր, որտեղ նորարարությունը դառնում է առաջնահերթություն, և յուրաքանչյուրը կարող է դառնալ իր ոլորտի առաջատարը։

📍 Հանդիպում ենք ապրիլի 25-26-ին՝ Evoca տաղավարում։

Միացի՛ր մեզ, բացահայտի՛ր հնարավորություններ, զգա՛ #evocamood-ը։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար:  

Բնակարաններ` բացառիկ 0% կանխավճարով և եկամտային հարկի վերադարձով. հատուկ առաջարկ

«Սապֆիր» բազմաֆունկցիոնալ համալիրում բաց դռների օր է հայտարարվել ապագա բնակիչների համար։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար:  

Ինչ է կատարվել այսօր Հայաստանում և արտերկրում՝ դիտեք բոլոր կարեւոր, օգտակար եւ հետաքրքիր լուրերը` նոր մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում եւ www.abnews.am կայքում

ԱրարատԲանկը դարձել է STEM Expo 2025 գիտական միջոցառման գլխավոր հովանավորը: Միջոցառումը, որը միավորում է գիտությունը, տեխնոլոգիան, ճարտարագիտությունն ու մաթեմատիկան (ԳՏՃՄ), ներկայացնում է երիտասարդ սերնդի զարգացման առանցքային հենասյուները: 

Էքսպոն իրականացվել է «ԱՐՓԱ» գիտահետազոտական ինստիտուտի նախաձեռնությամբ՝ ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության հետ համագործակցությամբ։ ԱրարատԲանկի գլխավոր հովանավորությունը վկայում է սոցիալապես պատասխանատու և գիտակենտրոն բիզնեսի կարևոր ներդրման մասին Հայաստանի կրթական ու նորարարական ապագայի կառուցման գործում։

 «ԱրարատԲանկը, STEM Expo-ի գլխավոր հովանավոր լինելուց զատ, այս տարի համագործակցություն է մեկնարկել «ԱՐՓԱ» ինստիտուտի հետ և Լոռու մարզի 5 հանրակրթական դպրոցների համար ֆինանսավորել կրթական փաթեթների պատրաստումն ու ներդրումը։ Այս ծրագրի իրագործումը հատկապես կարևորում ենք մարզերում կրթության որակի շարունակական զարգացման համատեքստում»,- նշել է ԱրարատԲանկի Հաղորդակցության և սոցիալական ծրագրերի համակարգման բաժնի ղեկավար Աննա Ալլահվերդյանը՝ հավելելով, որ նախագծերը տարբեր են՝ ավտոմատացված էկոհամակարգի ստեղծումից մինչև մոդելավորման և տարածաչափական հմտությունների զարգացում։  

STEM Expo 2025-ը միավորել է երկու խոշոր նախաձեռնություն՝ Stemar կրթական ծրագիրը, որը խթանում է նախագծահեն ուսուցումը Հայաստանի դպրոցներում՝ տրամադրելով ուսուցիչների վերապատրաստում, գիտական սարքավորումներ և շարունակական աջակցություն, և Ադրին Ղարախանու անվան հայտնագործությունների մրցույթը, որն ընդգծում է երիտասարդ գիտնականների ներուժը և խրախուսում նորարար գաղափարների իրագործումը։ «Այս միջոցառումը կազմում է «ԱՐՓԱ» ինստիտուտի մշակույթի ու ժառանգության մասը՝ նպաստելով տարբեր օղակների համագործակցության հարթակի ստեղծմանը», — նշում է «ԱՐՓԱ» ինստիտուտի փոխնախագահ Ռուբեն Լուսինյանցը։

Այս տարվա էքսպոյին մասնակցել են ավելի քան 200 աշակերտներ և ավելի քան 80 STEM ուսուցիչներ, որոնք ներկայացրել են իրենց նախագծերը ինտերակտիվ ձևաչափով։ «STEM Expo-ն այն միջավայրն է, որը ոգեշնչում է միջդպրոցական փոխկապվածությունը՝ կայուն հիմք ստեղծելով ծրագրի արդյունավետ իրականացման համար», — նշել է «ԱՐՓԱ» ինստիտուտի Stemar կրթական ծրագրի առաջնորդ Ելենա Ղուկասյանը։

Միջոցառման երկրորդ հատվածում տեղի է ունեցել հայտնագործությունների մրցույթի հաղթողների մրցանակաբաշխությունը, որտեղ երկու լավագույն թիմերից յուրաքանչյուրը պարգևատրվել են 5,000 ԱՄՆ դոլարի չափով։ 

«ԱՐՓԱ» ինստիտուտը վերջին երեք տասնամյակում եղել է Հայաստանում գիտության, կրթության, առողջապահության և տեխնոլոգիաների ոլորտներում մի շարք առաջատար նախաձեռնությունների շարժիչ ուժը՝ նպաստելով երիտասարդների գիտական կրթությանը, նորարարությանը և մասնագիտական աճին։ 

Բանկը վերահսկվում է ՀՀ ԿԲ կողմից

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար:  

Հետաքրքրվա ՞ծ եք CCF-ով, փնտրո՞ւմ եք ամենահետաքրքիր ու խոստումնալից տաղավարն ու գործատուին։ Միջոցառման օրերին այցելեք Կոնվերս Բանկի տաղավար անմոռանալի փորձառություն ստանալու համար:

Հայաստանի բանկային համակարգի առաջատարներից մեկը՝ Կոնվերս Բանկը, այս տարի ևս մասնակցելու է CCF-ին նոր հնարավորություններով, ինտերակտիվ շփմամբ ու անակնկալներով:

Կոնվերս Բանկի տաղավարի այցելուները կստանան համապարփակ տեղեկություններ Կոնվերս Բանկի նոր մեկնարկող CONVERSION ծրագրի մասին, որն ուսանողների համար ֆինանսական ոլորտում կարիերայի մեկնարկի շատ լավ հնարավորություն է:

Որպես առաջատար ֆինանսական կառույց, Կոնվերս Բանկը շարունակում է ստեղծել այնպիսի միջավայր, որտեղ յուրաքանչյուր մասնագետ կարող է իրականացնել իր պոտենցիալը՝ միաժամանակ ապահովելով Բանկի կայուն զարգացումը: Բանկը խրախուսում է նախաձեռնողականությունը, ստեղծում աշխատանքային առաջխաղացման հավասար պայմաններ, խրախուսում, աջակցում կրթությունն ու զարգացումը, այդ թվում՝ նոր աշխատակիցների պարագայում.

— CONVERSION-ը ոչ թե հերթական դասընթաց է, այլև փորձառություն ապագայի համար: Այն հետաքրքիր է, երիտասարդական, դինամիկ,

— Անհետաքրքիր դասերը CONVERSION-ի մասին չեն, Դուք սովորում եք, զարգանում ու շփվում այլ՝ ընկերական միջավայրում՝ մասնակցելով խաղերի, թիմային միջոցառումների ու վայելելով ողջ ընթացքը,

— Մի խոսքով, մասնակիցներին առաջարկվում է ոչ միայն ուսուցում, այլև ժամանց, հետաքրքիր նեթվորքինգ, պրոֆեսիոնալների հետ շփվելու հնարավորություն:

Career City Fest-ում Կոնվերս Բանկը և «Թունելից 13 կմ հեռավորության վրա» գրքի հեղինակ Ռուբեն Եսայանը կներկայացնեն նաև երիտասարդական C360 Nektar փաթեթը: Այն նախատեսված է ակտիվ, նախաձեռնող և նպատակասլաց երիտասարդների համար՝ առաջարկելով բանկային համալիր ծառայություններ, արտոնյալ պայմաններով ուսանողական վարկավորման հնարավորություն:

Փաթեթն ակտիվացրածները կկարողանան ամբողջ տարվա ընթացքում մասնակցել «Թունելից 13 կմ հեռավորության վրա» գրքի հետ կապված հետաքրքիր միջոցառումներին. մրցույթներից առաջինը տեղի կունենա հենց փառատոնի ընթացքում:

Մրցույթին կարող են մասնակցել այն հաճախորդները, ովքեր կակտիվացնեն C360 Nektar փաթեթը 01.04.25-ից մինչև 26.04.25-ը՝ ժամը 11:00-ն ժամանակահատվածում, կայցելեն Կոնվերս Բանկի տաղավար, որտեղ սպասվում են հետաքրքիր անակնկալներ, իսկ Գլխավոր մրցանակն է «Թունելից 13 կմ հեռավորության վրա» գրքի հիման վրա նկարահանվող ֆիլմի պրեմիերայի 3 տոմս:

Կոնվերս Բանկը վերահսկվում է ՀՀ կենտրոնական բանկի կողմից:

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: