Հայաստանի տնտեսությունը, ինչպես նաև շատ զարգացող շուկաներ, մեծապես կախված է արտաքին շուկաներից, հատկապես ներմուծման առումով։ Շատ բիզնեսներ, որոնք ներմուծում են հումք, ապրանք կամ տեխնոլոգիա, կատարում են իրենց վճարումները հիմնականում ԱՄՆ դոլարով։ Սա նշանակում է, որ դոլար-դրամ փոխարժեքի ցանկացած փոփոխություն կարող է նշանակալի ազդեցություն թողնել նրանց վրա՝ բարձրացնելով կամ իջեցնելով ծախսերը, ազդելով գնագոյացման, շահութաբերության և հաճախորդների պահվածքի վրա։

Երբ դոլարի փոխարժեքը բարձրանում է դրամի նկատմամբ՝ ասենք, եթե մեկ դոլարի փոխարեն նախկինում պետք էր վճարել 390 դրամ, իսկ այժմ՝ 420 դրամ, դա անմիջապես նշանակում է, որ բիզնեսը նույն ապրանքը գնելու համար պետք է վճարի ավելի շատ դրամ։ Նման պարագայում ներմուծվող ապրանքի ինքնարժեքը բարձրանում է։

Եթե բիզնեսը այդ հավելյալ ծախսը ամբողջությամբ կամ մասնակի փոխանցում է գնորդին՝ բարձրացնելով ապրանքի վերջնական գինը, ապա այն կարող է ազդել վաճառքների ծավալի վրա։ Հատկապես այն ոլորտներում, որտեղ մրցակցությունը մեծ է կամ գնորդը շատ զգայուն է գների նկատմամբ՝ օրինակ՝ սպառողական ապրանքների շուկայում, նման գների աճը կարող է նվազեցնել պահանջարկը։

Բացի այդ, եթե բիզնեսը չի ցանկանում կամ չի կարող գինը բարձրացնել, ապա ստիպված է կրճատել իր շահույթը՝ աշխատելով ավելի ցածր մարժայով։ Սա կարող է ազդել նրա ընդհանուր ֆինանսական կայունության վրա, հատկապես այն բիզնեսների դեպքում, որոնք ունեն դոլարային վարկային պարտավորություններ։ Տատանվող փոխարժեքը բարդացնում է նաև բիզնեսի պլանավորումը, քանի որ դժվար է կանխատեսել, թե հաջորդ ամիս ինչ գին կունենա ներմուծվող ապրանքը, կամ որքան դրամով կարժենա հաջորդ խմբաքանակը։

Բայց փոխարժեքի շարժը կարող է աշխատել նաև հակառակ ուղղությամբ։ Երբ դոլարի փոխարժեքը նվազում է, ներկրող բիզնեսների համար ստեղծվում է առավել նպաստավոր իրավիճակ։ Նույն ապրանքը հնարավոր է դառնում գնել ավելի քիչ դրամով, ինչը նվազեցնում է ինքնարժեքը։

Բիզնեսը կարող է պահպանել նախկին գները՝ այդպիսով ավելացնելով իր շահույթը, կամ նույնիսկ որոշ դեպքերում իջեցնել գները՝ դառնալով ավելի մրցունակ շուկայում։ Այսպիսով, դոլարի էժանացումը կարող է օգնել բիզնեսին հաղթել մրցակցությունը, ընդլայնել իր հաճախորդների շրջանակը կամ վերազինել իր նյութատեխնիկական բազան։

Այնուամենայնիվ, այս շահավետ իրավիճակները ժամանակավոր են, եթե դրանց հետևում չկա հստակ ֆինանսական ռազմավարություն։ Փոխարժեքի անկանոն տատանումները ստեղծում են տնտեսական անորոշություն, ինչը կարող է խանգարել երկարաժամկետ ռազմավարական որոշումների կայացմանը։ Նման պայմաններում բիզնեսի սեփականատերերն ու ֆինանսական պատասխանատուները պետք է մշտապես հետևեն արժույթի շուկայի զարգացումներին և պատրաստ լինեն սցենարային պլանավորմանը։

Որպես պաշտպանական միջոց՝ որոշ ընկերություններ դիմում են արժութային հեջինգի՝ ապահովագրելով իրենց փոխարժեքի տատանումներից։ Սա կարող է իրականացվել տարբեր գործիքների միջոցով՝ պայմանագրեր, փոխարժեքի ֆիքսում մատակարարի հետ կամ ֆինանսական ապահովագրության ծրագրեր։

Մյուսները փորձում են դիվերսիֆիկացնել մատակարարները, որոնելով այլընտրանքային գործընկերներ այլ երկրներից, որտեղ արժեքը հաշվարկվում է այլ արժույթներով։ Որոշ բիզնեսներ էլ աշխատում են պահեստային պլանավորման վրա՝ մեծ քանակությամբ ապրանք ներկրելով այն ժամանակահատվածում, երբ փոխարժեքը շահավետ է։

Այս բոլոր քայլերը պահանջում են ֆինանսական գրագիտություն, վերլուծական հմտություններ և իրավիճակային արձագանքման արագություն։ Բացի այդ, անհրաժեշտ է ունենալ ճկուն գնագոյացման ռազմավարություն, որը կկարողանա արագ արձագանքել արժութային շուկայի փոփոխություններին։

Ընդհանուր առմամբ, դոլար-դրամ փոխարժեքի տատանումը ոչ միայն հաշվապահական կամ հաշվարկային խնդիր է ներկրող բիզնեսների համար, այլ նաև ռազմավարական գործոն, որը կարող է որոշել՝ արդյոք բիզնեսը պահպանելու է իր շուկան, թե կկորցնի այն։

Ճիշտ մշակված ֆինանսական պլանավորումը, արժութային ռիսկերի կառավարման մեխանիզմները և զգոնություն պահանջարկի ու մրցակցության նկատմամբ կարող են օգնել ներկրող բիզնեսներին դիմակայել այս մարտահրավերին և նույնիսկ օգտվել փոխարժեքային տատանումներից՝ նոր հնարավորություններ ստեղծելով։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Հայաստանի Հանրապետության Պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) միակ պետական կառույցն է, որն արդեն օգտագործում է արհեստական բանականության (ԱԲ) գործիքներ՝ հարկային վերահսկողությունն ավելի թիրախային ու արդյունավետ դարձնելու նպատակով։

Հանրային հեռուստատեսության եթերում ՊԵԿ նախագահ Էդուարդ Հակոբյանն ընդգծել է ԱԲ կիրառման նշանակությունը՝ շեշտելով, որ այն զգալիորեն փոխում է ստուգումների մոտեցումը։ Նրա խոսքով․

«Դա թույլ է տալիս թիրախավորել և գնալ թիրախավորված կոնկրետ տնտեսվարողների մոտ համապատասխան ստուգումների, ինչը էապես նվազեցնում է այցերը։»

Այս մեթոդաբանությունն այժմ կատարելագործվում է, և արդյունքներն արդեն նկատելի են․

«Հիմա դա ճանապարհ է անցնում և արդյունավետությունը բարձրանում է։ Վերջերս մենք Ամերիկյան համալսարանի հետ մշակեցինք նոր ծրագիր, մշակվեց արհեստական բանականության նոր գործիքակազմ, և այս վերլուծությունների զարգացումն այլընտրանք չունի։»

Նախագահը նաև շեշտել է, որ ՊԵԿ-ը հրաժարվում է միայն անհատ տնտեսվարողներին գնահատելու հին մոդելից և շարժվում է դեպի ոլորտային մոտեցում․

«Եթե մենք ուզում ենք իրապես հարկերի վճարմանը ծառայենք, ապա պետք է նաև տնտեսությունը հաշվի առնենք։ Նոր մոտեցումներից մեկն այն է, որ մենք բացի առանձին տնտեսվարողների ռիսկերը գնահատելուց, նաև նայում ենք ոլորտային զարգացումները։»

Սա նշանակում է, որ այժմ հարկային ուսումնասիրությունները կատարվում են նաև ըստ տնտեսության ճյուղերի՝ հնարավորություն տալով առավել խորությամբ գնահատել ոլորտի ռիսկայնությունը, ստվերայնությունը և զարգացման մակարդակը․

«Այսինքն, տնտեսական զարգացումները հաշվի առնելով ենք ուսումնասիրություններն անում։ Դա թույլ է տալիս հասկանալ, թե տվյալ ոլորտը զարգացման ինչ վիճակում է գտնվում, ինչ ստվերայնություն ունի և ինչքան է ռիսկի մակարդակը, և էդ բոլոր պարամետրերը համադրելով ճիշտ որոշում ենք կայացնում՝ որտեղ ստուգումներ իրականացնենք»։

Այս նորարար մոտեցումը նպատակ ունի նվազեցնել ավելորդ բյուրոկրատիան և միաժամանակ բարձրացնել հարկային վերահսկողության արդյունավետությունը՝ միաժամանակ աջակցելով արդար տնտեսվարողներին։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Ինչ է կատարվել այսօր Հայաստանում և արտերկրում՝ դիտեք բոլոր կարեւոր, օգտակար եւ հետաքրքիր լուրերը` նոր մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում եւ www.abnews.am կայքում

Հայաստանի Ազգային ժողովում առաջին ընթերցմամբ ընդունված կրիպտոարժույթների ոլորտը կարգավորող օրինագիծը բուռն քննարկումների առիթ է դարձել։

«Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության նախագահ Էդմոն Մարուքյանը իր տելեգրամյան ալիքում քննադատել է օրինագիծը՝ այն որակելով որպես չափազանց խիստ և տնտեսության նոր ոլորտի զարգացմանը խոչընդոտող։ Նրա խոսքով, միջազգային փորձից օգտվելու փոխարեն ընտրվել է ամենատոտալիտար տարբերակը, որը կհանգեցնի խոշոր ներդրումների կասեցման, ՏՏ ոլորտի վնասին և Հայաստանի թվային ինքնիշխանության զիջմանը միջազգային կառույցներին։

Օրինագծի բովանդակությունն ու նպատակը

Նոր օրինագիծը նախատեսում է ոլորտի համապարփակ կարգավորում՝ ներառելով կրիպտոակտիվների շրջանառությունը, փոխանակումը, ծառայությունների մատուցումը և շուկայի մասնակիցների լիցենզավորումը։ Կենտրոնական բանկի ներկայացմամբ՝ օրինագծի նպատակն է ստեղծել կանխատեսելի և թափանցիկ միջավայր՝ հստակեցված իրավունքներով ու պարտականություններով, ինչպես նաև ներդնել սպառողների պաշտպանության և ֆինանսական հոսքերի թափանցիկության մեխանիզմներ։

Կարգավորումները ներառում են՝

• Թրեյդինգ հարթակների գործարկում
• Կրիպտոակտիվների պահպանում (custody)
• Տոկենների (այդ թվում՝ ստեյբլքոինների) թողարկում
• Գնում-վաճառք սեփական կամ հաճախորդի անունից
• Պորտֆելի կառավարում, խորհրդատվություն, փոխանցումներ
• Լիցենզավորման, մինիմալ կապիտալի և հաշվետվողականության պահանջներ

Նախագիծը հիմնված է ԵՄ MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation) մոդելի վրա, որտեղ կրիպտոակտիվները չեն դիտարկվում որպես վճարամիջոց, այլ՝ որպես ֆինանսական ակտիվ, և շեշտը դրվում է ֆինանսական ծառայությունների—not տեխնոլոգիայի—կարգավորման վրա^]։

Միջազգային և տարածաշրջանային տենդենցներ

Եվրոպա և ԱՄՆ

Եվրոպական Միությունը MiCA-ի միջոցով ձգտում է ստեղծել միասնական, հավասարակշռված կարգավորումներ՝ ապահովելով ներդրողների պաշտպանություն և շուկայի կայունություն, միաժամանակ խթանելով նորարարությունը։ ԱՄՆ-ում կարգավորումները դեռևս ձևավորվում են, բայց նոր վարչակազմը որդեգրել է ավելի հստակ ու կրիպտոինդուստրիային բարենպաստ մոտեցում։

Հարևան երկրներ

• Վրաստան. Երկար ժամանակ գործել է լիբերալ մոտեցում՝ 0% հարկով և նվազագույն վերահսկողությամբ, ինչը գրավել է կրիպտոարդյունահանողներին։ Սակայն վերջին տարիներին Վրաստանը ներդրել է AML (փողերի լվացման դեմ պայքար) պահանջներ՝ համապատասխանեցնելով միջազգային ստանդարտներին^]։
• Թուրքիա. Վերջին կարգավորումները խստացրել են ոլորտի վերահսկողությունը՝ ներդնելով լիցենզավորման, կապիտալի և ապահովագրության պահանջներ։ Կենտրոնական շուկայի վերահսկող մարմինը՝ CMB-ն, լիազորված է վերահսկել ոլորտը՝ նպատակ ունենալով պաշտպանել ներդրողներին և ապահովել շուկայի թափանցիկությունը։
• Իրան. Չնայած ԱՄՆ խիստ պատժամիջոցներին, Իրանը որդեգրել է կարգավորող մոտեցում՝ թույլ տալով կրիպտոարժույթների օգտագործումը, մասնավորապես՝ միջազգային առևտրի մեջ։ Կենտրոնական բանկը վերահսկում է բրոքերների և պահապանների լիցենզավորումը՝ շեշտը դնելով AML/CTF պահանջների վրա։
• Ադրբեջան. Մոտեցումը պահպանողական է. օրենսդրական կարգավորումներ դեռևս չկան, բայց քաղաքացիները կարող են ունենալ և օգտագործել կրիպտոարժույթներ միջազգային հարթակներում։ Կենտրոնական բանկը ուսումնասիրում է ոլորտը, սակայն վճարային համակարգում ներդրման վերաբերյալ հստակ քայլեր դեռ չկան^]։

Հայաստանի օրինագծի հնարավոր ազդեցությունները

Կառավարությունը պնդում է, որ կարգավորումների ներդրումը կստեղծի կանխատեսելի և անվտանգ միջավայր, կնպաստի սպառողների պաշտպանությանը, կնվազեցնի փողերի լվացման և այլ ֆինանսական հանցագործությունների ռիսկերը, ինչպես նաև կհեշտացնի միջազգային համագործակցությունը։ Օրենքը նախատեսում է նաև հաճախորդների միջոցների պաշտպանություն, շուկայի չարաշահումների կանխարգելում և հաշվետվողականության բարձրացում։

Միևնույն ժամանակ, ոլորտի ներկայացուցիչները, այդ թվում՝ Էդմոն Մարուքյանը, մտահոգություն են հայտնում, որ չափազանց խիստ կարգավորումները կարող են խոչընդոտել ներդրումները, արգելակել ՏՏ ոլորտի զարգացումը և Հայաստանի թվային ինքնիշխանությունը զիջել միջազգային կառույցներին։ Նշվում է նաև, որ նման մոտեցումը կարող է նվազեցնել արտաքին ֆինանսական հոսքերը, հատկապես այն երկրներից, որտեղ բանկային համակարգի հետ խնդիրներ կան (օր.՝ Ռուսաստան, Իրան)։

Համաշխարհային փորձի դասերը

Միջազգային փորձը ցույց է տալիս, որ չափազանց խիստ կամ անորոշ կարգավորումները կարող են խոչընդոտել ոլորտի զարգացումը, իսկ չափազանց ազատ մոտեցումը՝ բերել ֆինանսական ռիսկեր ու շուկայի չարաշահումներ։ Առաջադեմ երկրները փորձում են գտնել հավասարակշռված մոդել՝ միաժամանակ ապահովելով ներդրողների պաշտպանություն, AML պահանջներ և նորարարության խթանում։

***

Հայաստանը կանգնած է կարևոր ընտրության առաջ. արդյոք որդեգրել չափազանց պահպանողական մոդել՝ ոլորտը խստորեն վերահսկելու նպատակով, թե՝ շարժվել դեպի հավասարակշռված, նորարարությանը նպաստող կարգավորումներ՝ միջազգային լավագույն փորձի հիման վրա։ Կարգավորումների հաջողությունը կախված կլինի նրանից, թե որքանով կկարողանան իշխանությունները համադրել ֆինանսական կայունության, սպառողների պաշտպանության և ՏՏ ոլորտի զարգացման շահերը։ Այս պահին ոլորտի ներկայացուցիչները հորդորում են խորհրդարանին հաշվի առնել նաև Web3 համայնքի և միջազգային փորձագետների առաջարկները՝ խուսափելու ոլորտի արգելակումից և ապահովելու Հայաստանի մրցունակությունը տարածաշրջանում ու աշխարհում։

⁂

1. https://armbanks.am/en/2025/04/21/263189/
2. https://armbanks.am/en/2025/04/14/263051/
3. https://www.bne.eu/armenia-introduces-first-crypto-regulation-framework-to-address-sector-risks-369574/
4. https://finport.am/full_news.php?id=52869&lang=3
5. https://www.parliament.am/news.php?cat_id=2&NewsID=22034&year=2025&month=04&day=14&lang=eng
6. https://legal.pwc.de/content/services/global-crypto-regulation-report/pwc-global-crypto-regulation-report-2025.pdf
7. https://osl.com/academy/article/how-global-crypto-regulations-are-evolving-in-2025
8. https://thefuturemedia.eu/navigating-the-global-crypto-regulatory-shift-2025-and-beyond/
9. https://expathub.ge/crypto-regulations-in-georgia/
10. https://dig.watch/updates/turkey-grants-full-control-of-crypto-regulation-to-cmb
11. https://amlwatcher.com/news/the-central-bank-of-iran-approves-policy-and-regulatory-framework-for-cryptocurrencies/
12. https://news.az/news/-azerbaijan-is-in-no-hurry-to-legalize-cryptocurrencies
13. https://www.thearmenianreport.com/post/armenian-government-approves-major-crypto-regulation-bill
14. https://evnreport.com/creative-tech/is-armenia-about-to-overregulate-its-crypto-space/

Երբ լսում ենք «միլիարդատեր» բառը, կարող է թվալ, որ այդ մարդիկ ապրել են բացառիկ կյանքեր, ունեցել են հսկայական կապեր կամ ծնվել են հարուստ ընտանիքներում։ Բայց իրականում, վերջին 10 տարում հազարավոր մարդիկ ամբողջ աշխարհում դարձել են միլիարդատեր՝ սեփական բիզնեսով կամ նոր գաղափարով։

Knight Frank ընկերության ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, թե որ ոլորտներն են օգնել մարդկանց հարստանալ՝ դառնալով միլիարդատեր։ Եկեք պարզ ու հասկանալի կերպով տեսնենք՝ ի՞նչ են արել այդ մարդիկ և ի՞նչ կարող եք անել դուք։

Արտադրություն — բաներ արտադրելն այսօր նորից դարձել է շահավետ

Ի՞նչ է սա նշանակում․ Արտադրություն նշանակում է որևէ բան ստեղծել՝ հագուստ, տեխնիկա, գործիքներ, խաղալիքներ կամ որևէ այլ նյութական բան։ Այս ոլորտը վերջին 10 տարում տվել է ավելի քան 500 միլիարդատեր։

Ինչու՞ է դա հաջողվում․

• Շատ երկրներ, օրինակ՝ Հնդկաստանը և Չինաստանը, սկսել են ավելի շատ արտադրել և նույնիսկ իրենց ապրանքները վաճառել ամբողջ աշխարհում։

• Որոշ մարդիկ սկսել են փոքր գործարանով և տարիների ընթացքում մեծացրել այն։

Ինչ կարող եք անել դուք․

• Սկսեք ինչ-որ բան արտադրել, նույնիսկ եթե դա փոքր է (օրինակ՝ ձեռագործ իրեր, սնունդ, կահույք)։

• Վաճառեք դրանք ինտերնետով՝ Facebook Marketplace, Etsy, կամ ձեր սեփական կայքով։

• Եթե ձեր արտադրանքը մարդիկ սիրում են, տարիների ընթացքում կարող եք մեծացնել բիզնեսը։

Տեխնոլոգիա — հավելվածներ, համակարգիչներ ու արհեստական բանականություն

Ի՞նչ է սա․ Տեխնոլոգիան այն ամենն է, ինչը կապված է համակարգիչների, ինտերնետի, հավելվածների (apps), ռոբոտների և նման բաների հետ։ Այս ոլորտը տվել է ավելի քան 440 միլիարդատեր։

Ինչու՞ են մարդիկ հարստացել այստեղ․

• Շատերը ստեղծել են հավելված, որը օգնում է մարդկանց հեշտացնել կյանքը (օրինակ՝ Uber-ը, TikTok-ը)։

• Ուրիշները ստեղծել են ծրագրեր, որոնք օգնում են բիզնեսներին աշխատել ավելի լավ։

• Իսկ վերջին շրջանում AI (արհեստական բանականություն) ոլորտը շատ արագ զարգացել է։

Ի՞նչ կարող եք անել դուք․

• Եթե հետաքրքրված եք տեխնիկայով, սկսեք սովորել՝ կոդավորում, ծրագրավորում, կամ օգտակար հավելվածներ ստեղծել։

• Սկսեք փոքր մի բանով՝ օրինակ՝ հավելված, որը օգնում է մարդկանց կազմակերպել գործերը կամ հիշեցնել կարևոր բաներ։

• Կարող եք նաև գտնել ծրագիր ստեղծող գործընկեր, եթե դուք ունեք լավ գաղափար։

Ֆինանսներ և ներդրումներ — ինչպես է գումարը փող բերում

Ի՞նչ է սա․ Այս ոլորտը վերաբերում է նրան, թե ինչպես մարդիկ ներդրում են անում այլ բիզնեսների մեջ կամ ստեղծում են ֆինանսական հավելվածներ ու ծառայություններ (օրինակ՝ բանկային կամ վարկային հավելվածներ)։

Ինչպես են հարստացել մարդիկ․

• Ոմանք ստեղծել են հավելված, որը օգնում է մարդկանց ներդրումներ անել (օրինակ՝ Robinhood)։

• Մյուսները ներդրումներ են արել շատ հաջող բիզնեսների մեջ՝ երբ դրանք դեռ նոր էին։

• Կան մարդիկ, որոնք սկսել են կրիպտոարժույթների (օրինակ՝ Bitcoin) բիզնես՝ փոխանակման կայքեր, պլատֆորմներ և այլն։

Ի՞նչ կարող եք անել դուք․

• Սովորեք, թե ինչպես են աշխատում ներդրումները։

• Կարող եք սկսել փոքր ներդրումներից՝ եթե անգամ 10.000 դրամ ունեք։

• Եթե լավ գաղափար ունեք, ստեղծեք մի պարզ հավելված կամ ծառայություն, որը կօգնի ուրիշներին ֆինանսական հարցերում։

Նորաձևություն և մանրածախ առևտուր — հագուստ, աքսեսուարներ և առցանց վաճառք

Ի՞նչ է սա․ Նորաձևությունը վերաբերում է հագուստին, կոշիկներին, պայուսակներին և այլ շքեղ իրերին։ Մանրածախ առևտուրը՝ առօրյա ապրանքների վաճառքին՝ սուպերմարկետների կամ ինտերնետի միջոցով։

Ինչու՞ են մարդիկ հարստանում այստեղ․

• Ոմանք ստեղծել են նորաձևության ապրանքանիշ, որն այսօր հայտնի է ամբողջ աշխարհում։

• Ուրիշները վաճառել են ապրանքներ ինտերնետով՝ Amazon-ում կամ սեփական կայքով։

• Forbes-ը նշում է, որ այս ոլորտում վերջին 10 տարում հայտնվել է 318 միլիարդատեր։

Ի՞նչ կարող եք անել դուք․

• Կարող եք սկսել ձեր սեփական փոքր ապրանքանիշը՝ նույնիսկ եթե միայն հագուստ եք ձևավորում կամ տպում։

• Կամ առցանց ապրանքներ վաճառել՝ մատակարարներից գնված ապրանքների վրա ձեր անունը դնելով։

• Սկսեք փոքր և զարգացրեք, երբ հաճախորդները ձեզ ճանաչեն։

Առողջապահություն — եթե օգնում եք մարդկանց առողջ լինել, կարող եք շատ առաջ գնալ

Ի՞նչ է սա․ Այս ոլորտում մարդիկ ստեղծում են դեղամիջոցներ, բժշկական սարքեր, կամ առողջության հետ կապված ծառայություններ։

Ինչու՞ է սա շահավետ․

• Հատկապես COVID-19-ի տարիներին այս ոլորտը շատ աճեց։

• Մարդիկ միշտ փնտրում են լուծումներ առողջության համար՝ քաշի կորուստ, ցավերի նվազեցում, կենսավիճակի բարելավում։

Ինչ կարող եք անել դուք․

• Եթե բժշկական կրթություն չունեք, կարող եք համագործակցել բժիշկների կամ մասնագետների հետ։

• Կարող եք մտածել առողջ ապրելակերպին օգնող հավելված կամ բույսերի վրա հիմնված արտադրանք ստեղծել։

• Կարևոր է հասկանալ՝ մարդկանց ինչ է պետք, և տալ պարզ ու օգտակար լուծում։

• Հարստանալու համար անհրաժեշտ չէ հսկայական գումար ունենալ սկզբում։ Կարևորն է գաղափարը, աշխատասիրությունը և համբերությունը։

• Ընտրեք մի ոլորտ, որը ձեզ հետաքրքիր է։ Եթե սիրում եք ստեղծել բաներ՝ մտածեք արտադրության մասին։ Եթե սիրում եք նորարարություն՝ տեխնոլոգիան։

• Սկսեք փոքր և վստահաբար աճեք։ Շատ միլիարդատերեր սկսել են մեկ սենյակից կամ նույնիսկ տանից։

• Մի վախեցեք սխալվելուց։ Ճանապարհին միշտ կան դժվարություններ, բայց հաղթողները նրանք են, ովքեր չեն դադարում փորձել։

Հիշեք․ Միլիարդատեր դառնալը չի սկսվում միլիարդով, այլ՝ առաջին քայլից։ Ի՞նչ կլինի, եթե այդ քայլն այսօր անեք դուք։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Ինչ է տեղի ունեցել այսօր բիզնես աշխարհում՝ դիտեք բոլոր կարևոր, օգտակար և հետաքրքիր նորությունները՝ թարմ մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում և www.abnews.am կայքում

Ինչ է կատարվել այսօր Հայաստանում և արտերկրում՝ դիտեք բոլոր կարեւոր, օգտակար եւ հետաքրքիր լուրերը` նոր մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում եւ www.abnews.am կայքում

1. ՀՀ կառավարությունը հաստատել է ծրագիր, որը նպատակ ունի զարգացնել օդային ուղևորափոխադրումները՝ խթանելով նոր ուղղություններով չվերթների իրականացումը դեպի Հայաստան:

Նոր որոշմամբ նախատեսվում է ֆինանսական աջակցություն՝ 15 000 դրամ «Շիրակ» և 20 000 դրամ «Զվարթնոց» օդանավակայաններ ժամանող յուրաքանչյուր ուղևորի համար, եթե ավիաընկերությունը չվերթ է իրականացնում մինչ այժմ չսպասարկված ուղղությամբ։ Այս աջակցությունը տրամադրվելու է երկու տարվա ընթացքում:

Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Դավիթ Խուդաթյանի խոսքով՝ ծրագիրը նախատեսում է, որ ավիաընկերությունը պարտադիր կերպով մեկ նոր ուղղությամբ ուղևորափոխադրում իրականացնի դեպի Գյումրու օդանավակայան։ «Նոր ուղղություն» են համարվում այն քաղաքները, ուր վերջին 12 ամիսների ընթացքում տվյալ ուղղությամբ չվերթների թիվը սահմանված սահմանաչափը չի գերազանցել:

Ծրագիրը կխթանի զբոսաշրջությունը, կավելացնի ուղևորահոսքը Հայաստանի միջազգային օդանավակայաններում, ինչպես նաև կնպաստի օտարերկրյա ավիաընկերությունների բազավորմանը Հայաստանում։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նաև նշել է, որ այն կարող է խթանել դեպի Գյումրի զբոսաշրջության աճը՝ հաշվի առնելով այնտեղի զբոսաշրջային ակտիվությունը և ենթակառուցվածքների զարգացումը։

2. Կառավարությունը աջակցում է անհուսալի վարկեր ունեցող անձանց՝ խթանելով նրանց տնտեսական վերաինտեգրումը

ՀՀ կառավարությունը կհատկացնի 209 մլն դրամ՝ 2025թ. ապրիլ և մայիս ամիսների համար «Անհուսալի վարկեր ունեցող անձանց տնտեսական ակտիվության խթանման» միջոցառման շրջանակում վճարումներ կատարելու նպատակով։

Ինչպես նշել է աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Տաթևիկ Ստեփանյանը, աջակցությունը տրամադրվում է այն քաղաքացիներին, ում բոլոր վարկերը վերջին 3 տարում դասակարգվել են որպես «անհուսալի» և որոնց պարտավորությունները չեն գերազանցում 1 մլն դրամ։ Վճարումները կատարվում են շահառուի աշխատավարձից գանձվող եկամտային հարկի չափով՝ ուղղելով վարկային պարտավորության մարմանը՝ առավելագույնը 24 ամիս ժամկետով։

Ծրագրին մասնակցելու դիմումների ընդունումը մեկնարկել է 2025թ. փետրվարի 1-ին, ավարտվելու է 2026թ. հունվարի 31-ին։ Մարտին արդեն իսկ աջակցություն է տրամադրվել 1896 շահառուի՝ 70 մլն դրամի չափով։ Ըստ փոխնախարարի՝ փետրվար-մարտ ամիսների համար կաջակցվի ընդհանուր 2968 շահառուի։ Պոտենցիալ շահառուների թիվը 218 հազար է, որից մոտ 40 600-ը ծրագրի մեկնարկին արդեն զբաղվածություն ունեցել է։

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կարևորել է ծրագրի իրազեկման գործընթացը, ընդգծելով, որ 680 անձ՝ դիմածների 22 տոկոսը, առաջին անգամ է պաշտոնապես գրանցվել աշխատաշուկայում։ Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանն առաջարկել է բանկերին ավելի ակտիվ կապ հաստատել շահառուների հետ՝ ապահովելու ծրագրի արդյունավետությունը և գործարքների օպերատիվ կազմակերպումը։

3. Կառավարությունը հաստատել է գենդերային քաղաքականության նոր ռազմավարություն՝ ներառական զարգացման նպատակով

ՀՀ կառավարությունը հաստատել է 2025-2028 թվականների գենդերային քաղաքականության ռազմավարությունը՝ ուղղված գենդերային հավասարության և ներառական զարգացման խթանմանը հանրության տարբեր ոլորտներում։

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Տաթևիկ Ստեփանյանի խոսքով՝ ռազմավարությունն ունի վեց գերակայություն։ Դրանք ընդգրկում են պետական կառավարման ոլորտում գենդերազգայունության բարձրացումը, աշխատաշուկայում սեռային խզվածքի նվազեցումը, կրթության և գիտության ոլորտներում հավասար մասնակցության խթանումը, առողջապահական հավասար հնարավորությունների ապահովումը, ինչպես նաև ընտանեկան և գենդերային բռնության կանխարգելումը։

Նոր՝ վեցերորդ գերակայությունը վերաբերում է կլիմայի փոփոխության ոլորտում գենդերազգայուն մոտեցումների ձևավորմանը՝ հիմնվելով սոցիալական և գենդերային ազդեցությունների ուսումնասիրությունների վրա։

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նշել է, որ ռազմավարությունը միտված է երկրի զարգացման օրակարգում ամբողջ հանրության ներուժի ներառմանը՝ ընդգծելով կանանց դերի կարևորությունը։ Նա անդրադարձել է նաև տղաների պասիվությանը կրթության ոլորտում՝ այն կապելով քրեական ենթամշակույթի հետ և կարևորել է այս հարցում քաղաքականության ձևավորումը՝ երիտասարդ տղաներին կրթությանը մոտեցնելու նպատակով։

4. Կառավարությունը լրացուցիչ ֆինանսավորում է ուղղում Տավուշի մարզին և անհայտ կորածների ընտանիքներին

ՀՀ կառավարությունը 111,5 մլն դրամ է հատկացրել Տավուշի մարզում անհետաձգելի խնդիրների լուծման նպատակով, ինչպես նաև երկարաձգել է սոցիալական աջակցությունը՝ պատերազմական գործողությունների հետևանքով անհայտ կորած քաղաքացիական անձանց ընտանիքների համար։

Տավուշի մարզպետի աշխատակազմին հատկացվող գումարը ուղղվելու է հրատապ կարիքների լուծմանը։ Որոշումն ընդունվել է պետբյուջեում վերաբաշխում կատարելու հիմքով՝ նախկինում ընդունված որոշման փոփոխությամբ։

Մյուս որոշմամբ՝ կառավարությունը երաշխավորում է սոցիալական աջակցության շարունակականությունը այն ընտանիքներին, որոնց հարազատները համարվում են անհայտ կորած՝ պատերազմական գործողությունների հետևանքով։ Նրանք այսուհետ ևս երեք ամիս՝ մինչև 2025 թ. մայիսի 15-ը, կարող են դիմել աջակցություն ստանալու համար։ Օգնական նպաստի չափը մնում է անփոփոխ՝ 300 000 դրամ ամսական։

5. Կառավարությունը ներդրումային պայմանների ճկուն վերանայման մեխանիզմ է սահմանում՝ խթանելով ներդրումների շարունակականությունը

Ներդրումային միջավայրի երկարաժամկետ զարգացման նպատակով կառավարությունն approved է մեխանիզմ, որը թույլ կտա փոփոխել պետական գույքի օգտագործման պայմանագրերով ստանձնած ներդրումային պարտավորությունները՝ հիմնավոր անհրաժեշտության դեպքում։

Կառավարության որոշմամբ լրացում է կատարվել պետական գույքի կառավարման ոլորտում ներդրումների նկատմամբ հսկողության իրավակարգավորման մեջ։ Նախատեսվում է, որ ներդրումային պայմանագրերով ամրագրված ներդրումների չափերն ու ժամկետները կարող են փոփոխվել ՀՀ Կառավարության որոշմամբ, եթե առկա է իրավական և տնտեսական հիմնավորում, իսկ չկատարված ներդրումների տուգանքները արդեն վճարվել են։

Այս ճկուն մոտեցումը պայմանավորված է տեղական և միջազգային տնտեսությունում առկա փոփոխություններով, որոնք հաճախ ազդում են ներդրողների հնարավորությունների վրա։ Նոր կարգավորումը նպատակ ունի խուսափել ներդրումային ծրագրերի ձախողումից, խթանել տնտեսական ակտիվությունը, բարձրացնել վստահությունը պետական կառավարման նկատմամբ և ապահովել պետական գույքի արդյունավետ օգտագործումը՝ ըստ նախնական նպատակի։

6. Հաստատվել է 2024 թ. պետական բյուջեի կատարման տարեկան հաշվետվությունը

ՀՀ կառավարությունը հավանություն է տվել 2024 թվականի պետական բյուջեի կատարման վերաբերյալ տարեկան հաշվետվությանը, որը մինչև մայիսի 1-ը կներկայացվի Ազգային ժողով՝ ըստ սահմանված ընթացակարգի։ Այս հաշվետվությունը ներկայացվում է՝ համաձայն «ԱԺ կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքի և «ՀՀ բյուջետային համակարգի մասին» օրենքի համապատասխան դրույթների։

7. Ներկայացվել է նաև պետական գույքի մասնավորեցման հաշվետվության նախագիծ

Կառավարությունը հավանություն է տվել «Պետական գույքի մասնավորեցման 2017-2020 թթ. ծրագրի կատարման 2024 թվականի տարեկան հաշվետվության» օրենքի նախագծին, որը նույնպես կներկայացվի խորհրդարան։ Օրենսդրական նախաձեռնությունը նպատակ ունի ապահովել պետական գույքի կառավարման թափանցիկությունն ու հաշվետվողականությունը։

8. Մասնագիտական կրթության ոլորտում կներդրվի որակավորումների նոր համակարգ

Մասնագիտական կրթության և ուսուցման մասին օրենքի կիրարկումն ապահովելու համար գործադիրը որոշում է ընդունել ոլորտային որակավորումների շրջանակի ներդրման վերաբերյալ։ Այս մեխանիզմը կբերի բովանդակային փոփոխությունների ՄԿՈՒ համակարգում՝ հարմարեցնելով ծրագրերը ազգային և ոլորտային որակավորումների չափորոշիչներին։

Նախատեսվում է կազմակերպել աշխատաժողով՝ ոլորտային շրջանակների մշակման վերաբերյալ, որին կմասնակցեն ՏՀՏ, թեթև արդյունաբերության և շինարարության ոլորտների ներկայացուցիչներ։ Արդյունքում կզարգացվի վերապատրաստման մեթոդաբանություն, կմշակվեն համապատասխան ուսումնական մոդուլներ, և վերապատրաստում կանցնեն առնվազն 30 մասնագետներ, ովքեր հետագայում կվերապատրաստեն ոլորտային փորձագետներին։

9. Կկատարվեն փոփոխություններ գյուղատնտեսական ապահովագրության ծրագրի ֆինանսավորման համաձայնագրում

Կառավարությունը հավանություն է տվել Վերականգնման վարկերի բանկի հետ 5,34 մլն եվրո արժողությամբ գյուղատնտեսական ապահովագրության ծրագրի ֆինանսավորման համաձայնագրում երկրորդ փոփոխության ստորագրման առաջարկությանը։

Ըստ նոր պայմանների՝ 500 000 եվրո կուղղվի ապահովագրության գործընթացի խորհրդատվական և տեխնիկական աջակցությանը։ Եթե գումարը ամբողջությամբ չօգտագործվի, ապա մնացած միջոցները հնարավոր կլինի վերադարձնել ապահովագրավճարների սուբսիդավորման ուղղությամբ՝ պարզեցված ընթացակարգով։

10. Հայաստանը կհաստատի ԱՊՀ երկրների մաքսային փաստաթղթերի նոր կարգավորումը

Գործադիրը հավանություն է տվել 2024 թ. սեպտեմբերի 27-ին Նիժնի Նովգորոդում ստորագրված ԱՊՀ համաձայնագրի հաստատման մասին ՀՀ նախագահի հրամանագրի նախագծին։ Փաստաթուղթը վերաբերում է մաքսային մարմինների կնիքների և դրոշմակնիքների դրման կարգի հստակեցմանը՝ տրանսպորտային և առևտրային փաստաթղթերում։

Նպատակն է ապահովել մաքսային վերահսկողության արդյունավետությունը, ինչպես նաև ապրանքների մաքսային արժեքի ճշգրիտ հսկողությունը ԱՊՀ անդամ պետությունների տարածքում։

11. Գյումրիում գտնվող վարչական շենքը կօտարվի դասական աճուրդով

ՀՀ կառավարությունը որոշում է ընդունել Գյումրու Ղուկասյան փողոց 30/6 հասցեում գտնվող պետական վարչական շենքը և դրա հողամասը դասական աճուրդով օտարելու վերաբերյալ։

Նվազագույն մեկնարկային գինն ամրագրվել է 121,9 մլն դրամ՝ գույքի գնահատված արժեքի 100 տոկոսի չափով։ Առաջին աճուրդում չվաճառվելու դեպքում՝ մինչև 2025 թ. հոկտեմբերի 18-ը կկազմակերպվեն նոր աճուրդներ՝ առանց մեկնարկային գնի նվազեցման։

12. Քարագլխի մարզամշակութային կենտրոնը կստանա անհրաժեշտ գույք

Վայոց ձորի Քարագլխի մարզամշակութային կենտրոնի գույքային ապահովման համար կտրամադրվի 7,789 հազար դրամ։ Գումարը վերաբաշխվել է ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարությանը հատկացված միջոցներից։

Կենտրոնում բարերարական միջոցներով իրականացված վերանորոգումից հետո անհրաժեշտ է համալրում 36 անուն գույքով։ Այժմ 27 անուն գույքի ձեռքբերման համար պայմանագրեր արդեն կնքվել են կամ կնքման փուլում են, իսկ մնացած 9 անունների մրցույթը կվերահայտարարվի։

13. Երեք ներդրումային ծրագիր կօգտվի մաքսատուրքից ազատման արտոնությունից

Կառավարությունը արտոնություն է տրամադրել «Թի Էմ Կոնստռակշն», «Սպայկա» և «Ագրոպրո» ընկերություններին՝ գերակա ոլորտներում ներդրումային ծրագրեր իրականացնելու համար։

• «Թի Էմ Կոնստռակշն»՝ իրականացնում է էլեկտրոմոբիլների տեխսպասարկման կայանների կառուցում Երևանում և մարզերում։ Նախատեսվում է մինչև 2028 թ. աշխատատեղերի թիվը հասցնել 26-ի՝ 165,000 դրամ միջին աշխատավարձով։ Մաքսային արտոնությունը կազմում է 10.2 մլն դրամ։

• «Սպայկա»՝ ծրագրում է 34.7 մլրդ դրամի ներդրում՝ կաթնամթերքի արտադրության և արտահանման համար։ Արտոնության դիմաց ներկայացված ապրանքների արժեքը կազմում է նույնքան, իսկ ազատման չափը՝ 4.4 մլրդ դրամ։

• «Ագրոպրո»՝ Արագածոտնի մարզում հիմնել է 75 հա պտղատու այգի։ Նախատեսվում է կառուցել սառնարանային տնտեսություն և փաթեթավորման արտադրամասեր՝ 2.73 մլրդ դրամի ներդրմամբ։ Արտոնությունը՝ 46.6 մլն դրամ։

14. Հայաստանյան աստղագետները կընդունեն միջազգային գիտաժողով

Բյուրականի աստղադիտարանում կանցկացվի «Մերձավոր Արևելքի աստղագիտական ժառանգություն 2» խորագրով միջազգային համաժողով, որի նպատակն է խթանել գիտական համագործակցությունն ու մշակութային ժառանգության ուսումնասիրությունը:

Համաժողովը կստեղծի հարթակ միջազգային փորձի փոխանակման, գիտական զեկուցումների և քննարկումների համար՝ ընդգծելով Հայաստանի դերը տարածաշրջանի աստղագիտական ժառանգության պահպանման գործընթացում։

15. Mobile ID՝ նաև կացության կարգավիճակ ունեցող անձանց համար

Կառավարության որոշմամբ հնարավորություն կստեղծվի նաև կացության կարգավիճակ ունեցող անձանց համար՝ ստանալու Mobile ID և օգտվելու պետական առցանց ծառայություններից։

Նոր կարգավորումը կկիրառվի այն անձանց նկատմամբ, ովքեր ՀՀ-ում ունեն օրինական բնակության հիմք՝ կացության քարտով կամ համապատասխան տեղեկանքով, և նույնականացվել են ՀՀ կողմից։ Սա կարևոր քայլ է թվային ներառականության ու հանրային ծառայությունների հասանելիության ապահովման ճանապարհին։

16. Կխնայվեն ջրային ռեսուրսներ՝ փակելով ապօրինի խորքային հորերը

Կառավարության պահուստային ֆոնդից շուրջ 96 մլն դրամ կտրամադրվի Շրջակա միջավայրի նախարարությանը՝ Արարատի և Արմավիրի մարզերում ապօրինի հորերի պահպանման և լուծարման համար։

Հատկացված 79.3 մլն դրամի շրջանակում կկոնսերվացվի 40 և կլուծարվի 11 խորքային հոր։ Այս քայլը նպատակ ունի կանխել ջրային պաշարների չնախատեսված կորուստը և կարգավորել բնական ռեսուրսների կայուն օգտագործումը։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Զեղծարարները հիմնականում կեղծ գովազդներ են տարածում Ֆեյսբուք կամ Ինստագրամ սոցիալական ցանցերում, բայց երբեմն դրանք կարող են հանդիպել նաև Տելեգրամում կամ Վոթսափում։

Ձեզ կարող են հանդիպել շատ գայթակղիչ վերնագրերով գովազդներ, օրինակ՝ «IDBank-ը 25 տարեկան է, և այդ առիթով նվիրում ենք 50,000 դրամ» կամ «Անցեք հարցումը և ստացեք 25,000 դրամ»։ Երբեմն անգամ շահագործում են հայտնի և սիրված անձանց՝ դերասանների, երգիչների լուսանկարները՝ վստահելիությունը բարձրացնելու նպատակով։ Հիշեք, որ եթե անգամ ձեզ հայտնի որևէ անձ է պատկերված գովազդում, դեռ չի նշանակում, որ այդ ամենը իրական ու հավաստի է։

Ինչի՞ են հանգեցնում այս գովազդները

Երբ մարդը հավատում ու գայթակղվում է, սեղմում հղման վրա, հայտնվում է մի կայքում, որը ամբողջությամբ նմանակում է բանկի կամ էլեկտրոնային դրամապանակի մուտքային էջը, որտեղ ձեզ առաջարկվում է մուտքագրել բոլոր անձնական տվյալները, այդ թվում՝ գաղտնաբառը։

Դրա արդյունքում զեղծարարները կարողանում են`

• մուտք ունենալ ձեր բոլոր հաշիվներին,
• կառավարել ֆինանսները,
• անգամ վարկ ձևակերպել ձեր անունով։

Ինչպե՞ս չխաբվել

Նախ, պետք է ուշադիր լինել այն էջին, որ տարածել է այդ գովազդը․ դրանք սովորաբար անտրամաբանական, անիրական անուններով կեղծ էջեր են։ Եթե ուշադիր չեք եղել ու արդեն բացել եք կայքը, ուշադիր կարդացեք կայքի հասցեն․ յուրաքանչյուր բանկ ունի իր իրական հասցեն, իսկ զեղծարարները այդ անուններին շատ մոտ անուններով են ստեղծում կայքերը՝ օրինակ ibdank.am՝ idbank.am-ի փոխարեն։ Եթե չեք հիշում ձեր բանկի հասցեն, ընդամենը գուգլում գրեք ձեր բանկի անունը և առաջինը կհայտնվի ձեր բանկի իրական կայքը։

Եվ հիշե՛ք՝ սոցիալական ցանցերում հենց այնպես ոչ մի շահում կամ դրամական պարգևատրման մասին խոստում իրական չէ։

Մանրամասն՝ տեսանյութում:

IDBANK-Ը ՎԵՐԱՀՍԿՎՈՒՄ Է ՀՀ ԿԲ ԿՈՂՄԻՑ

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Տավուշի մարզի ևս մեկ դպրոց տեխնիկապես հագեցած դասասենյակ կունենա։ Սահմանամերձ Կողբի  թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում գործող «Արմաթ» լաբորատորիան վերազինվել է։

«Արմաթ»-ը «Ստեփան Գիշյան» բարեգործական հիմնադրամի ամենամյա դրամաշնորհային ծրագրի շահառուներից է։ Հիմնադրամի աջակցությամբ լաբորատորիան  համալրվել է ռոբոտաշինության նոր հավաքածուներով, իրականացվել է նաև համակարգիչների ուժեղացում, սարքավորումների վերանորոգում՝ հնարավորություն տալով տեղի աշակերտներին սովորելու ծրագրավորում, եռաչափ մոդելավորում և ռոբոտաշինություն։

 «Առաջատար տեխնոլոգիաների ձեռնարկության միությունը դիմել էր «Ստեփան Գիշյան» բարեգործական հիմնադրամին, որպեսզի նյութատեխնիկական միջոցներով ապահովեինք 3 դպրոցներ։ Ընտրել ենք հենց այս դպրոցնները, քանի որ այս տարածաշրջանում շատ քիչ են խմբակները, որտեղ կարող են հաճախել տեղի երեխաները»,- նշել է «Ստեփան Գիշյան» բարեգործական հիմնադրամի տնօրեն Աննա Գիշյանը:

««Ստեփան Գիշյան» բարեգործական հիմնադրամը առաջին իսկ դիմելուց հետո կանգնեց մեր կողքին և ժամանակակից տեխնիկայով համալրեց մեր  «Արմաթ» լաբորատորիան. դա մեզ շատ մրցույթներին մասնակցելու հնարավորություն տվեց։ Շնորհակալ ենք իրենց, որովհետև այսօր մենք շատ լավ գիտենք այդպիսի   սարքավորումների նշանակությունը՝ որպես սահմանամերձ գոտի»,- նշել է Բագրատ Սահակյանի անվան թիվ 2 միջնակարգ դպրոցի տնօրեն Հայկուշ Ալեքսանյանը։

Ստեփան Գիշյան» բարեգործական հիմնադրամը ստեղծվել է Ակբա բանկի, ֆրանսիական Կրեդիտ Ագրիկոլ, Կրեդիտ Ագրիկոլ Ազգային Ֆեդերացիայի և Ստեփան Գիշյանի ընտանիքի կողմից: Հիմնադրամի ծրագրերն ուղղված են հայ-ֆրանսիական կապերի ամրապնդմանը, Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական, գիտակրթական, մշակութային, առողջապահական համակարգերի բարելավմանն ու կատարելագործմանը:

Մանրամասն՝ տեսանյութում:

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: