Չինաստանը վճռական քայլերով մուտք է գործում դեղագործական ոլորտի գլոբալ առաջատարների մրցապայքար։ Ինչպես նշում է ամերիկյան Bloomberg պարբերականը, երկրի կենսատեխնոլոգիական զարգացումները ընթանում են նույն տրամաբանությամբ, ինչ արհեստական բանականության և էլեկտրամոբիլների ոլորտներում․ արագ, ծավալուն և հետևողական։
Նոր դեղամիջոցների բուռն զարգացում
2024 թվականին Չինաստանում նոր դեղամիջոցների մշակման փուլում գտնվող նախագծերի թիվը գերազանցել է 1250-ը։ Սա բարձր ցուցանիշ է ոչ միայն տարածաշրջանի, այլև համաշխարհային մասշտաբով՝ առաջ անցնելով ԵՄ-ից և մոտենալով ԱՄՆ-ի մակարդակին (շուրջ 1440 նախագիծ)։ Վերլուծական տվյալները տրամադրել է Norstella ընկերությունը։
Չինական արտադրողները գնալով ավելի հաճախ են արժանանում միջազգային կարգավորող մարմինների հավանության։ Արտահանման նպատակ ունեցող դեղամիջոցները պարտադիր անցնում են խիստ փորձարկումներ՝ ապացուցելու արդյունավետությունը միջազգային շուկաներում, բայց արդյունքներն արդեն խոսուն են։
Միջազգային ճանաչում և համագործակցություն
Չինական ընկերությունները ոչ միայն մշակումներ են իրականացնում, այլև հաջողությամբ ներգրավվում են գլոբալ գործարքներում։ Օրինակ՝
-
Legend Biotech Corp-ի բջջային թերապիան արդեն վաճառվում է Johnson & Johnson-ի միջոցով և համարվում է ավելի արդյունավետ, քան ամերիկյան տարբերակները։
-
Akeso ընկերության օնկոլոգիական դեղամիջոցը գերազանցել է Merck-ի համաշխարհային հիթը՝ Keytruda-ն։
-
Summit Therapeutics-ը վճարել էր $500 մլն նախնական գումար՝ Akeso-ի դեղամիջոցի ԱՄՆ մարքեթինգի իրավունքները ստանալու համար։
-
Pfizer-ը պայմանագիր է կնքել 3SBio չինական ընկերության հետ՝ $1.2 մլրդ արժեքով՝ Keytruda-ին նման դեղամիջոցի մատակարարման իրավունքով։
Այս համագործակցությունները ցույց են տալիս, որ արևմտյան խոշոր խաղացողները տեսնում են իրական արժեք չինական արտադրանքում։
Առաջընթաց կարգավորող հաստատությունների հետ
ԱՄՆ FDA-ն և ԵՄ EMA-ն՝ աշխարհի ամենախիստ դեղագործական կարգավորող մարմինները, հաճախ են չինական դեղամիջոցներին տալիս «արագացված ուսումնասիրություն» կամ «թռիչքային թերապիա» կարգավիճակներ։ Չինաստանը 2024-ին առաջ է անցել ԵՄ-ից նման կարգավիճակների քանակով, սակայն դեռ հետ է մնում ԱՄՆ-ից։
Նորարարության կենտրոն՝ գլոբալ փորձարկումների առաջատար
GlobalData-ի տվյալներով՝ 2021-ից Չինաստանը դարձել է առաջատար՝ նոր կլինիկական փորձարկումների քանակով։ Երկրում ակտիվ են ինչպես արտասահմանում կրթություն ստացած մասնագետների հիմնած ստարտափները, այնպես էլ ավանդական դեղագործական հսկաները՝ օրինակ Jiangsu Hengrui Pharmaceuticals-ը, որը 2020-2024 թվականներին աշխարհում առավել նորարարական դեղամիջոցներ մշակած առաջատար ընկերություններից մեկն է։
Վերջին հինգ տարում ամենաշատ նորարարական դեղեր մշակած 50 ընկերություններից 20-ը չինական են։ Համեմատության համար՝ հինգ տարի առաջ այդ թիվը ընդամենը հինգ էր։
Ինչ է սա նշանակում համաշխարհային շուկայի համար
Չինաստանը արագորեն վերածվում է ոչ միայն ներքին շուկայի բավարարում ապահովող երկրի, այլև դեղագործական գլոբալ հզորության՝ իր նորարարությամբ, որակով և մրցունակությամբ։ Տարբեր փորձագետներ նշում են, որ առաջիկա տարիներին Չինաստանը կարող է նույնիսկ գերազանցել ԱՄՆ-ին նոր դեղամիջոցների մշակման ծավալներով։
Այժմ տեխնոլոգիական մրցակցությունը միայն չիպերի կամ էլեկտրամոբիլների ոլորտում չէ․ կենսատեխնոլոգիաները նույնպես դարձել են ռազմավարական առաջնահերթություն՝ ինչպես Չինաստանի, այնպես էլ ամբողջ աշխարհի համար։
*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ
