Ռուսաստանի և Ադրբեջանի միջև ստեղծված դիվանագիտական լարվածությունը կարող է վերաճել տնտեսական ճգնաժամի՝ հատկապես առևտրի ոլորտում։ Երկու երկրների միջև տարեկան ապրանքաշրջանառությունը հասնում է շուրջ 2.16 միլիարդ դոլարի, ինչը փոխադարձ կախվածության բարձր մակարդակ է։
Ի՞նչ են առևտրում կողմերը
Ադրբեջանը Ռուսաստանից ներկրում է մի շարք կարևոր ապրանքներ՝
• Նավթ և նավթամթերք
• Մետաղներ և մեքենաշինական արտադրանք
• Սննդամթերք՝ ցորեն, արևածաղկի յուղ, քաղցրավենիք, միս
Ի պատասխան՝ Ռուսաստանը մեծ ծավալով ներմուծում է ադրբեջանական գյուղատնտեսական մթերք՝
• Թարմ մրգեր ու բանջարեղեն (ներառյալ լոլիկ, խուրմա)
• Ընկույզ
• Պլաստմասսե արտադրանք
Ըստ մասնագետների՝ Ադրբեջանի համար Ռուսաստանը ոչ միայն խոշոր մատակարար է, այլև տարանցիկ ուղի դեպի Եվրոպա, ինչը ավելի է խորացնում կախվածությունը։
Հնարավոր հետևանքները տնտեսությունների համար
Եթե կողմերի միջև լարվածությունը խորանա և առևտուրը դադարեցվի, ամենամեծ տնտեսական հարվածը, ըստ փորձագետների, կրելու է հենց Ադրբեջանը։ Նա ստիպված կլինի նոր շուկաներ փնտրել թե՛ ապրանքների ներկրման, թե՛ արտահանման համար։ Այդ գործընթացը ոչ միայն կարող է ժամանակատար լինել, այլև ծախսատար՝ ստեղծելով գների աճի ռիսկ։
Ռուսաստանի համար հիմնական ազդեցությունը կլինի սննդամթերքի շուկայում։ Ադրբեջանական լոլիկը և խուրման ներկայումս կազմում են ՌԴ շուկայի համապատասխանաբար շուրջ 30-35 տոկոսը։ Եթե ներմուծումը դադարի, գները կարող են աճել, իսկ փոխարինող աղբյուրներ գտնելը հեշտ չի լինի։
Արդյո՞ք սա կազդի նաև Հայաստանի վրա
Թեև Հայաստանը անմիջականորեն ներգրավված չէ այս հակասության մեջ, սակայն կողմերի միջև առևտրի սահմանափակումները կարող են միջնորդաբար անդրադառնալ հայկական շուկայի վրա։
Օրինակ՝ եթե Ռուսաստանում մրգերի և բանջարեղենի գները բարձրանան, հայ արտադրողները կարող են հնարավորություն տեսնել ավելի մեծ ծավալով արտահանում իրականացնելու։ Բայց դա կարող է առաջացնել առաջարկի պակաս ներսում և գների աճ՝ տեղական շուկայում։
Բացի այդ, եթե Ադրբեջանը փորձի վերաուղղել իր առևտրային երթուղիները, հնարավոր է բեռնափոխադրումների մասով հավելյալ ճնշում առաջանա հարավկովկասյան տարածքում, ինչը կազդի նաև տարածաշրջանային գների և լոգիստիկայի վրա։
***
Այս զարգացումների ֆոնին օգտակար կլինի հետևել՝
• ՌԴ և Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությունների հայտարարություններին
• Ներմուծման և արտահանման գծով պաշտոնական վիճակագրությանը
• ՌԴ շուկայում թարմ մթերքների գների տատանումներին
• Տարանցիկ երթուղիների հնարավոր փոփոխություններին, հատկապես Կասպից ծովի և Հյուսիս-Հարավ ուղիների շուրջ
*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ
