Ռոբոտները գրավում են գործարանները, ծրագրերը՝ գրասենյակները։ Բայց կա մի շատ ավելի անակնկալ հետևանք, որը հայաստանյան շատ կազմակերպություններ դեռ չեն գիտակցել. ղեկավարները սկսում են դառնալ ավելորդ։
Այո՛, ոչ թե միայն բանվորներն են վտանգված, այլ հենց մենեջերները՝ հատկապես միջին մակարդակի։ Ահա երեք հիմնական պատճառ, թե ինչու առաջիկա տարիներին ղեկավարների կարիքը շարունակաբար կնվազի։
1. Ռոբոտները աշխատակիցների աշխատանքի մասին ավելի լավ են պատմում, քան ղեկավարները
Անցյալում մենեջերը պետք է հետևեր, վերլուծեր, համեմատեր, փորձեր տարբերակել՝ ով որքան է ներդրում ունենում թիմում։ Այսօր ռոբոտները և ավտոմատացված գործիքները կարողանում են արձանագրել յուրաքանչյուր աշխատակցի արդյունավետությունը՝ ճշգրիտ տվյալներով։
Օրինակ՝ եթե երկու աշխատակից նույն սարքի վրա աշխատում են, սակայն տարբեր արդյունք են ունենում, համակարգը հեշտությամբ ցուցադրում է՝ ով որքան է արտադրել, ինչ արագությամբ, ինչ ճշգրտությամբ։ Արդյունքում՝ ղեկավարն այլևս չունի վերահսկելու նախկին դերակատարումը։ Նույնիսկ պարգևատրումը կարող է բաշխվել ավտոմատ՝ առանց առաջնորդի գնահատականի։
2. Մեկ ղեկավարը՝ շատ ավելի մեծ թիմի համար
Երբ աշխատանքը չափվում է թվերով, մենեջերը ստիպված չէ անընդհատ միջամտել, ուղղել կամ հետևել։ Սա նշանակում է, որ մեկ ղեկավար կարող է միաժամանակ վերահսկել ոչ թե հինգ, այլ՝ տասից ավելի աշխատակից։ Ըստ վերջին ուսումնասիրությունների՝ ռոբոտների ընդամենը 1 միլիոն դոլարի ներդրումը կարող է մենեջերի վերահսկողության շրջանակն ընդլայնել մոտավորապես հինգ աշխատակցով։
Եվ եթե մի ղեկավար կարող է ավելի մեծ թիմ ղեկավարել, ինչու՞ պահել մի քանիսին։ Արդյունքում՝ կազմակերպությունները սկսում են կրճատել ղեկավարների քանակը, իսկ որոշ դեպքերում՝ վերացնել ամբողջական մենեջմենթի շերտեր։
3. Մենեջերի հմտությունները մաշվում են․ փոխարենը պահանջվում են այլ տիպի ղեկավարներ
Ոչ միայն ռոբոտներն են փոխում աշխատանքային կառուցվածքը, այլև մարդկային ռեսուրսների բնույթը։ Միջին որակավորմամբ աշխատատեղերը՝ ինչպես մեքենագործներ, եռակցողներ կամ գծային տեխնիկներ, վերանում են, իսկ դրանց փոխարեն աճում են բարձր կամ ցածր որակավորում պահանջող դերերը։
Ցածր որակավորման աշխատակիցներին կառավարելը պարզ է՝ անհրաժեշտ է միայն ստանդարտ աշխատանքային հսկողություն։ Իսկ բարձր որակավորմամբ մասնագետները՝ ծրագրավորողներ, վերլուծաբաններ, ինժեներներ՝ հաճախ ավելի շատ գիտեն, քան իրենց ղեկավարները։ Նրանց պետք չեն հրամաններ, այլ՝ համագործակցություն և խորհրդատվություն։
Այս նոր իրականությունում դասական մենեջերը՝ հրահանգներ տվող և վերահսկող կերպարը, պարզապես կորցնում է իր տեղը։ Պահանջվում են ավելի խելացի, հարմարվող և վերլուծական մտածողությամբ առաջնորդներ։ Բայց այդպիսիք շատ չեն, և նրանց «մենեջեր» այլևս չեն էլ անվանում։
***
Ղեկավարները չեն վերանում, բայց փոխում են ձևը։ Նրանց դասական գործառույթները կամ ավտոմատացվում են, կամ դառնում ոչ անհրաժեշտ։ Եվ հենց դա է պատճառը, որ մենեջմենթի ավանդական շերտերն սկսում են ճեղքվել։ Այդ փոփոխությունը արդեն հասել է Հայաստան՝ կամաց, բայց հաստատուն։ Եվ հարցն այսպիսին է. դու պատրա՞ստ ես աշխատել առանց ղեկավարի, կամ՝ դառնալ այնպիսի առաջնորդ, որ քեզ փոխարինել հնարավոր չլինի։
*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ
