2024 թ. մարտի 31-ի դրությամբ Հայաստանի պետական պարտքը կազմել է 5 տրլն 318 մլրդ դրամ։ Այս մասին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է ՀՀ ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը։
Ինչպես է փոխվել պետական պարտքը
Համեմատած 2023 թ. դեկտեմբերի 31-ի ցուցանիշի հետ՝ պետական պարտքը աճել է 4.4%-ով։ Սա բնականոն աճ է՝ պայմանավորված պետբյուջեի կատարումով և արտաքին ու ներքին ֆինանսավորման անհրաժեշտությամբ։
Պարտքի կառուցվածքը
Հատկանշական է, որ պետական պարտքի կառուցվածքում նկատվել է էական տեղաշարժ՝
-
Ներքին պարտքի մասնաբաժինը հասել է 50%-ի, մինչդեռ նախկինում այն եղել է շուրջ 20-30%։
-
Այս աճը, ըստ նախարարի, «բավականին լավ ցուցանիշ» է։
Ինչու՞ է կարևոր ներքին պարտքի բարձրացումը
Ներքին պարտքի ավելացումը նվազեցնում է արտարժութային ռիսկերը, քանի որ այն հիմնականում ձևավորվում է ազգային արժույթով՝ ՀՀ դրամով։ Սա ապահովում է տնտեսական կայունություն արտաքին շուկայում տատանումների դեպքում։
Պարտք — ՀՆԱ հարաբերակցությունը
2024 թ․ արդյունքներով՝ պետական պարտք/ՀՆԱ հարաբերակցությունը նվազել է 0.1 տոկոսային կետով։ Սա վկայում է, որ տնտեսության աճը գերազանցել է պարտքի աճի տեմպը, ինչը դրական ազդակ է տնտեսական առողջության համար։
Ինչպե՞ս է պլանավորվում պետական պարտքը
Պարտքի ներգրավման և ծավալների գործընթացը նախապես սահմանվում է՝
-
Պետական բյուջեով
-
Միջնաժամկետ պետական պարտքի ռազմավարությամբ
Այս պլանավորումը թույլ է տալիս կառավարությանը վերահսկելի պայմաններում կառավարել երկրի ֆինանսական բեռը։
Հայաստանի պետական պարտքը շարունակում է աճել՝ ըստ պետական ծրագրերի, սակայն ցուցանիշները վերահսկելի են։ Ներքին պարտքի մեծացումը և պարտք-ՀՆԱ հարաբերակցության նվազումը վկայում են ֆինանսական կառավարման համեմատաբար արդյունավետ մոտեցման մասին։ Տնտեսության համար դա կարող է նշանակել կայունություն և կանխատեսելի ֆինանսական միջավայր։
Հետագա քայլերը պետք է ուղղված լինեն պարտքի որակի, ոչ միայն ծավալների կառավարումին՝ հաշվի առնելով թե՛ տնտեսական, և թե՛ արտարժութային հնարավոր ռիսկեր։
Հայաստանը թողարկել է 750 միլիոն դոլարի եվրոբոնդ՝ 7.1% տոկոսադրույքով
ՀՀ ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը մայիսի 2-ի մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ մարտի սկզբին Հայաստանը հաջողությամբ թողարկել է նոր եվրոբոնդ՝ 750 միլիոն դոլարի ծավալով։ Պարտատոմսերի տոկոսադրույքը կազմել է 7.1%։ Նախարարի խոսքով՝ թողարկման մասին ավելի վաղ հրապարակային խոսակցությունները սահմանափակված էին միջազգային գործընկերների հետ պայմանավորված լռության ժամկետի պատճառով։
Հովհաննիսյանը նաև ընդգծեց, որ եվրոբոնդերի սպրեդը կազմել է 2.86 տոկոսային կետ՝ գրեթե նույնը, ինչ 2021 թվականի թողարկման ժամանակ (2.84)՝ չնայած շուկայում զարգացած երկրների նկատմամբ սպրեդերի աճի միտումին։ Սա, ըստ նախարարի, վկայում է ներդրողների վստահության մասին և բարենպաստ է Հայաստանի համար միջազգային ֆինանսական շուկայում։
