Չնայած շարունակվող գլոբալ տնտեսական և առևտրային խնդիրներին՝ Եվրոպական միությունը 2024 թվականին արձանագրել է ագրոպարենային արտահանման ռեկորդային ցուցանիշ՝ 235.4 միլիարդ եվրո։ Սա նախորդ տարվա համեմատության մեջ արտահանման ծավալի 3% աճ է կամ շուրջ 6.6 միլիարդ եվրոյով ավել։
Արտահանման գլխավոր ուղղությունները
ԵՀ-ի տվյալներով՝ Մեծ Բրիտանիան 2024-ին պահպանել է իր դիրքը որպես ԵՄ ագրոպարենային ապրանքների հիմնական ներմուծող երկիր։ Միայն այս շուկան կազմել է ընդհանուր արտահանման մոտ 23%՝ համարժեք 53.9 միլիարդ եվրոյի։
Բացի այդ, զգալի աճ է գրանցվել դեպի հետևյալ շուկաներ.
-
Շվեյցարիա – արտահանման ծավալը ավելացել է 653 միլիոն եվրոյով կամ 6%,
-
Ճապոնիա – աճը կազմել է 458 միլիոն եվրո։
Այս տվյալները վկայում են, որ ԵՄ ագրոպարենային ապրանքների նկատմամբ պահանջարկը կայուն է ոչ միայն հարևան, այլև հեռավոր զարգացած շուկաներում։
Արտահանվող ապրանքների կառուցվածքը
Արտահանվող ապրանքների գլխավոր խմբերն են՝
-
Հացահատիկային արտադրանքներ՝ ԵՄ գյուղատնտեսության ավանդական ուժեղ կողմը,
-
Կաթնամթերք, որի որակը բարձր է գնահատվում միջազգային շուկայում,
-
Գինի, որը շարունակում է մնալ եվրոպական արտահանման բրենդային ուղղություններից մեկը։
Սա ցույց է տալիս, որ Եվրոպան շարունակում է օգտագործել իր պատմական առավելությունները՝ բարձրորակ գյուղմթերքների և վերամշակված արտադրանքի ոլորտում։
Գնաճի միտումներ՝ ձիթապտղի յուղ և կակաո
2024-ին ամենաբարձր գնաճը արձանագրվել է ձիթապտղի յուղի և կակաոյի շուկաներում։ Գների աճը պայմանավորված է ինչպես գլոբալ առաջարկի կրճատմամբ (օրինակ՝ ձիթապտղի բերքի պակաս Եվրոպայի որոշ հատվածներում), այնպես էլ բարձր միջազգային պահանջարկով։
Սրանք ապրանքային այն խմբերն են, որոնք զգայուն են կլիմայական փոփոխություններին և համաշխարհային շուկայում գնային տատանումներին։
Ներմուծման աճ և մատակարարների խումբ
ԵՄ ագրոպարենային արտադրանքի ներմուծումը 2024-ին կազմել է 171.8 միլիարդ եվրո, ինչը նախորդ տարվա համեմատ 8%-ով ավելի է։
ԵՄ գլխավոր մատակարարներն են՝
-
Մեծ Բրիտանիա,
-
Ուկրաինա (որպես անընդհատ աճող գյուղմթերքի արտահանող),
-
Բրազիլիա (հատկապես մսամթերքի և սոյայի ոլորտում)։
Ներմուծման կառուցվածքում գերակշռում են՝
-
Կակաոն և սուրճը՝ հիմնականում եկող Աֆրիկայից ու Լատինական Ամերիկայից,
-
Մրգերն ու ընդեղենը, որոնց արտադրությունը սահմանափակ է ԵՄ տարածքում՝ հատկապես էկզոտիկ և արևադարձային տեսակների համար։
ԵՄ ագրոպարենային արտադրանքի արտահանման և ներմուծման 2024 թվականի արդյունքները վկայում են շուկայի կայունության և միջազգային պահանջարկի բարձր մակարդակի մասին։ Չնայած գլոբալ անորոշություններին՝ ԵՄ երկրներն ապացուցում են իրենց մրցունակությունը սննդի և գյուղմթերքի ոլորտում՝ ապահովելով ինչպես արտահանման եկամուտների աճ, այնպես էլ համաշխարհային շուկայի շարունակական մասնակցություն։
Այս տվյալները կարևոր են ինչպես քաղաքականության մշակողների, այնպես էլ ագրոբիզնեսով զբաղվող կազմակերպությունների համար՝ շուկայի ուղղվածությունները ճիշտ գնահատելու և զարգացումների վրա արձագանքելու նպատակով։
