Աշխարհի խոշորագույն բանկերն ու վերլուծական կենտրոնները զգուշացնում են Միացյալ Նահանգներում ռեցեսիայի (տնտեսական անկման) հավանականության կտրուկ աճի մասին։ Այս կանխատեսումները կապված են նոր ներմուծման մաքսատուրքերի ներդրման հետ, որը հայտարարվել է ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից ապրիլի 2-ին։
Մաքսատուրքերի ազդեցությունը բանկային կանխատեսումների վրա
Reuters-ի հաղորդմամբ, յոթ առաջատար ներդրումային բանկեր անմիջապես փոփոխել են իրենց կանխատեսումները։ J.P. Morgan-ը ԱՄՆ-ում ռեցեսիայի հավանականությունը 40%-ից բարձրացրել է 60%-ի։ Goldman Sachs-ը սկզբում բարձրացրել է կանխատեսումը 20%-ից 35%, իսկ հետո՝ մինչև 45%։ S&P Global-ը (Standard & Poor’s վարկանիշային գործակալությունը) բարձրացրել է կանխատեսումը 25%-ից 30-35%-ի։ Բրիտանական HSBC բանկը մաքսատուրքերի պատճառով ԱՄՆ-ում ռեցեսիայի հավանականությունը գնահատել է 40%։
Ռեցեսիայի ռիսկի մասին զգուշացումներ են հնչեցրել նաև այլ խոշոր բանկեր, այդ թվում՝ Bank of America-ն, Royal Bank of Canada-ն, բրիտանական Barclays-ը, գերմանական Deutsche Bank-ը և շվեյցարական UBS-ը։
Ներմուծման մաքսատուրքերի մանրամասներ
Ապրիլի 2-ին Թրամփը հայտարարեց 185 երկրներից ԱՄՆ ներմուծվող ապրանքների նկատմամբ մաքսատուրքեր սահմանելու մասին։ Բազային դրույքաչափը կազմում է 10%, սակայն շատ երկրների համար այն զգալիորեն բարձր է։ Օրինակ՝ Չինաստանից ներմուծման համար մաքսատուրքը 34% է, ԵՄ երկրներից՝ 20%, Շվեյցարիայից՝ 31%, Իսրայելից՝ 17%, Ղազախստանից՝ 27%։ Բացառություններ են արվել մի շարք երկրների համար՝ Ռուսաստանի, Հյուսիսային Կորեայի, Կուբայի և Բելառուսի։ Բացի այդ, 25% հարկ է սահմանվել ԱՄՆ ներմուծվող ավտոմեքենաների և պահեստամասերի վրա։
Շուկայի արձագանքը
Մաքսատուրքերի ներդրումը բացասաբար է ազդել համաշխարհային ֆինանսական և ապրանքային շուկաների վրա։ Նյու Յորքում ապրիլի 4-ին Dow Jones-ի ինդեքսը հասել է 2024 թվականի կեսերից ի վեր ամենացածր մակարդակին՝ շաբաթվա կորուստները գերազանցելով 8%-ը։ Սա Dow Jones-ի համար վերջին տարիների ամենամեծ անկումն է։
Ասիական շուկաները նույնպես զգացել են մաքսատուրքերի ազդեցությունը։ Ճապոնական Nikkei ինդեքսը ապրիլի 7-ին նվազել է ավելի քան 8%-ով, իսկ Չինաստանի, Հոնկոնգի և Ավստրալիայի բորսաներում գրանցվել են զգալի կորուստներ։ Գերմանական DAX ֆոնդային ինդեքսը նույնպես նվազել է գրեթե 10%-ով։
Ներմուծման մաքսատուրքերի կտրուկ ավելացումը առաջացրել է ռեցեսիայի հավանականության աճ և բացասական ազդեցություն համաշխարհային շուկաների վրա։ Բանկերը և վերլուծական կենտրոնները զգուշացնում են, որ առաջիկա ամիսներին հնարավոր է շարունակվի տնտեսական անկման ռիսկի աճը՝ կապված առևտրային սահմանափակումների հետ։
