Ինչ կփոխվեր կրթության, մտածողության և տնտեսության մեջ
Երևակայենք մի իրավիճակ, որտեղ Հայաստանում յուրաքանչյուր քաղաքացի՝ անկախ տարիքից, մասնագիտությունից կամ զբաղվածության կարգավիճակից, որոշում է մեկ տարի իր ժամանակը հատկացնել որևէ անձնական նախագծի իրականացմանը։ Սա կարող է լինել բիզնես, տեխնոլոգիական նորարարություն, սոցիալական նախաձեռնություն, մշակութային ծրագիր կամ պարզապես նոր հմտության վրա կենտրոնանալ։ Ի՞նչ ազդեցություն կունենա այս երևույթը երկրի կրթության համակարգի, մտածողության մշակույթի և տնտեսության վրա։
Կրթության վերարժևորում և գործնականության վերելք
1. Ուսուցման մոտիվացիա՝ խնդրից ոչ թե թելադրանքից
Երբ մարդ սկսում է իրական նախագիծ, նա սկսում է տեղեկություն փնտրել՝ հստակ նպատակով։ Դա արմատապես փոխում է ուսուցման մոտիվացիան՝ գիտելիքը դառնում է ոչ թե ինքնանպատակ, այլ գործիք։ Կրթական համակարգն իր հերթին ստիպված է դառնում հարմարվել այս նոր պահանջին՝ առաջարկելով ավելի գործնական, կյանքի համար կիրառելի հմտություններ։
2. Ուսումնական ծրագրերի ճկունացում
Նման մասշտաբային շարժման դեպքում կրթական հաստատությունները կսկսեն վերանայել դասավանդման մոդելները։ Առավել լայն տարածում կստանան պրոյեկտային ուսուցումը, մենթորինգը և անհատականացված կրթական ուղիները։
3. Սովորելու սովորելու մշակույթ
Եթե յուրաքանչյուր մարդ մեկ տարի «փորձարկում» է իր գաղափարը, ապա անխուսափելիորեն նա ստիպված կլինի սովորել։ Այդ պրոցեսն էլ կտարածի «կյանքի ընթացքում կրթություն» մտածողությունը՝ որպես սոցիալական նորմ։
Մտածողության փոփոխություն. անձնական նախաձեռնության վերածնունդ
1. Սեփականության զգացողության ձևավորում
Նախագիծ սկսելու փորձը մարդուն ստիպում է պատասխանատվություն կրել արդյունքների համար։ Սա նպաստում է սեփական նախաձեռնության, ինքնավստահության և ծրագրային մտածողության զարգացմանը։
2. Սխալվելու հանդեպ վերաբերմունքի առողջացում
Անհատական նախագծերի միջոցով մարդիկ ավելի հանդուրժող կդառնան ձախողման նկատմամբ։ Սա կբերի առողջ ռիսկի մշակույթի տարածմանը՝ առանց խիստ վախի կամ հասարակական պիտակումների։
3. Ստեղծագործական և համագործակցային մտածողության աճ
Նախագծերն ինքնին խրախուսում են նորարարությունը։ Բազմաթիվ մարդիկ կսկսեն իրար հետ համագործակցել՝ ուժեղացնելով համայնքային մտածողությունը և ցանցային փոխօգնությունը։
Տնտեսության աշխուժացում և բազմազանեցում
1. Փոքր բիզնեսների և ձեռներեցության աճ
Նույնիսկ եթե 100 նախագծից միայն 10-ը վերածվի կայուն բիզնեսի, ապա ազգային մակարդակով կարող ենք ունենալ հարյուրավոր նոր փոքր բիզնեսներ։ Սա մեծապես կշարժի ներքին շուկան։
2. Նոր ոլորտների ի հայտ գալ
Մարդիկ սկսելով նախագծեր՝ ներգրավվելու են իրենց հետաքրքրող ոլորտներում, ինչը կնպաստի տեխնոլոգիական, ստեղծարար, կանաչ կամ սոցիալական ձեռնարկությունների առաջացմանը։ Այսպիսով՝ կզարգանան այն ոլորտները, որոնք մինչ այդ համարվում էին սահմանափակ կամ անհասանելի։
3. Արտահանելի նորարար լուծումների ստեղծում
Ձեռներեցների մի մասն անպայման կստեղծի այնպիսի գաղափարներ, որոնք հնարավոր կլինի դուրս բերել միջազգային շուկա։ Այս կերպ Հայաստանը ոչ միայն կսանձազերծի ներքին պոտենցիալը, այլև կընդլայնի իր գլոբալ ներկայությունը։
Ինչ քայլերով հնարավոր է իրականացնել այս գաղափարը
1. Պետական և համայնքային ծրագրեր՝ փորձնական նախագծերի համար
Կարելի է մեկնարկել «Իմ նախագծի տարին» շարժում՝ պետական կամ միջազգային աջակցությամբ՝ տրամադրելով մենթորինգ, դրամաշնորհներ և ուսուցում։
2. Ուսումնական հաստատությունների մասնակցություն
Դպրոցները և բուհերը կարող են ուսանողներին խրախուսել 1 տարի ժամանակ հատկացնել սոցիալական կամ ձեռնարկատիրական նախագծերին՝ նույնիսկ ուսումնական կրեդիտների հաշվին։
3. Մեդիա և հանրային գիտակցություն
Մեդիան կարող է մեծ դեր խաղալ՝ լուսաբանելով հաջողված նախագծերը, պատմելով մարդկանց փոփոխության ուղին և ձևավորելով նոր մշակույթ։
***
Եթե Հայաստանում ամեն մարդ մեկ տարով սկսի իր նախագիծը, դա ոչ միայն անհատների զարգացման միջոց կլինի, այլ կդառնա համազգային մշակութային և տնտեսական վերածննդի հիմք։ Կրթությունը կդառնա իմաստավորված, մտածողությունը՝ նախաձեռնող, իսկ տնտեսությունը՝ բազմազան և կենդանի։
