2025 թվականի հունվարին, 2024 թվականի հունվարի համեմատ, Երևանում անշարժ գույքի գները նվազել են։ Այս մասին մարտի 18-ին լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը։ Նրա խոսքով, գործարքների թիվը նույնպես կրճատվել է, ինչը կարող է վկայել շուկայի ակտիվության նվազման մասին։
Ինչու են գները նվազել
Գալստյանը նշում է, որ 2024 թվականի դեկտեմբերը գործարքների առումով պիկ ամիս էր, ինչը պայմանավորված էր հիփոթեքային վարկերի տոկոսների փոխհատուցման նպատակով եկամտահարկի վերադարձի ծրագրի ավարտով։ Շատ գնորդներ շտապել են 2023-ի վերջին կամ 2024-ի սկզբին ավարտին հասցնել իրենց գործարքները՝ օգտվելու ծրագրից, ինչը արհեստականորեն բարձրացրել է պահանջարկը։ 2025 թվականի հունվարին, երբ ծրագիրն ավարտվել է, շուկան արձագանքել է գործարքների նվազումով և գների անկմամբ։
Մարզերում իրավիճակը տարբերվում է
ԿԲ դրամավարկային քաղաքականության վարչության պետ Հայկ Ավետիսյանի խոսքով՝ շինարարության ոլորտում ակտիվություն է նկատվում այն մարզերում, որտեղ հարկերի վերադարձի ծրագիրը դեռ գործում է։ Սա նշանակում է, որ անշարժ գույքի պահանջարկն այնտեղ շարունակում է աճել, ինչը բերում է գների բարձրացման։ Այս երևույթը ցույց է տալիս, որ պետական աջակցությունը մեծ ազդեցություն ունի բնակարանային շուկայի զարգացման վրա։
Հաշվի առնելով, որ գների անկման հիմնական գործոնը եկամտահարկի վերադարձի ծրագրի ավարտն է, կարելի է ենթադրել, որ շուկան ժամանակի ընթացքում կկայունանա։ Ավետիսյանի խոսքով, անշարժ գույքի շուկայում կտրուկ տատանումների հետ կապված մտավախությունները կարող են վաղաժամ լինել, քանի որ Երևանում գների կայունացում է նկատվում, իսկ մարզերում՝ շարունակվող աճ։
Ինչ ազդեցություն կունենա այս միտումը
- Գնորդների համար ավելի լավ պայմաններ – գների անկումը կարող է նպաստել ավելի հասանելի բնակարանային գնմանը, հատկապես նրանց համար, ովքեր չէին կարող ձեռք բերել անշարժ գույք բարձր գների պայմաններում։
- Վաճառողների մարտահրավերներ – գների անկումը կարող է ավելի դժվարացնել անշարժ գույքի շուկայում վաճառքները, ինչը որոշակի ճնշում կստեղծի շինարարական ընկերությունների վրա։
- Հիփոթեքային վարկերի պահանջարկի նվազում – եկամտահարկի վերադարձի ծրագրի ավարտը կարող է ազդել հիփոթեքային վարկերի պահանջարկի վրա, ինչը կազդի բանկերի վարկային քաղաքականության վրա։
