BMW-ի զուտ շահույթը 2024-ին նվազել է գրեթե 37%-ով
Երևանի քաղաքապետարանը 2024-ին իրականացրել է 30 կմ ոռոգման ցանցի ներդրում
Ոսկու գները մոտենում են նոր ռեկորդների․ ինչ են կանխատեսում վերլուծաբանները. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Փետրվարին Վրաստանից արտաքսվել է 85 օտարերկրացի, այդ թվում՝ ՀՀ քաղաքացիներ
Հայաստանի ներդրումային և վարկային ոլորտի ֆինանսական դինամիկան՝ ըստ ԿԲ տվյալների. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
4.664.972 դրամ՝ ՔայլՏեք-ին․ «Մի դրամի ուժի» մարտ ամսվա շահառուն Հերոսների վերականգնողական քաղաքն է. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ԱՄՆ բյուջեի դեֆիցիտը փետրվարին աճել է 3.6%-ով, ֆինանսական տարվա 5 ամսում՝ 38%-ով
Գերմանիան 2024-ին կրճատել է էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը 3,6%-ով
TikTok-ը ներկայացրել է նոր գործառույթներ երեխաների անվտանգության ապահովման համար. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հայաստանի անշարժ գույքի շուկան 2025-ի սկզբին. որտեղ է իրականացվել ամենաշատ գործարքները. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
2024-ին ավելի քան 157 հազար օտարերկրացի հարկադրաբար լքել է Ռուսաստանը. ՌԴ ՆԳՆ
Փետրվարին Հայաստան է այցելել ավելի քան 117 հազար զբոսաշրջիկ
«Ucom Ֆելոուշիփ» ինկուբացիոն ծրագիրն ավարտվեց և հաղթողը ստացավ դրամական մրցանակ. դիտեք ABNews.am կայքում
Ինչպես է փոխվել ապահովագրական շուկան Հայաստանում 2024 թվականին. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
«Ոսկե գնդակ-2025». ովքեր են գլխավոր հավակնորդները Goal-ի նոր վարկանիշում. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ԵԱՏՄ անդամ երկրների միջև փոխադարձ առևտրի ծավալն աճել է 6,3%-ով
Հայաստան այցելած զբոսաշրջիկների հիմնական հոսքերը և նպատակները. տվյալներ 2024-ի մասին. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Թրամփի վերադարձը հարվածել է աշխարհի միլիարդատերերին․ ով որքան է կորցրել. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Դեմ Առ Դեմ՝ Մի դրամի ուժի հետ․ Սերունդների երկխոսություն մարզային ֆորումին մնացել են հաշված օրեր. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Որոնք են Հայաստանում զբաղվածության առաջատար ոլորտները 2025-ի հունվարին. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում

Հայաստանի տնտեսական ազատության ինդեքս — 2025. առաջընթացի փոխարեն՝ դիրքերի կորուստ. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

Մրտ 11, 2025 16:26
9

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է «Հերիթեյջ» հիմնադրամի կողմից հրապարակված «Տնտեսական ազատության ինդեքս-2025» ամենամյա զեկույցը։

  • 2025 թվականին ՀՀ տնտեսական ազատության ինդեքսը կազմել է 65.4 միավոր՝ նախորդ տարվա ցուցանիշից 0.5 միավորով ավելի, սակայն 6.5 միավորով պակաս, քան 2021 թվականի ցուցանիշը։ Երեք տարի անընդմեջ նվազումից հետո 2025-ին Հայաստանի տնտեսական ազատության ինդեքսն աճ է գրանցել, սակայն այդ աճն ավելի քան կրկնակի դանդաղ է համաշխարհային միջին աճից։
  • Հայաստանը տնտեսական ազատությամբ աշխարհի 176 երկրների թվում 57-րդն է։ Վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանի դիրքը վատթարացել է միանգամից 10 հորիզոնականով՝ չնայած այն բանին, որ գրանցվել է ինդեքսի աճ։ Պատճառն այն է, որ այդ աճը էապես զիջում է աշխարհի և բոլոր տարածաշրջանների բարելավման միջին տեմպերին։

    «Եվրոպա» տարածաշրջանի վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանը նահանջել է 4 հորիզոնականով և զբաղեցնում է 30-րդ տեղը։ Տարածաշրջանային վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանի դիրքի նահանջն ամենամեծն է։

  • Հայաստանը 2022 թվականից ի վեր դասակարգվում է որպես տնտեսապես «չափավոր ազատ» երկիր։ Մինչ այդ՝ 2020 և 2021 թվականներին, Հայաստանն ընդգրկված է եղել տնտեսապես «հիմնականում ազատ» երկրների խմբում: Մեր երկիրը տնտեսապես «հիմնականում ազատ» է համարվել նաև 2017 թվականին։
  • 2025-ի զեկույցում նշված է, որ «Հայաստանում տնտեսական ազատության հիմքերը ամուր չեն պահպանվում անկախ դատական համակարգի կողմից, իսկ կոռուպցիան նվազեցնում է տնտեսական զարգացման հնարավորությունները»։

  • Տնտեսական ազատության ինդեքսի 12 ենթաինդեքսներից 5-ի գծով Հայաստանը «հիմնականում ազատ» է, 1-ի գծով՝  «չափավոր ազատ», 2-ի գծով՝ «հիմնականում ոչ ազատ», ևս 2-ի գծով՝ «ճնշված»։ Հայաստանի երկու ենթաինդեքսները՝ «Սեփականության իրավունքի պաշտպանությունը» և «Արդարադատության արդյունավետությունը» ավելի ցածր են, քան դրանց համաշխարհային միջին մակարդակը։ Ի դեպ, նախորդ տարվա համեմատ այս երկու ենթաինդեքսներն էլ նվազել են։
  • Ենթաինդեքսների 4 խմբերից ամենաանբարենպաստը շարունակում է մնալ «Օրենքի գերակայություն» խմբի վիճակը։ Հայաստանն այս տարի խմբի երեք ենթաինդեքսներից արդեն երկուսի գծով է համարվում տնտեսապես «ճնշված»։ 2024-ին Հայաստանը միայն մեկ ենթաինդեքսի գծով էր համարվում «ճնշված»։ 2025-ի զեկույցում նույնպես նշված է, որ «Հայաստանում օրենքի ընդհանուր գերակայությունը թույլ է»։
  • «Շուկայի բացություն» խմբի բոլոր երեք ենթաինդեքսների գծով զգալի նվազում է արձանագրվել։ Ընդ որում, խմբի երկու ենթաինդեքսները նվազելով հասել են երկրների տվյալ խմբի նվազագույն շեմային արժեքին։ Ի դեպ, վերջին մեկ տարվա ընթացքում «Ֆինանսական ազատություն» ենթաինդեքսը նվազել է միանգամից 10 միավորով, ինչի արդյունքում Հայաստանը դրա գծով «հիմնականում ազատ» երկրների խմբից նահանջել է «չափավոր ազատ» երկրների խումբ։

  • 2024-ի համեմատ զգալի բարելավում է արձանագրվել «Հարկաբյուջետային կայունություն» և «Պետական ծախսեր» ենթաինդեքսների գծով՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, որ նվազել են պետական բյուջեի պակասուրդ/ՀՆԱ հարաբերակցության վերջին երեք տարիների միջին արժեքը և պետական պարտք/ՀՆԱ հարաբերակցությունը։ Նկատի ունենալով, որ համաձայն պաշտոնական տեղեկատվության՝ այս և առնվազն հետագա երկու տարիներին նախատեսված է նշված ցուցանիշների զգալի աճ, կարելի է ակնկալել, որ առաջիկա տարիներին այս ենթաինդեքսները նվազելու են։

  • ԵԱՏՄ անդամ երկրների թվում Հայաստանն այս տարի ևս առաջատար է, սակայն 2-րդ տեղը զբաղեցնող Ղազախստանի ինդեքսի հետ տարբերությունը տարեցտարի կրճատվում է։

  • Այս տարի ևս Հայաստանը տնտեսական ազատության ինդեքսով հարևան չորս երկրներից զիջում է միայն Վրաստանին։ Հայաստանի վարկանիշային դիրքի նահանջը բոլոր հարևաններից ավելի մեծ է։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է այստեղ։

 «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

 

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: