Կանանց մասնակցությունը Հայաստանի աշխատաշուկայում՝ ԵԱՏՄ համատեքստում
Հայաստանում կանայք կազմում են զբաղված բնակչության 44%-ը, ինչը զիջում է ոչ միայն Ռուսաստանի (50%) և Բելառուսի (50%) ցուցանիշներին, այլև Ղազախստանին (48%): Այս տվյալները ներկայացրել է Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովը (ԵՏՀ), ընդգծելով, որ ԵԱՏՄ երկրների տնտեսությունների համար կանայք կարևոր աշխատանքային ռեսուրս են։
Հայաստանի աշխատաշուկան՝ գենդերային կտրվածքով
Չնայած Հայաստանի ցուցանիշը տարածաշրջանում ամենացածրերից չէ, այնուամենայնիվ, կանանց ներգրավվածությունը աշխատաշուկայում մնում է համեմատաբար սահմանափակ։ Մասնավորապես, տնտեսության որոշ ոլորտներում, ինչպիսիք են տեղեկատվական տեխնոլոգիաները, շինարարությունը և արդյունաբերությունը, կանանց ներկայությունը շարունակում է ցածր մնալ։
Միաժամանակ, Հայաստանում կանայք զգալիորեն ներգրավված են ծառայությունների, կրթության և առողջապահության ոլորտներում, որտեղ աշխատողների մեծ մասը կանայք են։ Բացի այդ, վերջին տարիներին նկատվում է կանանց մասնակցության աճ բիզնեսի և ձեռներեցության ոլորտում, ինչը պայմանավորված է պետական ծրագրերով և միջազգային կազմակերպությունների աջակցությամբ։
Ի՞նչ խոչընդոտներ կան կանանց համար աշխատաշուկայում
Հայաստանում կանայք հաճախ բախվում են հետևյալ խնդիրներին՝
✔ Վարձատրության անհավասարություն – կանանց աշխատավարձերը միջինում ավելի ցածր են տղամարդկանցից՝ նույնիսկ նույն ոլորտում աշխատելիս։
✔ Կարիերայի սահմանափակումներ – ղեկավար պաշտոններում կանանց ներկայացվածությունը դեռևս համեմատաբար ցածր է։
✔ Ընտանեկան պարտավորություններ – երեխաների խնամքի բեռը հիմնականում մնում է կանանց վրա, ինչը սահմանափակում է նրանց կարիերայի աճը։
Ինչպե՞ս կարելի է փոխել իրավիճակը
Վերջին տարիներին Հայաստանի կառավարությունը և միջազգային գործընկերները մի շարք ծրագրեր են նախաձեռնել կանանց աշխատաշուկայում ներգրավվածությունը խթանելու համար։ Դրանց թվում են՝
Մասնագիտական վերապատրաստման ծրագրեր, որոնք օգնում են կանանց նոր հմտություններ ձեռք բերել և մրցունակ դառնալ աշխատաշուկայում։
Խթանող հարկային և ֆինանսական ծրագրեր, որոնք աջակցում են կանանց ձեռներեցությանը։
Պետական և կորպորատիվ նախաձեռնություններ, որոնք նպատակ ունեն խրախուսել կանանց մասնակցությունը ղեկավար պաշտոններում։
ԵԱՏՄ-ում կանանց դերը՝ Հայաստանի համատեքստում
ԵԱՏՄ շրջանակներում նույնպես շեշտվում է, որ կանանց ներգրավվածության աճը դրական ազդեցություն ունի տնտեսության զարգացման վրա։ Օրինակ, հենց ԵՏՀ-ում աշխատողների 54%-ը կանայք են, որոնք զբաղեցնում են պատասխանատու պաշտոններ։ Այս միտումն ընդգծում է, որ կանայք կարող են ավելի մեծ դեր ունենալ նաև Հայաստանի տնտեսության զարգացման գործընթացում։
Հայաստանի աշխատաշուկայում կանանց դերի ընդլայնումը պահանջում է համալիր մոտեցում՝ կրթության, բիզնեսի, սոցիալական քաղաքականության և օրենսդրության մակարդակներում։ Այս ուղղությամբ տարվող քայլերը կարող են ոչ միայն բարձրացնել կանանց տնտեսական ներգրավվածությունը, այլև նպաստել երկրում տնտեսական աճին ու սոցիալական արդարությանը։
