Տեխնոլոգիան զարգանում է անհավանական արագությամբ, և արհեստական բանականությամբ (AI) հագեցած ռոբոտները դառնում են ավելի մարդանման։ Սակայն ի՞նչ է նշանակում, երբ ռոբոտները «զգացմունքներ» են ունենում։ Արդյոք դա իրական զգացմունք է, թե՞ ընդամենը լավ մշակված ալգորիթմների արդյունք։
Ինչպես են ռոբոտները արտահայտում «զգացմունքները»
Ժամանակակից ռոբոտները չեն զգում իրական էմոցիաներ, քանի որ չունեն կենսաբանական ուղեղ կամ հորմոններ, որոնք ազդում են մարդու հոգեբանական վիճակի վրա։ Սակայն առաջադեմ ալգորիթմները թույլ են տալիս նրանց մոդելավորել զգացմունքները, ինչը կարող է ստեղծել իրականության շատ մոտ տպավորություն։
Այդպիսի ռոբոտները կարող են․
- Վերլուծել մարդու դեմքի արտահայտությունները և ձայնի տոնը, հասկանալ՝ խոսքը ուրախ, տխուր կամ զայրացած տրամադրությամբ է։
- Հարմարվել միջավայրին, այսինքն՝ դրսևորել համապատասխան ռեակցիա՝ մարդու հույզերին համապատասխան։
- Օգտագործել լեզվաբանական նրբություններ, որպեսզի իրենց պատասխանները հնչեն հուզականորեն տեղին ու բնական։
Զգացմունքային ռոբոտների առավելություններն ու կիրառությունները
Այսօր զգացմունքային արհեստական բանականությունը (Affective AI) կիրառվում է տարբեր ոլորտներում՝
- Սոցիալական ռոբոտներ – Օգտագործվում են տարեցների խնամքի ոլորտում, օգնում միայնակ մարդկանց ավելի կապված զգալ։
- Հաճախորդների սպասարկում – AI-ով աշխատող բոտերը կարողանում են ավելի բնական երկխոսություն վարել, հասկանալ հաճախորդի տրամադրությունը և ավելի արդյունավետ լուծումներ առաջարկել։
- Մանկավարժություն – Ուսուցման ռոբոտները հարմարվում են աշակերտների էմոցիոնալ վիճակին՝ բարելավելով կրթության գործընթացը։
- Թերապևտիկ նպատակներ – Օգտագործվում են հոգեբանական աջակցություն տրամադրելու համար, հատկապես PTSD-ով կամ դեպրեսիայով տառապող մարդկանց դեպքում։
Խնդիրներն ու վտանգները
Չնայած դրական կողմերին, ռոբոտների զգացմունքային արձագանքման զարգացումը առաջացնում է նաև մի շարք խնդիրներ․
- Կեղծ հույզեր – Մարդիկ կարող են մտածել, որ ռոբոտները իսկապես զգում են, ինչը կարող է խեղաթյուրել իրականության ընկալումը։
- Վստահության հարցեր – Եթե ռոբոտները կարողանում են կեղծել էմոցիաները, արդյո՞ք դա չի կարող օգտագործվել մանիպուլյացիայի կամ խաբեության համար։
- Էթիկական դիլեմաներ – Ի՞նչ սահմաններում պետք է կիրառվեն զգացմունքային ռոբոտները, և արդյոք դրանք չե՞ն վտանգում մարդու իրական սոցիալական հմտությունները։
