DeepSeek-ը և նրա ազդեցությունը
2025 թվականի հունվարի 28-ին Չինաստանի տեխնոլոգիական աշխարհը նոր մակարդակի դուրս եկավ՝ ներկայացնելով իր նորագույն արհեստական ինտելեկտի չաթբոտը՝ DeepSeek-ը։ Այս գործիքը ոչ միայն առաջարկեց խելացի և էժան լուծումներ, այլև զգալի ազդեցություն ունեցավ համաշխարհային շուկաների վրա՝ ի հայտ բերելով տեխնոլոգիական ոլորտում նոր մրցակցության պայմաններ։
Տեխնոլոգիական հատվածի տնտեսական հետևանքները
DeepSeek-ի գործարկումը լրջորեն փոխեց ներդրողների տրամադրությունները։ Առավելապես տուժեցին ԱՄՆ-ի առաջատար տեխնոլոգիական ընկերությունները, որոնց բաժնետոմսերը կտրուկ անկում ապրեցին։
- Nasdaq Composite-ը, որը ներառում է բարձր տեխնոլոգիական ընկերություններ, կորցրեց 1 տրիլիոն դոլար։
- Nvidia-ն, որը առաջատար է արհեստական ինտելեկտի չիպերի արտադրության ոլորտում, 600 միլիարդ դոլար կորուստ ունեցավ՝ դա դառնալով ԱՄՆ շուկայի պատմության ամենամեծ անկումը։
- Google-ի մայր ընկերությունը՝ Alphabet-ը, կորցրեց 100 միլիարդ դոլար, իսկ Microsoft-ը՝ 7 միլիարդ։
DeepSeek-ի առանձնահատկությունները
DeepSeek-ը հաջողությամբ ներկայացրեց նորարարական մոդելներ, որոնք մրցում են արևմտյան AI մոդելների հետ, սակայն դրանց արտադրական ծախսերը զգալիորեն ավելի քիչ են։
- Արդյունավետություն
DeepSeek-ի R1 մոդելը մշակվել է Nvidia-ի H800 չիպերի վրա, որոնք տեխնոլոգիական սահմանափակումների պատճառով Չինաստան արտահանվող ավելի քիչ հզոր տարբերակներն են։ - Ծախսարդյունավետություն
Ընկերությունը պնդում է, որ R1 մոդելի մշակման համար ծախսել է ընդամենը 5.6 միլիոն դոլար՝ համեմատած արևմտյան մոդելների՝ միլիարդավոր դոլարների ներդրումների հետ։
Մրցակցային առավելություններ
DeepSeek-ի մոդելները գնահատվել են որպես գերազանցող՝ Google-ի, Meta-ի և Anthropic-ի մոդելների նկատմամբ։ Բացի այդ, մոդելները հասանելի են որպես բաց կոդով ծրագրեր, ինչը հնարավորություն է տալիս նրանց օգտագործել ավելի լայն շրջանակներում, այդ թվում՝ ակադեմիական և բիզնես ոլորտներում։
Կիբերհարձակումը
DeepSeek-ի գործարկումից անմիջապես հետո այն ենթարկվեց լայնածավալ չարամիտ հարձակման։ Ընկերությունն արձագանքեց արագորեն՝ ժամանակավորապես սահմանափակելով նոր օգտատերերի գրանցումները՝ պահպանելով գործող օգտատերերի մատչելիությունը։ Այս միջադեպը ցույց տվեց նման տեխնոլոգիաների վրա հնարավոր հարձակումների մեծ ռիսկերը։
Միջազգային արձագանքը
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը DeepSeek-ի գործարկումը բնութագրեց որպես “զարթուցիչ” ամերիկյան տեխնոլոգիական արդյունաբերության համար՝ ընդգծելով, որ այն պետք է կենտրոնանա Չինաստանի հետ մրցակցության վրա։
OpenAI-ի գործադիր տնօրեն Սեմ Ալթմանը նույնպես բարձր գնահատեց DeepSeek-ը՝ նշելով, որ այն խթանում է նորարարությունը՝ բերելով մրցակցային մթնոլորտ։
Ներդրումային և շուկայական ազդեցությունը
DeepSeek-ի զարգացումը կասկածի տակ դրեց ամերիկյան ընկերությունների՝ արհեստական ինտելեկտի վրա կատարված հսկայական ծախսերի արդյունավետությունը։ Այս ընկերությունները վերջին տարիներին ներդրել են միլիարդավոր դոլարներ՝ տեխնոլոգիական գերիշխանությունը պահպանելու համար։
Goldman Sachs-ի վերլուծաբանները վաղուց մտահոգություններ էին հայտնել այդ ծախսերի արդարացվածության վերաբերյալ։ DeepSeek-ի էժանագին լուծումները վերականգնեցին այդ հարցադրումները։
Եվրոպական և ասիական շուկաներում ազդեցությունը
DeepSeek-ի գործարկումն անդրադարձավ նաև եվրոպական և ասիական տեխնոլոգիական շուկաներին։
- Եվրոպայում՝ Հոլանդական ASML-ը կորցրեց 7%, Siemens Energy-ն՝ 20%, իսկ Schneider Electric-ը՝ 9.5%։
- Ասիայում՝ Ճապոնական SoftBank-ի բաժնետոմսերը նվազեցին 5%-ով, իսկ տեխնոլոգիական այլ ընկերություններ զգալի կորուստներ ունեցան։
DeepSeek-ը՝ որպես AI տեխնոլոգիայի ժողովրդավարացման միջոց
DeepSeek-ը ներկայացրեց նոր մոտեցում՝ մատչելի դարձնելով իր մոդելները ամբողջ աշխարհում։ Այս քայլը խթանում է ոչ միայն տեխնոլոգիական ներառականությունը, այլև նորարարության զարգացումը՝ շնորհիվ բաց կոդով մոդելների։
Ալան Թյուրինգի ինստիտուտի տնօրեն Էնդրյու Դունկանն ընդգծեց, որ սա կարող է դառնալ ակադեմիական և մասնավոր ոլորտների համագործակցության նոր փուլ։
Ապագայի հեռանկարներ
DeepSeek-ի հաջողությունը ցույց է տալիս, որ արհեստական ինտելեկտի ոլորտում գերիշխող դիրք զբաղեցնելու համար անպայման անհրաժեշտ չեն հսկայական ծախսեր։ Սա դառնում է զգալի մարտահրավեր արևմտյան տեխնոլոգիական հսկաների համար։ Միաժամանակ, այն հստակ ցույց է տալիս, որ տեխնոլոգիական զարգացումը կարող է ավելի մատչելի և արդյունավետ լինել։
DeepSeek-ի գործարկումը բացեց նոր էջ AI տեխնոլոգիաների աշխարհում՝ վերաիմաստավորելով գլոբալ մրցակցության սահմանները։ AI-ի ժողովրդավարացումը և ծախսերի նվազումը կարող են խթանել գլոբալ նորարարությունը՝ միաժամանակ սասանելով շուկայի ավանդական դինամիկան։
Աղբյուր՝ The Guardian
