Հունվարի 13-ին 2024 թվականի տնտեսական արդյունքներն ամփոփող մամուլի ասուլիսում ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գեւորգ Պապոյանը ներկայացրեց երկրի տնտեսական աճի կանխատեսումները։ Ըստ նրա՝ 2024 թվականի տնտեսական աճը կանխատեսվում է 5,8 տոկոս, իսկ 2025-ին՝ 5,5 տոկոս։ Սակայն նախարարի խոսքում առանձին ուշադրություն դարձվեց Ամուլսարի հանքի շահագործմանը։
Ամուլսարն ու տնտեսական աճի հնարավորությունները
Գեւորգ Պապոյանը նշել է, որ Ամուլսարի շահագործումը կարող է տարեկան լրացուցիչ 1 տոկոս տնտեսական աճ ապահովել՝ բերելով շուրջ 120 միլիոն դոլար լրացուցիչ հարկային եկամուտ։ Բացի դրանից, խոստացվում է ստեղծել նոր աշխատատեղեր, ինչը կարող է խթանել տարածաշրջանային տնտեսական ակտիվությունը։
«Եթե Ամուլսարը սկսի աշխատել, ապա տարեկան լրացուցիչ տնտեսական աճը կկազմի 1 տոկոս միայն այս հանքի շահագործմամբ»,- ասել է նախարարը։
Վերարտահանման ցածր ազդեցությունը
Պապոյանը նաեւ անդրադարձավ վերարտահանման ցուցանիշներին՝ նշելով, որ դրանք էական ազդեցություն չեն ունենում ՀՆԱ-ի վրա։ «Որոշ մարդիկ սրանից գումար են վաստակում, բայց արտահանման հսկայական ծավալում նրանց եկամտի տեսակարար կշիռը փոքր է, իսկ վճարած հարկերը՝ համապատասխանաբար նույնպես մեծ չեն»,- ընդգծել է նա։
Բնապահպանական ռիսկերը՝ տնտեսական շահերի դիմաց
Չնայած Ամուլսարի շահագործման տնտեսական օգուտներին՝ դրա շուրջ կան լուրջ բնապահպանական մտահոգություններ։ Փորձագետների գնահատականներով՝ հանքի զարգացումը կարող է աղետալի ազդեցություն ունենալ Հայաստանի բնության վրա։ Մասնավորապես, խոսվում է խմելու ջրի աղբյուրների աղտոտման հնարավորության մասին, ինչը կարող է անդառնալի հետեւանքներ թողնել։
Ոսկու պաշարնե՞ր, թե՞ ուրան
Ամուլսարի վերաբԷկոնոմիկայի նախարարերյալ առկա է նաեւ այլընտրանքային տեսակետ՝ ոսկու հայտարարված պաշարների մասին։ Որոշ փորձագետներ ենթադրում են, որ պաշարներն այնքան փոքր են, որ հնարավոր է հանքի շահագործումը կապված է այլ ռեսուրսների, մասնավորապես ուրանի հետ։
***
Ամուլսարի հանքի շահագործումը մնում է բազմաշերտ հարց՝ տնտեսական, սոցիալական եւ բնապահպանական հետեւանքներով։ Մինչ իշխանությունները ներկայացնում են հնարավոր տնտեսական օգուտները, փորձագետներն ու բնապահպանները զգուշացնում են բնությանը հասցվելիք վտանգների մասին։ Հայաստանը կանգնած է բարդ ընտրության առաջ՝ տնտեսական շահերի եւ շրջակա միջավայրի պաշտպանության միջեւ։
