Հայաստանի Հանրապետության պետական պարտքի վերաբերյալ նոր տվյալներ են հրապարակվել ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի կողմից, որոնք արտացոլում են 2024թ․ սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ պետական պարտքի կառուցվածքի փոփոխությունները։
Հաշվետու ժամանակահատվածում պետական պարտքի ծավալը թե՛ դրամային, թե՛ դոլարային արտահայտությամբ որոշակի փոփոխություններ է գրանցել, որոնց կարևոր կետերին անդրադառնանք ստորև։
Պետական պարտքի ընդհանուր ծավալը և տարեկան աճը
2024թ.-ի սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ պետական պարտքը կազմել է 4,842,070.0 մլն դրամ՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճելով 8․7%-ով կամ 387,877 մլն դրամով։ Դոլարային արտահայտությամբ այս թիվը կազմում է 12․5 մլրդ ԱՄՆ դոլար, ինչը նախորդ տարվա համեմատ 10․4%-ով կամ 1,179․1 մլն դոլարով ավելի է։
Արտաքին պարտքի փոփոխությունները
Այս տարվա ընթացքում արտաքին պարտքը նվազել է 4․9%-ով՝ կազմելով 2,438,510.7 մլն դրամ, ինչը մոտավորապես 6․3 մլրդ ԱՄՆ դոլար է։ Արտաքին պարտքի նվազման հիմնական պատճառն է ռեզիդենտների կողմից արտաքին պարտքի վերաֆինանսավորումը և այլ ֆինանսական միջոցների օգտագործումը։
Ներքին պարտքի զգալի աճը
Ընդհակառակը, ներքին պարտքը էապես աճել է 27․1%-ով՝ հասնելով 2,403,559.3 մլն դրամի կամ մոտավորապես 6․2 մլրդ ԱՄՆ դոլարի։ Ներքին պարտքի հիմնական մասն ապահովված է ռեզիդենտների կողմից ձեռք բերված պետական գանձապետական պարտատոմսերով (2,181,450.7 մլն դրամ)։ Ներքին պարտքի նման բարձր աճի պատճառներից են տեղական ֆինանսական շուկայում ռեզիդենտների վստահության աճն ու պետական պարտատոմսերի մեծ պահանջարկը։
Ընդհանուր առմամբ, 2024թ.-ին ՀՀ պետական պարտքը զգալի վերափոխումների է ենթարկվել, որոնց շրջանակներում արտաքին պարտքը նվազել է, իսկ ներքին պարտքը՝ աճել։ Ներքին պարտքի աճը խթանելու նպատակով կառավարությունը ավելի շատ ներդրումային հնարավորություններ է ընձեռել ռեզիդենտներին։
Պետական պարտքի կառուցվածքի փոփոխությունները ցույց են տալիս ներքին շուկայի ներուժի ակտիվ օգտագործման միտումը, ինչը կարող է որոշակի կայունություն ապահովել արտաքին տնտեսական ցնցումների դեպքում։
Պետական պարտքի ներքին կառուցվածքում այս փոփոխությունները վկայում են Հայաստանի տնտեսության ընդհանուր զարգացման մասին։ Ներքին պարտքի աճն ու ռեզիդենտների հետաքրքրությունը պետական պարտատոմսերով կարող է հանդիսանալ տնտեսական զարգացման գործոն՝ նպաստելով ներդրումների մեծացմանը և երկրի ֆինանսական անկախությանը։
