2024 թվականի առաջին կիսամյակում Հայաստանից արտահանվել է մոտ 5.64 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարեր, մետաղներ և դրանցից պատրաստված իրեր
ՀՀ Պետական եկամուտների կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն, 2024 թվականի հունվար-հունիս ամիսներին Հայաստանից արտահանվել է ընդհանուր առմամբ 7.93 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի ապրանք, որի 71.2%-ը կազմել են թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարերը, մետաղները և դրանցից պատրաստված իրերը՝ կազմելով մոտ 5.64 միլիարդ ԱՄՆ դոլար։ Այս ապրանքախմբի արտահանման ծավալը 2024 թվականի առաջին կիսամյակում արձանագրել է 810% կամ 8.1 անգամ աճ՝ համեմատած 2023 թվականի նույն ժամանակահատվածի հետ, ինչը հիմնականում պայմանավորված է ռուս-ուկրաինական պատերազմի հետևանքով ապրանքային հոսքերի վերաբաշխմամբ։
Նույն ժամանակահատվածում, Հայաստանը ներմուծել է 10.48 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի ապրանք, որը 186.5% աճ է 2023 թվականի հունվար-հունիսի համեմատ։ Ամենամեծ ներմուծումը՝ 57.7%, կազմել են թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարերի, մետաղների և դրանցից իրերի ապրանքները, որոնց ներմուծումը 9.4 անգամ աճել է՝ հասնելով մոտ 6.05 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի։
Եթե դիտարկենք թանկարժեք քարերի և մետաղների արտահանման դինամիկան, ապա նկատելի է, որ 2024 թվականի առաջին կիսամյակում դրանք կազմում են արտահանման 71.2%-ը, որը զգալիորեն ավելի է, քան նախորդ տարիներին. 2023 թվականին՝ 20.5%, 2022 թվականին՝ 16.1%, 2021 թվականին՝ 10%, և 2020 թվականին՝ 14.3%։
Այս ցուցանիշները վկայում են, որ և՛ արտահանման, և՛ ներմուծման ընդհանուր աճը հիմնականում պայմանավորված է թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարերի ու մետաղների ապրանքախմբի ծավալների մեծացմամբ։ Ներմուծման աճին մեծապես նպաստել է վերաարտահանման ծավալների ավելացումը, որի հետևանքով արտահանման և ներմուծման տարբերությունը կազմում է ընդամենը 408.4 միլիոն ԱՄՆ դոլար։
Ելնելով ՀՀ արտաքին և փոխադարձ առևտրի կառուցվածքի վերլուծությունից, կարելի է եզրակացնել, որ առանց թանկարժեք քարերի ու մետաղների, արտահանումը 2024 թվականի առաջին կիսամյակում նվազել է 15%-ով, իսկ ներմուծումը՝ 11%-ով՝ նախորդ տարվա համեմատ։
Մեկնաբանություն