Հայաստանի շինարարության ոլորտը 2024 թվականին զգալի աճ է գրանցել։ Ըստ «Փաստ» օրաթերթի հրապարակած տվյալների, հունվար-դեկտեմբեր ամիսներին շինարարական ծավալներն ավելացել են 14,5%-ով՝ հասնելով 709,5 միլիարդ դրամի։ Թեև այս ցուցանիշը դրական է, մասնագետները զգուշացնում են, որ աճի տեմպերը շատերի համար ոգևորիչ չեն թվում, իսկ առաջիկայում ոլորտը կարող է բախվել անկման միտումների։
Ինչու է շինարարությունը հատկապես ակտիվ Երևանում
Ամենաշատ շինարարական աշխատանքները շարունակվել են Երևանում, ինչը կապված է մի քանի գործոնի հետ։ Նախ, մայրաքաղաքում է կենտրոնացած բնակֆոնդի հիմնական մասը, ինչպես նաև նորակառույցների գերակշիռ հատվածը։ Բացի այդ, այստեղ դեռևս գործում էր եկամտահարկի վերադարձի համակարգը, որը խթան էր բնակելի շինարարության համար։ Սակայն նույնիսկ այս գործոնի առկայության դեպքում որոշ տնտեսագետներ շեշտում են, որ աճի տեմպերը դեռևս զիջում են սպասումներին։
Արդյոք ոլորտը կշարունակի աճել
Չնայած 2024-ին արձանագրված դրական ցուցանիշներին, մասնագետները նշում են, որ առաջիկայում հնարավոր են որոշակի անկումներ։ Միևնույն ժամանակ, արդեն մեկնարկած շինարարական նախագծերը դեռևս կպահպանեն որոշակի աճ։ Այս համատեքստում կարևոր է հասկանալ, թե արդյոք նոր խթաններ կստեղծվեն շինարարության ակտիվությունը պահպանելու համար։
Որ ընկերություններն են առաջատար հարկատուների թվում
Շինարարության զարգացումը դրսևորվում է նաև հարկատուների ցանկում։ Ըստ հրապարակված տվյալների, շինարարությունը շարունակում է խոշոր հարկատուների շարքում մրցակցել մանրամեծածախ առևտրի և արդյունաբերության ոլորտների հետ։ Հետաքրքիր է, որ խոշոր հարկատուների շարքում ընդգրկված են ոչ միայն շինարարական ընկերություններ, այլև վերանորոգման, կահավորման և կահույքի պատրաստման հետ կապված ընկերություններ։ Օրինակ, «Դոմուս» ընկերությունը ոչ միայն ներառվել է 1000 խոշոր հարկատուների ցուցակում, այլև լավագույն 100 հարկատուների շարքում՝ 3,3 միլիարդ դրամ հարկով։
Բնակելի շինարարության նշանակալի աճ
Շինարարության ոլորտում հատկապես մեծ աճ է գրանցվել բնակելի շինարարության հատվածում։ 2024 թվականին շահագործման է հանձնվել 1 մլն 261 հազար քմ տարածք, ինչը 80%-ով ավելի է, քան նախորդ տարվա ցուցանիշը։ Սա վկայում է այն մասին, որ բնակարանային շինարարության պահանջարկը դեռևս բարձր է, ինչը կարող է մասամբ պայմանավորված լինել եկամտահարկի վերադարձի համակարգի առկայությամբ։
Ինչ ակնկալել ապագայում
Շինարարության ոլորտի կայուն զարգացման համար անհրաժեշտ են խթանիչ մեխանիզմներ, որոնք կապահովեն ներդրումների շարունակական հոսք։ Պետական աջակցության ծրագրերը, ինչպես նաև տնտեսական կայունության ապահովումը, կարող են վճռորոշ լինել՝ ոլորտի աճը պահպանելու համար։
Այսպիսով, թեև 2024 թվականին շինարարության ոլորտը զգալի աճ է գրանցել, ապագայի միտումները դեռևս անորոշ են։ Իրավիճակի զարգացումը կախված կլինի ինչպես պետական քաղաքականությունից, այնպես էլ շուկայի ընդհանուր իրավիճակից։
