ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն՝ 2025 թվականի մարտի 28-ի դրությամբ Հայաստանի պետական պարտքը կազմել է 5,318.2 մլրդ դրամ։ Նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճը կազմել է 534.7 մլրդ դրամ կամ 11.2%։ Այս աճը պայմանավորված է թե՛ արտաքին, և թե՛ ներքին պարտքի ավելացմամբ։
Արտաքին պարտք. կայուն աճ առանց կտրուկ տատանումների
Արտաքին պարտքը կազմել է 2,733.9 մլրդ դրամ՝ նախորդ տարվա համեմատ աճելով 206 մլրդ դրամով կամ 8.1%-ով։ Այս պարտքի մեծ մասն ընկնում է ՀՀ կառավարության վրա՝ 2,534 մլրդ դրամ, իսկ Կենտրոնական բանկի պարտքը կազմում է 199.9 մլրդ դրամ։
Դոլարային արտահայտությամբ՝ արտաքին պարտքը հասել է 6.98 մլրդ ԱՄՆ դոլարի, ինչը մոտ մեկ միլիարդ դոլարով ավել է նախորդ տարվա համեմատ։
Ներքին պարտք. ավելի բարձր աճ
Ներքին պարտքի աճը եղել է համեմատաբար ավելի բարձր՝ 328.7 մլրդ դրամ կամ 14.6%։ Ընդհանուր ներքին պարտքը կազմել է 2,584.3 մլրդ դրամ, որից՝
- Ռեզիդենտների կողմից ձեռք բերված պետական գանձապետական պարտատոմսեր՝ 2,415.1 մլրդ դրամ
- Ռեզիդենտների կողմից ձեռք բերված արտարժութային պետական պարտատոմսեր՝ 160.7 մլրդ դրամ
- Ներքին երաշխիքներ՝ 8.4 մլրդ դրամ
Դոլարային հաշվարկով՝ ներքին պարտքը կազմել է 6.6 մլրդ դոլար։
Ընդհանուր պատկեր. պետական պարտքը մոտեցել է 13.6 մլրդ դոլարին
Հաշվի առնելով ՀՀ դրամի 2025 թվականի մարտի 31-ի պաշտոնական փոխարժեքը՝ 1 դոլար = 391.59 դրամ, կարելի է եզրակացնել, որ պետական պարտքը կազմել է մոտ 13.58 մլրդ դոլար։ 2024 թվականի նույն ամսաթվի 12.16 մլրդ դոլար ցուցանիշի համեմատ, աճը կազմել է 11.7% կամ 1.418 մլրդ դոլար։
Ի՞նչ է սա նշանակում տնտեսության համար
Պետական պարտքի աճը կարող է վկայել տարբեր միտումների մասին՝ սկսած արտաքին և ներքին վարկերի օգտագործումից՝ բյուջետային ծրագրեր ֆինանսավորելու համար, մինչև արժութային փոխարժեքի ազդեցությունը պարտքի դրամային հաշվարկների վրա։
Այս պայմաններում կարևոր է հետևել պարտքի կառուցվածքին, սպասարկման պայմաններին և արդյունավետ օգտագործմանը։ Արտաքին պարտքի կառավարումը պահանջում է արժութային ռիսկերին զգուշորեն մոտենալ, իսկ ներքին պարտքի ավելացումը կարող է վկայել պետական պարտատոմսերի նկատմամբ վստահության մասին։
