2025 թվականի հունիսի 16-ից 30-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի ֆոնդային շուկայում արձանագրվել են խառը միտումներ, պայմանավորված թե՛ ընկերությունների նորություններով, թե՛ մակրոտնտեսական ազդակներով։
Պարտատոմսերի շուկա. եկամտաբերության աճ և ռիսկերի վերագնահատում
Դրամով արտահայտված երեք տարվա կորպորատիվ պարտատոմսերի գնային ինդեքսը նվազել է 0.4%-ով՝ հանգեցնելով եկամտաբերության աճի։ Այս միտումը, ըստ վերլուծությունների, կարող էր պայմանավորված լինել ինչպես տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական ռիսկերով, այնպես էլ իրական եկամտաբերության կրճատմամբ և գնաճի արագացման պայմաններում ԿԲ-ի քաղաքականության խստացման շուկայի սպասումներով։
Այնուամենայնիվ, մակրոտնտեսական տվյալներում էքսցեսների բացակայության պարագայում կարճաժամկետ հատվածում ԿԲ-ի կողմից վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը քիչ հավանական է։
Տնտեսական ակտիվության աճ և շուկայի դրական ազդակներ
Հայաստանի ազգային վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ 2025թ. մայիսին տնտեսական ակտիվությունն աճել է 10.4%-ով՝ զգալիորեն գերազանցելով հունվար–մայիս ամիսների միջին աճը (5.7%)։ Սա կարևոր ազդակ է՝ ընկերությունների հասույթի, բաժնետոմսերի շահութաբերության և շուկայի տրամադրությունների համար։ Աճը, մասնավորապես, պայմանավորված է զբոսաշրջիկների ակտիվ ներհոսքով, որը տարեկան կտրվածքով աճել է 8.6%-ով։
Արտաքին առևտրի կայունացում և փոխարժեքի ամրապնդում
Մայիսին արտահանման անկումը հասել է 39.3%-ի, իսկ ներկրման՝ 20.4%-ի՝ կապված նախորդ տարվա բարձր բազայի և վերաարտահանման սխեմաների կրճատման հետ։ Չնայած դրան, ընդհանուր առևտրային հաշվեկշռի բացասական սալդոն կայուն է մնացել։
Միևնույն ժամանակ, դրամի փոխարժեքը դոլարի նկատմամբ շարունակել է մնալ կայուն՝ մայիսի կեսերին գրանցված ամրապնդումից հետո։ Փոխարժեքի կայունացման գործոններից է նաև արտերկրից փոխանցումների պատմական առավելագույն ներհոսքը՝ հունվար–ապրիլին տարեկան 6% աճ, իսկ հունվար–մայիսին՝ 13.9%։
ԵԱԶԲ-ի կանխատեսմամբ՝ 2025-ին դրամի միջին փոխարժեքը դոլարի նկատմամբ կլինի մոտ 392 դրամ՝ ընթացիկ 385 դրամի համեմատ։
Գնաճի դինամիկա և ԿԲ քաղաքականության սպասումներ
Արտադրական ոլորտում մայիսին արձանագրվել է 2.2% գնաճ՝ մի փոքր գերազանցելով շուկայի սպասումները (1.8%)։ 2025 թվականի հունիսի գնաճի վերաբերյալ կանխատեսումը ցույց է տալիս աննշան արագացում՝ մինչև 4.5%։ Չնայած գնաճի այս աճին՝ ԿԲ-ի կողմից մոնետար քաղաքականության կտրուկ խստացումը կարճաժամկետ հատվածում քիչ հավանական է։
Այնուամենայնիվ, աճող գնաճի դեպքում ներդրողները կարող են խուսափել ֆիքսված եկամտաբերությամբ գործիքներից՝ դրանք փոխարինելով ռիսկային ակտիվներով։
ԵԱԶԲ-ի երկարաժամկետ կանխատեսումներ
ԵԱԶԲ-ն կանխատեսում է Հայաստանում ՀՆԱ-ի 5.5% աճ 2025-ին, 5.3%՝ 2026-ին և 5.0%՝ 2027-ին։ Գնաճը, իրենց գնահատմամբ, կգտնվի ԿԲ-ի թիրախային միջակայքի (3%) շուրջ՝ 2.5–3.1% մակարդակում։ Սակայն բանկը նշում է արտաքին գնաճային ռիսկերի ավելացում՝ պայմանավորված Մերձավոր Արևելքի աշխարհաքաղաքական զարգացումներով։
Աղբյուր՝ AMX.am — Հայաստանի ֆոնդային բորսա
*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ
