Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ 2024 թվականին զբաղվածության և աշխատաշուկայի ոլորտներում տեղի են ունեցել մի շարք կարևոր փոփոխություններ։ Զեկույցի տվյալները վկայում են աշխատաշուկայի դրական և բացասական միտումների մասին, որոնց մասին կխոսենք մանրամասն։
Զբաղվածության մակարդակը՝ անկման միտում
Տարվա ընթացքում զբաղված անձանց միջին թվաքանակը կազմել է 1.2 միլիոն մարդ։ Զբաղվածության մակարդակը 2024 թվականին կազմել է 52.2%, ինչը փոքր-ինչ ցածր է նախորդ տարվա 54.2%-ի համեմատ։ Չնայած այդ նվազմանը, գործազրկության մակարդակի նվազումը հույս է ներշնչում։ Տարեսկզբին գործազրկության մակարդակը կազմել է 15.5%, սակայն տարեվերջին այն նվազել է՝ հասնելով 13.3%-ի։ Այս փոփոխությունները վկայում են, որ աշխատաշուկան բարելավվել է, սակայն զբաղվածության ցուցանիշների նվազումը մնում է խնդրահարույց։
Աշխատավարձերի աճի միտումը
Միջին ամսական անվանական աշխատավարձը 2024 թվականին աճել է 6.4%-ով՝ հասնելով տարեկան միջին 279,857 դրամի։ Այս ցուցանիշը զգալիորեն գերազանցում է 2023 թվականի մակարդակը։
Հոկտեմբերին միջին աշխատավարձը կազմել է 276,419 դրամ, իսկ նոյեմբերին այն ավելացել է՝ դառնալով 291,061 դրամ։ Պետական հատվածում միջին աշխատավարձը կազմել է 217,740 դրամ, մինչդեռ ոչ պետական հատվածում այն հասել է 299,809 դրամի։ Ակնհայտ է, որ ոչ պետական հատվածը շարունակում է ավելի բարձր աշխատավարձեր առաջարկել։
Ամենաբարձր աշխատավարձերը գրանցվել են խոշոր կազմակերպություններում՝ կազմելով 422,384 դրամ։ Սա ևս մեկ անգամ փաստում է խոշոր ընկերությունների և մասնավոր հատվածի կարևոր դերը։
Նոր աշխատատեղերի ստեղծումը և կրճատումները
2024 թվականին Հայաստանում ստեղծվել է 19,600 նոր աշխատատեղ, սակայն 15,200 աշխատատեղ կրճատվել է։ Այս տվյալները ցույց են տալիս, որ զուտ ավելացվել է 4,400 աշխատատեղ։ Նոր աշխատատեղերի զգալի մասը բացվել է պետական կառավարման, կրթության և առողջապահության ոլորտներում։ Ավելին, նոր աշխատատեղերի մեծ մասն անորոշ ժամկետով է եղել, ինչը խթանում է աշխատատեղերի կայունությունը։
Թափուր աշխատատեղերի մակարդակի աճ
Աշխատաշուկայում որոշակի ծանրաբեռնվածություն է նկատվել թափուր աշխատատեղերի մակարդակի աճի պատճառով։ 2024 թվականի տվյալներով՝ թափուր աշխատատեղերի թիվը կազմել է 10.2 հազար, ինչը 2023 թվականի 8.2-8.9 հազար միջակայքի համեմատ զգալի աճ է։ Թափուր աշխատատեղերի մակարդակը 2024 թվականին կազմել է 2.2%, ինչը 0.2%-ով բարձր է նախորդ տարվա ցուցանիշից։
Երևանի դերը աշխատաշուկայում
Երևանը շարունակում է մնալ աշխատաշուկայի կենտրոնական մաս։ 2024 թվականին մայրաքաղաքում թափուր աշխատատեղերի թիվը հասել է 6.6 հազարի՝ զգալիորեն գերազանցելով 2023 թվականի 5.1-5.5 հազարի միջակայքը։
***
2024 թվականը նշանավորվեց աշխատաշուկայի և զբաղվածության ոլորտում մի շարք փոփոխություններով։ Թեև զբաղվածության մակարդակի որոշակի նվազումը և թափուր աշխատատեղերի ավելացումը մտահոգիչ են, գործազրկության մակարդակի նվազումը, աշխատավարձերի աճը և նոր աշխատատեղերի ստեղծումը խոսում են տնտեսության դրական զարգացումների մասին։
Առաջիկա տարիներին անհրաժեշտ է լրացուցիչ ջանքեր ներդնել՝ զբաղվածության մակարդակը բարձրացնելու և թափուր աշխատատեղերի մակարդակը նվազեցնելու ուղղությամբ։
