2024 թվականը Հայաստանի ապահովագրական ոլորտի համար նշանավորվել է որոշակի տատանումներով՝ պայմանավորված ինչպես ապահովագրական պայմանագրերի քանակի, այնպես էլ ֆինանսական ցուցանիշների փոփոխություններով։ Չնայած աճին որոշակի սեգմենտներում, որոշ հատվածներում էլ արձանագրվել են անկումներ։ Ստորև ներկայացված է ոլորտի գլխավոր միտումների վերլուծությունը։
Ապահովագրական պայմանագրերի ընդհանուր ծավալը
2024 թվականի վերջի դրությամբ ապահովագրական ընկերությունների կողմից սպասարկվող ապահովագրական պայմանագրերի ընդհանուր գումարը կազմել է 42.8 տրիլիոն դրամ, ինչը համեմատաբար փոքր աճ է 2023 թվականի 42.67 տրիլիոն դրամի համեմատ։ Տարվա ընթացքում այս ցուցանիշը տատանվել է, մասնավորապես․
- Մարտին հասել է 43.62 տրիլիոն դրամի։
- Սեպտեմբերին՝ 43.78 տրիլիոն դրամի։
Տարվա ընթացքում աճի որոշ դանդաղում նկատվել է, սակայն ոլորտի կայունությունը պահպանվել է։
Ապահովագրական պայմանագրերի քանակը
Հայաստանում գործում է 8 արտոնագրված ապահովագրական ընկերություն, որոնք 2024 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ սպասարկել են 920,568 ապահովագրական պայմանագիր։ Սա 2.2%-ով ավելին է, քան 2023 թվականի դեկտեմբերին (901,010 պայմանագիր)։
Պայմանագրերի քանակի աճի առավելագույն ցուցանիշը գրանցվել է սեպտեմբերին՝ 975,761 պայմանագիր։ Տարվա վերջում ցուցանիշը փոքր-ինչ նվազել է, սակայն ընդհանուր միտումն աճող է։
Ապահովագրական շուկայի հիմնական սեգմենտները
Ապահովագրական ընկերությունների գործունեությունը կենտրոնացած է մի քանի հիմնական ուղղությունների վրա․
1. Ցամաքային ավտոտրանսպորտային միջոցների պատասխանատվության ապահովագրություն (ԱՊՊԱ)
ԱՊՊԱ-ն շարունակում է մնալ ամենախոշոր ապահովագրական սեգմենտը։
- 2024 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ այն կազմել է 33.69 տրիլիոն դրամ, ինչը ընդհանուր ապահովագրական գումարների 78.6%-ն է։
- 2023 թվականի վերջի համեմատ ԱՊՊԱ-ի ծավալն աճել է 433.4 մլրդ դրամով։
2. Գույքի ապահովագրություն
- 2024 թվականի վերջին գույքի ապահովագրության ծավալը կազմել է 4.04 տրիլիոն դրամ, ինչը 2023-ի համեմատ 282.2 մլրդ դրամով կամ 7.5%-ով ավելի է։
3. Անձնական ապահովագրություն
- 2024-ին անձնական ապահովագրության ծավալը կազմել է 2.58 տրիլիոն դրամ, որը 2023-ի համեմատ աճել է 34.1 մլրդ դրամով կամ 1.3%-ով։
4. Պատասխանատվության ապահովագրություն (բացի ԱՊՊԱ-ից)
Այս ոլորտում նվազում է գրանցվել․
- 2023 թվականի վերջի 2.95 տրիլիոն դրամից նվազել է մինչև 2.38 տրիլիոն դրամ, ինչը կազմում է 19.2% անկում։
5. Այլ ապահովագրական տեսակներ
Այլ ապահովագրությունների ծավալները նույնպես նվազել են․
- 2023-ի 166 մլրդ դրամից 2024-ին հասել են 126 մլրդ դրամի, ինչը 24.1% անկում է։
Ապահովագրավճարների և հատուցումների կառուցվածքը
2024 թվականին ապահովագրական ընկերությունների կողմից հավաքագրված ապահովագրավճարների ընդհանուր գումարը կազմել է 73.0 մլրդ դրամ։
Ապահովագրավճարների կառուցվածքը
- ԱՊՊԱ – 27.2 մլրդ դրամ (37.1%)
- Անձնական ապահովագրություն – 24.8 մլրդ դրամ (33.9%)
- Գույքի ապահովագրություն – 17.0 մլրդ դրամ (23.2%)
Հատուցումների ընդհանուր ծավալը
2024 թվականի ընթացքում ապահովագրական ընկերությունների կողմից վճարված հատուցումների ընդհանուր գումարը կազմել է 37.4 մլրդ դրամ։
- ԱՊՊԱ – 17.7 մլրդ դրամ (47.1%)
- Անձնական ապահովագրություն – 14.1 մլրդ դրամ (37.7%)
- Գույքի ապահովագրություն – 5.1 մլրդ դրամ (13.7%)
Հատուցումների հարաբերակցությունը ապահովագրավճարների նկատմամբ կազմել է 51.1%, ինչը վկայում է ոլորտի բավարար շահութաբերության մասին։
Ընդհանուր միտումներ
2024 թվականի տվյալները ցույց են տալիս, որ Հայաստանի ապահովագրական շուկան շարունակում է կայուն զարգանալ՝ որոշակի փոփոխություններով․
ԱՊՊԱ-ն շարունակում է մնալ շուկայի գերակշռող սեգմենտը։
Ապահովագրական պայմանագրերի քանակը կայուն աճել է, չնայած որոշ ամիսների ընթացքում նվազմանը։
Գույքի և անձնական ապահովագրության ծավալները աճ են գրանցել։
Պատասխանատվության ապահովագրության և այլ ապահովագրական տեսակների ծավալները նվազել են։
Հատուցումների հարաբերակցությունը ապահովագրավճարներին պահպանվել է ողջամիտ մակարդակում՝ ապահովելով ոլորտի շահութաբերությունը։
***
Հայաստանի ապահովագրական ոլորտը 2024 թվականին ցույց է տվել կայունություն և հիմնականում դրական զարգացումներ։ Չնայած որոշ հատվածներում անկումներին, ընդհանուր շուկայի չափերն ու ապահովագրավճարների մակարդակը պահպանվել են, ինչը վկայում է ոլորտի ապագա աճի ներուժի մասին։
Ապագայում ոլորտի զարգացման վրա կարող են ազդել ինչպես տնտեսական պայմանները, այնպես էլ նոր ապահովագրական ծառայությունների ներդրումը։ Շուկայի հիմնական մարտահրավերներից է ապահովագրության մշակույթի զարգացումն ու նոր ապահովագրական պրոդուկտների կիրառումը, որոնք կնպաստեն ընդհանուր ապահովագրական ծածկույթի ընդլայնմանը։
