2024թ.-ի հուլիսին ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով Հայաստանում գործում էր 69,488 կազմակերպություն, որոնցում ընդհանուր առմամբ աշխատում էր 759,079 մարդ։ Նրանց միջին ամսական աշխատավարձը կազմել է 286,215 ՀՀ դրամ։ Ներկայացնում ենք բիզնեսի խոշորության, աշխատողների քանակի և աշխատավարձերի տարբերությունը՝ հիմք ընդունելով կազմակերպությունների աշխատողների թիվը։
Փոքր բիզնես՝ 1-9 աշխատող
Հայաստանում 1-9 աշխատող ունեցող կազմակերպությունների թիվը կազմում է կազմակերպությունների 84%-ը՝ ընդհանուր 58,404 կազմակերպություն։ Նրանցից յուրաքանչյուրում միջինում աշխատում է 3 մարդ, իսկ միջին ամսական աշխատավարձը՝ 136,647 դրամ։ Չնայած կազմակերպությունների մեծ թիվը, նրանց մոտ աշխատում է աշխատողների միայն 19%-ը։
Միջին բիզնես՝ 10-49 աշխատող
10-49 աշխատող ունեցող կազմակերպությունները կազմում են կազմակերպությունների 13%-ը, այսինքն՝ 8,772 կազմակերպություն։ Նրանցից յուրաքանչյուրում միջինում աշխատում է 21 մարդ, իսկ աշխատավարձերը կազմում են 232,823 դրամ։ Այս բիզնեսների մեջ աշխատողների թիվը կազմել է աշխատողների 24%-ը։
Մեծ բիզնես՝ 50-249 աշխատող
Կազմակերպությունների 3%-ը, այսինքն՝ 1,981-ը ունեն 50-249 աշխատող։ Նրանցից յուրաքանչյուրում միջինում աշխատում է 94 մարդ, իսկ աշխատավարձը՝ 309,195 դրամ։ Այս կազմակերպություններում աշխատում է աշխատողների 25%-ը։
Խոշոր բիզնես՝ 250 և ավելի աշխատող
Հայաստանում գործող խոշոր բիզնեսները կազմել են կազմակերպությունների ընդամենը 0.5%-ը՝ 331 կազմակերպություն, որոնցում աշխատում է աշխատողների 32%-ը։ Միջինում այս կազմակերպություններում աշխատում է 727 մարդ, իսկ աշխատավարձը հասնում է 400,580 դրամի։
Պետական և ոչ պետական կազմակերպությունների համեմատությունը
Պետական և ոչ պետական սեկտորների միջև նույնպես մեծ տարբերություններ կան։ Պետական կազմակերպություններում միջին աշխատավարձերը կազմում են 245,998 դրամ, մինչդեռ ոչ պետական ոլորտում այս ցուցանիշը հասնում է 301,924 դրամի։
1-9 աշխատող ունեցող պետական կազմակերպություններում աշխատավարձերը կազմում են 158,453 դրամ, մինչդեռ ոչ պետական կազմակերպություններում՝ 136,268 դրամ։ Ամենաբարձր աշխատավարձերը գրանցվել են 250 և ավելի աշխատող ունեցող ոչ պետական կազմակերպություններում՝ 422,421 դրամ։
Պետական և Ոչ Պետական Աշխատաշուկայի Աճը
Պետական աշխատողների թիվը 2024 թվականի օգոստոսին կազմում է 209,593, արձանագրելով 3.2% աճ նախորդ տարվա համեմատ, մինչդեռ ոչ պետական ոլորտում զբաղվածությունը հասել է 549,234-ի՝ 5.3% աճով: Այս ցուցանիշները փաստում են, որ տնտեսության զարգացմանը զուգընթաց նաև աշխատաշուկան շարունակում է ընդլայնվել:
Աշխատանքի Տնտեսության Խոշոր Ոլորտները
Առևտուրը և սպասարկման ոլորտները շարունակում են առաջատար դիրքեր գրավել աշխատաշուկայում: Մեծածախ և մանրածախ առևտրի, ինչպես նաև ավտոմեքենաների ու մոտոցիկլների նորոգման ոլորտը զբաղվածությամբ առաջատար է, այստեղ աշխատում է 130,266 մարդ, և բոլորը ոչ պետական աշխատողներ են:
Կրթության ոլորտը զբաղեցնում է երկրորդ տեղը՝ 116,114 աշխատողով, որոնցից 106,471-ը պետական աշխատողներ են:
Մշակող արդյունաբերության ոլորտը ևս կարևոր դեր ունի՝ 90,447 աշխատողով, որոնցից բոլորն աշխատում են ոչ պետական հատվածում:
Առողջապահության և բնակչության սոցիալական սպասարկման ոլորտը զբաղված է 52,538 աշխատողով, որոնցից 26,956-ը պետական աշխատողներ են:
Տեխնոլոգիաների Աճը
Տեղեկատվության և կապի ոլորտում աշխատողների թիվը 44,834 է, որից 42,666-ը ոչ պետական աշխատողներ են, ինչը վկայում է տեխնոլոգիաների և կապի ոլորտում արագ զարգացող մասնավոր հատվածի մասին: Մասնավորապես, տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում զբաղված է 32,008 աշխատակից, որոնցից միայն 428-ն են պետական:
Գործունեության Ուղղությունները և Հետաքրքիր Փաստեր
Բազմաթիվ այլ ոլորտներում նույնպես արձանագրվել է աճ: Օրինակ՝ շինարարության ոլորտում աշխատողների թիվը կազմում է 38,359 մարդ, որից միայն 267-ը պետական աշխատողներ են, ինչը վկայում է շինարարական ակտիվության մասնավոր ներդրումային բնույթը:
Տնտեսության զարգացման մյուս կարևոր ցուցանիշներից է պետական կառավարում և պաշտպանություն ոլորտը, որտեղ բոլոր 34,661 աշխատողներն աշխատում են պետական հատվածում:
Տնտեսական Աճի Փոխկապակցվածությունը Աշխատաշուկայի հետ
Հայաստանի աշխատաշուկան իր զարգացումն է շարունակում՝ տնտեսության տարբեր ոլորտներում արձանագրելով կայուն աճեր: Պետական և ոչ պետական ոլորտների միջև բաշխումը ներկայացնում է, թե ինչպես է զարգանում տնտեսությունը՝ տարբեր տնտեսական գործունեության տեսակների շրջանակում:
Մեկնաբանություն