2025 թվականի առաջին եռամսյակում Հայաստանի տնտեսությունը ցույց է տվել կայունացման և վերականգնման միտումներ՝ ինչպես ՀՆԱ-ի աճի, այնպես էլ ներքին պահանջարկի ակտիվացման տեսանկյունից։ Սակայն բացասական ազդակներ նույնպես գրանցվել են, հատկապես արտահանման ոլորտում։
ՀՆԱ-ի աճը՝ ներքին պահանջարկի հաշվին
Համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ) 2025-ի առաջին եռամսյակում նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 5.2%-ով, իսկ եռամսյակային կտրվածքով՝ 2.9%-ով։ Տնտեսական ակտիվության հիմնական խթաններից են եղել՝
-
Դրամական փոխանցումների աճը, որը տարեկան կտրվածքով կազմել է 20.4%։
-
Աշխատավարձերի իրական աճը՝ 3.2%։
-
Վարկավորման ընդլայնումը՝ 27.8%։
Այս բոլոր գործոնները նպաստել են սպառման ծավալների ավելացմանը, ինչը հատկապես նկատելի է եղել ծառայությունների ոլորտում։ Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և ֆինանսաբանկային համակարգի ոլորտները եղել են ՀՆԱ-ի աճի հիմնական շարժիչ ուժերից։
Արտահանման անկումը և դրա ազդեցությունը աճի վրա
Չնայած ընդհանուր տնտեսական ակտիվությանը՝ արտաքին առևտրի ցուցանիշները բացասական են եղել։ Արտահանման կրճատման արդյունքում մաքուր արտահանման ազդեցությունը տնտեսական աճի վրա եղել է բացասական՝ -9.1 տոկոսային կետ։ Այս տվյալը խոսում է այն մասին, որ տնտեսական աճը հիմնականում սնուցվել է ներքին rather than արտաքին աղբյուրներից։
Գնաճի վերականգնում և արժութային զարգացումներ
Տարվա ընթացքում գնաճը ունեցել է վերականգնման միտում՝
-
Մարտին այն կազմել է 3.3%,
-
Մայիսին՝ արդեն 4.3%, ինչը գերազանցել է Կենտրոնական բանկի թիրախային միջակայքի վերին շեմը։
Գների աճը հիմնականում պայմանավորված է ներմուծվող պարենային ապրանքների և ծառայությունների թանկացմամբ։ Այս ընթացքում դրամն ունեցել է որոշակի արժեզրկում, ինչը նույնպես նպաստել է ներմուծման գների բարձրացմանը։
Պետական ֆինանսներ՝ զսպող քաղաքականության պայմաններում
Ֆիսկալ քաղաքականությունը 2025-ի առաջին եռամսյակում իրականացվել է զսպող ուղղվածությամբ։ Արդյունքում՝ պետական բյուջեն փակվել է պրոֆիցիտով՝ ՀՆԱ-ի 1% մակարդակով։ Սա ցույց է տալիս, որ կառավարությունն առայժմ նախընտրում է պահպանել ֆինանսական կայունությունը՝ չնայած աճող ներքին պահանջարկին։
*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ
