1. Դոլարի արժևորումը՝ սեզոնային գործոնների ազդեցությամբ
Վերջին ամիսներին դոլարի փոխարժեքի աճը պայմանավորված է մի շարք սեզոնային և արտաքին գործոններով։ Նոյեմբերի 29-ի դրությամբ բանկերում դոլարի առքի միջին փոխարժեքը հասել է 391.19 դրամի, ինչը նախորդ օրվա համեմատ աճ է գրանցել։ Փոխանակման կետերում դոլարը վաճառվում է 398 դրամով։ Տնտեսագետների կարծիքով, այս աճը հիմնականում արտացոլում է միջազգային շուկաներում դոլարի արժևորումը։
2. Ռուբլու արժեզրկումը՝ աշխարհաքաղաքականության և նավթի գների հետևանք
Ռուսական ռուբլու փոխարժեքը վերջին շրջանում զգալի տատանումների է ենթարկվում։ Նոյեմբերի 29-ին բանկերում ռուբլու վաճառքի միջին փոխարժեքը կազմել է 3.87 դրամ։ Այս արժեզրկման հիմնական պատճառներից են նավթի գների նվազումը և Ռուսաստանի վրա կիրառվող միջազգային պատժամիջոցները։ Այս գործոնները նպաստում են ռուբլու կայունության կորստին։
3. Հայաստանում տրանսֆերտների և ներմուծման վրա փոխարժեքի ազդեցությունը
Փոխարժեքի փոփոխությունները Հայաստանի տնտեսության վրա ունեն բազմակողմ ազդեցություն։ Ռուբլու արժեզրկումը նվազեցնում է Ռուսաստանից ստացվող տրանսֆերտների արժեքը, ինչը բացասական ազդեցություն է թողնում այն ընտանիքների վրա, որոնք կախված են այդ միջոցներից։ Միևնույն ժամանակ, դոլարի արժևորումը բարձրացնում է ներմուծվող ապրանքների գները, ինչը կարող է հանգեցնել ընդհանուր գնաճի։
4. Կենտրոնական բանկի դերը փոխարժեքի կայունացման գործում
Հայաստանի ֆինանսական համակարգի կայունությունը և Կենտրոնական բանկի կառավարման փորձը էական դեր են խաղում այս տատանումների մեղմացման գործում։ ԿԲ-ն ունի անհրաժեշտ գործիքակազմ՝ կանխելու համար փոխարժեքի կտրուկ տատանումները, ինչպես նաև ապահովելու երկրի տնտեսական համակարգի համախմբվածությունը։
***
Փոխարժեքի փոփոխությունները արտացոլում են գլոբալ տնտեսական միտումները, որոնք անխուսափելի ազդեցություն ունեն նաև Հայաստանի վրա։ Ֆինանսական համակարգի կայունությունը, ինչպես նաև պետության կողմից իրականացվող կանխարգելիչ միջոցառումները, կարևորվում են տնտեսության ներքին ու արտաքին գործոնների հավասարակշռման գործում։
