Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն՝ 2025 թվականի մարտին սպառողական գների 12-ամսյա ինդեքսը կազմել է 3.3%՝ նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ: Փետրվարի համեմատ գնաճը կազմել է 0.5%։
Գնաճի հիմնական պատճառները
Գնաճը պայմանավորված է որոշ ապրանքախմբերի զգալի թանկացմամբ, որոնց թվում հատկապես առանձնանում են սննդամթերքը և ոչ ալկոհոլային խմիչքները, կրթությունը, ինչպես նաև բանջարեղենը և մրգերը։
-
Սննդամթերք և ոչ ալկոհոլային խմիչք — 5.4%
-
Կրթություն — 7.8%
-
Բանջարեղեն — 21.0%
-
Մրգեր — 11.3%
Բանջարեղենի և մրգերի թանկացումն ունեցել է զգալի ազդեցություն ընդհանուր գնաճի վրա՝ ավելացնելով այն մոտ 0.22 տոկոսային կետով։
Գների նվազումը
Միևնույն ժամանակ, որոշ ապրանքախմբերում գների նվազում է նկատվել։ Հագուստի գները նվազել են 3.0%-ով, կոշիկինը՝ 1.6%-ով, իսկ կաթնամթերքի գինը՝ 2.5%-ով։ Բենզինի գինը գրեթե չի փոխվել, մինչդեռ դիզելային վառելիքը էժանացել է 4.9%-ով։
Ծառայությունների գների աճ
Ծառայությունների ընդհանուր աճը կազմել է 2.9%, որից հատկապես առանձնանում են հետևյալ ոլորտները․
-
Բժշկական ծառայություններ — 3.6%
-
Տրանսպորտային ծառայություններ — 12.0%
Փոխարժեքային շուկայի ազդեցությունը
Փոխարժեքային շուկայում ևս նկատվել են փոփոխություններ։ Դրամը ամրապնդվել է՝ ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ արժևորվելով 1.9%-ով նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ։
Բանջարեղենի և մրգերի զգալի թանկացումը մասամբ պայմանավորված է սեզոնային գործոններով և ներմուծման գների աճով։ Միևնույն ժամանակ, որոշ ապրանքների գների նվազումը կարող է կապ ունենալ ներքին արտադրության աճի կամ միջազգային շուկայի փոփոխությունների հետ։
Ծառայությունների գների աճը մասնավորապես պայմանավորված է տրանսպորտային ծախսերի ավելացմամբ, ինչը կարող է ազդել բնակչության ընդհանուր ծախսերի կառուցվածքի վրա։
Դրամի ամրապնդումը դոլարի նկատմամբ կարող է նպաստել ներմուծվող ապրանքների գների որոշակի կայունացմանը, ինչը տնտեսագետները դիտարկում են որպես դրական ազդակ գնաճի զսպման համար։
***
2025 թվականի մարտին Հայաստանի սպառողական գների աճը հիմնականում պայմանավորված է սննդամթերքի, կրթության և տրանսպորտային ծառայությունների գների բարձրացմամբ: Հագուստի, կոշիկի և կաթնամթերքի գների նվազումը կարող է որոշակիորեն մեղմել գնաճի ճնշումը:
Նման իրավիճակում տնտեսագետները խորհուրդ են տալիս ուշադրություն դարձնել ներքին արտադրության խթանմանը և փոխարժեքային կայունացման քաղաքականությանը՝ գնաճի կանխարգելման համար:
