IDBank-ը Cashless Forum Uzbekistan 2025-ում․ տեխնոլոգիաներ, որ փոխում են բանկային փորձառությունը. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Իտալիայի ՀՆԱ-ն 2025-ի առաջին եռամսյակում աճել է 0.3%-ով
Հարկերից խուսափելու 3 դեպքով պետությանը պատճառվել է 179 միլիոն դրամի վնաս
Nvidia-ի եկամուտն աճել է 12%-ով
2024թ. հունվար-մարտին Հայաստանում կոնյակի արտադրությունը կրճատվել է 39.4%-ով
«Խելացի ականջակալը» փոխարինելու է սմարթֆոնին. OpenAI-ի գաղտնի զենքը. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ՀՀ տնտեսական ակտիվության աճի տեմպը մնում է ցածր մակարդակում. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Սարդարապատի բիզնես դասերը՝ ինչպես հաղթեցինք 1918-ին և ինչ կարող ենք անել 2025-ին. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Մայիսի 1-ի դրությամբ Հայաստանից հեռացել է 12,000 արցախցի
Tesla-ի վաճառքները ԵՄ-ում ապրիլին նվազել են 52.6%-ով
2025թ. հունվար-ապրիլին Հայաստանում արտահանումը նվազել է 60․4%-ով
Հայաստանի պետական պարտքը ապրիլի վերջի դրությամբ կազմում է 13.6 մլրդ դոլար
Իրանում 4.9 մագնիտուդով երկրաշարժ է տեղի ունեցել
5 միլիարդ դոլարի անկում. ինչու է Հայաստանի առևտուրը կրճատվում այս տեմպերով. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Որ ոլորտներն են այսօր Հայաստանի տնտեսությունը տանում առաջ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Ֆրանսիան նախատեսում է հյուպատոսական բաժին բացել Գորիսում
ԱրարատԲանկը՝ Wonder Kid Academy-ի աստղագիտական լաբորատորիայի ստեղծման աջակից. դիտեք ABNews.am կայքում
Ucom-ի աջակցությամբ անցկացվեց միջազգային դրոնների «Mini Whoop Drone Racing 2025»  մրցարշավ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Կոնվերս Բանկը դրամային պարտատոմսեր է տեղաբաշխում. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Թրամփը ԵՄ-ից ներմուծվող ապրանքների 50% մաքսատուրքերը հետաձգել է մինչև հուլիսի 9-ը

Հայ-չինական հարաբերություններ. 33 տարիների դիվանագիտական ուղին և զարգացման հնարավորությունները

Ապր 4, 2025 11:02
52

2025 թվականի ապրիլի 6-ին Հայաստանն ու Չինաստանը նշում են դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 33-րդ տարեդարձը։ Այս տասնամյակների ընթացքում երկու երկրները զարգացրել են բազմաբնույթ համագործակցություն՝ ընդգրկելով տնտեսություն, մշակույթ, գիտություն և կրթություն։ Հայ-չինական կապերը հիմնված են փոխադարձ հարգանքի և շահերի համընկնման վրա, ինչը դարձրել է դրանք կայուն և հեռանկարային։

Գիտակրթական համագործակցության նոր հնարավորություններ

Հայաստանի և Չինաստանի հարաբերություններում կարևոր տեղ են զբաղեցնում գիտակրթական կապերը։ Չինարեն լեզվի նկատմամբ հետաքրքրությունը Հայաստանում շարունակաբար աճում է։ Այսօր չինարենը որպես երրորդ օտար լեզու դասավանդվում է Հայաստանի մի քանի դպրոցներում, իսկ համալսարաններում գործում են թարգմանչական մասնագիտություններ։

Կոնֆուցիուսի ինստիտուտի ուսանողների թիվն ավելացել է, իսկ HSK/HSKK քննությունների մասնակիցների թիվը կտրուկ աճել է՝ հասնելով 230-ի։ Միաժամանակ Չինաստանում ևս ուսանողներ են սովորում հայերեն, ինչը նպաստում է մշակութային փոխանակմանը։
Կրթական կապերը խթանելու նպատակով ՀՀ-ում Չինաստանի դեսպանությունը կազմակերպում է չինական համալսարանների ցուցահանդեսներ։ Հիմնական գործընկերներ են Երևանի պետական համալսարանը, Հայ-Ռուսական համալսարանը և Բրյուսովի պետական համալսարանը։

Առևտրատնտեսական կապերի ընդլայնում

Հայաստանի և Չինաստանի առևտրատնտեսական հարաբերությունները վերջին տարիներին զարգանում են աճող տեմպերով։ 2023 թվականին երկու երկրների ապրանքաշրջանառությունը գերազանցել է 2,1 մլրդ դոլարը՝ 21%-ով աճելով, իսկ 2024 թվականին ցուցանիշը հասել է 2,8 մլրդ դոլարի՝ 34% աճով։

Չինաստանը Հայաստանի խոշորագույն առևտրային գործընկերներից է, ներգրավված լինելով Հայաստանի ենթակառուցվածքային խոշոր նախագծերում, ինչպես օրինակ՝ Հյուսիս-Հարավ մայրուղին, Կապսի ջրամբարը և արևային էներգիայի ենթակայանը։
Ավիացիոն կապերի ամրապնդման նպատակով «China Southern Airlines» ավիաընկերությունը գործարկել է Ուրումչի-Երևան-Ուրումչի չվերթը՝ խթանելով տնտեսական և մշակութային փոխանակումները։

Մշակութային կապերի խթանում

Հայ-չինական համագործակցության շրջանակներում կարևոր տեղ է զբաղեցնում մշակութային փոխանակումը։ Կոնֆուցիուսի ինստիտուտը պարբերաբար կազմակերպում է մշակութային միջոցառումներ, իսկ Հայաստանի կրթական հաստատություններում չինարեն լեզվի ուսուցումը ակտիվանում է։

Չինաստանում կազմակերպվող սեմինարներն ու վերապատրաստման ծրագրերը խթանում են մասնագիտական կապերի ամրապնդմանը, ինչը կարևոր է երկկողմ հարաբերությունների համար։

Եվրասիական համագործակցության հարթակները

Հայաստանը կարևորում է իր մասնակցությունը Շանհայի համագործակցության կազմակերպության (ՇՀԿ) շրջանակում, ինչը տնտեսական և անվտանգության համագործակցության նոր հնարավորություններ է բացում։ ՇՀԿ գագաթնաժողովները կարևոր հարթակ են Եվրասիական անվտանգության, էներգետիկ համագործակցության և տրանսպորտային ծրագրերի քննարկման համար։

Հայաստանը ներկայացնում է իր նախագծերը, ներառյալ «Հարավ-Կովկասյան երկաթուղի» և արևային էներգիայի ծրագրերը, շեշտելով ներդրումային հնարավորությունները։

***

Հայ-չինական դիվանագիտական հարաբերությունների 33-ամյակը նշանավորում է երկու երկրների համագործակցության ամրապնդման նոր փուլը։ Գիտակրթական, առևտրատնտեսական և մշակութային կապերի խորացումը վկայում է երկարատև գործընկերության ամրապնդման մասին։ Այս ուղղությամբ իրականացվող ծրագրերը նպաստում են երկկողմ հարաբերությունների դինամիկ զարգացմանը և տարածաշրջանային համագործակցության ամրապնդմանը։

Հոդվածի հեղինակ՝ Գոռ Սարգսյան

 

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: