Մայիսի 28-ը՝ որպես ազգային անկախության խորհրդանիշ, կարող է դառնալ նոր տնտեսական հայեցակարգի մեկնակետ։ Ի՞նչ կարող են սովորել հայկական ստարտափները, բիզնես առաջնորդներն ու ներդրողները 1918 թվականի մայիսյան հաղթանակից։
Պատմությունը՝ որպես ռազմավարական ռեսուրս
Հայաստանում Մայիսի 28-ը հաճախ նշվում է որպես հպարտության օր. 1918 թվականին այս օրը, Սարդարապատի ճակատամարտում հաղթանակից հետո, հռչակվեց Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը։ Սակայն այս խորհրդանշական օրը հաճախ դիտարկվում է զուտ պատմական հղումով, ոչ թե որպես իրական ազդակ՝ ժամանակակից հայ տնտեսվարողի համար։
Սակայն եթե Մայիսի 28-ը վերլուծենք ռազմավարական մտածողության տեսանկյունից, ապա այն ոչ միայն ազատագրական պայքարի արդյունք է, այլև՝ մի ամբողջական ազգային բիզնես-պլանի խորհրդանիշ։ 1918-ին հայերը գործեցին արագ, համախմբված և ռեսուրսների արդյունավետ բաշխմամբ։ Այս սկզբունքներն այսօր էլ կենսական են։
Համախմբում՝ ընդդեմ ցրվածության
Հայկական բիզնես միջավայրը հաճախ տարանջատված է ոլորտների, շահերի և անհատական համբավի շուրջ։ Մայիսի 28-ը հիշեցնում է, որ իրական հաղթանակները լինում են միայն համախմբման արդյունքում։ Սարդարապատի օրինակը ցույց է տալիս՝ երբ բիզնեսներն ու համայնքները միավորվում են՝ ընդհանուր նպատակի շուրջ, նույնիսկ ամենաանհնարին իրավիճակներում հնարավոր է հասնել հաջողության։
Այս գաղափարը կարող է վերածվել տնտեսական մոդելի՝ կլաստերային համագործակցությունների, զուգահեռ բրենդային զարգացումների և նույն շուկայի մասնակիցների ռազմավարական դաշնակցության մակարդակում։
Անորոշության մեջ կայացրած վճիռների արվեստը
Առաջին Հանրապետության հիմնադիրները գործում էին անորոշության պայմաններում՝ չունենալով հստակ ռեսուրսներ, դաշնակիցներ կամ կանխատեսելի ապագա։ Սակայն որոշումները կայացվում էին արագ, առանց ձգձգման։ Սա կարևոր դաս է հայկական ստարտափների և նորարար բիզնեսների համար, որոնք հաճախ կանգնած են «սպասել թե սկսել» երկընտրանքի առաջ։
Մայիսի 28-ը սովորեցնում է՝ ոչ բոլոր որոշումները պետք է ընդունվեն տվյալների վրա հիմնված մոդելներով. երբեմն առաջնորդական բնազդը և պատասխանատվության գիտակցությունը կարող են փոխարինել ցանկացած բիզնես-գրքույկ։
Մայիսի 28-ը՝ որպես բրենդի հիմք
Շատ ազգեր ունեն հստակ գաղափարական օրեր, որոնց շուրջ կառուցվում են տնտեսական և մշակութային բրենդներ։ Մայիսի 28-ը կարող է դառնալ հայկական արտադրանքի, նորարարության, անկախ ֆինանսական մտածողության ու ձեռներեցության խորհրդանիշ։ Դա կարող է արտահայտվել ոչ միայն հուշագրերում, այլև՝ պիտակների վրա, ներդրումային փաթեթներում և միջազգային կոնֆերանսներում։
Ի՞նչ կլինի, եթե Հայաստանը ներկայացվի ոչ թե «կոնֆլիկտի գոտի», այլ՝ «մայիսյան անկախության մոդելով տնտեսություն»։ Դա նոր դիրքավորում կլինի՝ ներդրողների, միջազգային գործընկերների և անգամ մեր սփյուռքի համար։
Եզրահանգում՝ Մայիսի 28-ը որպես ձեռնարկատիրական վերածնունդ
Հայկական բիզնեսի զարգացման համար անհրաժեշտ է ոչ միայն նոր տեխնոլոգիաներ, այլև նոր խորհրդանիշներ։ Մայիսի 28-ը կարող է դառնալ ռազմավարական օր՝ երբ բիզնեսները սկսում են նոր պրոյեկտներ, ներդրողներն ուսումնասիրում են տեղական շուկան, իսկ պետական մարմինները՝ հայտարարում նոր վարկային ծրագրեր։
Այդպիսով, եթե մենք Մայիսի 28-ը դարձնենք ոչ միայն հիշողության, այլև արարման օր, այն կարող է վերածվել ոչ միայն պատմական, այլև տնտեսական հաղթանակի։
