Իրավիճակը Վերին Լարսում և իր ազդեցությունը հայկական բեռնափոխադրումների վրա
Վերջին օրերին Վերին Լարսի անցակետում հայ բեռնատարների կուտակումները հասել են հերթական ճգնաժամային մակարդակի։ Ռուսաստանի անվտանգության դաշնային ծառայությունը և մաքսային ծառայությունները ակտիվացրել են վերահսկողությունները՝ ուղղված հատկապես սպառողական ապրանքների ներկրմանը, ինչը նշանակում է, որ նույնիսկ բեռնատարների շարժը ժամանակավոր բաց է, սակայն գործնականում՝ խիստ դանդաղեցված։
Տարանցիկ վերահսկողության ավելացումը հիմնականում առնչվում է մատակարարվող ապրանքների պատշաճ մաքսային փաստաթղթերին և բեռների ծագման ու բնույթի պարզաբանմանը։ Սա կարևոր ազդակ է հայաստանյան ներմուծող բիզնեսների համար, հատկապես նրանց, ովքեր կապ ունեն ռուսական շուկայի կամ ռուսաստանյան փոխադրումների հետ։ Բեռնափոխադրումների ձգձգումները և մաքսային անորոշությունները բերում են լոգիստիկ ծախսերի աճի և պայմանագրային պարտավորությունների խախտման ռիսկերի։
Ի՞նչ է կատարվում Պարսկաստանի հետ սահմանին՝ ՊԵԿ-ի հրատապ արձագանքը
Մյուս սահմանային ուղղությամբ՝ Հայաստանն այս օրերին բախվում է Իրանի հետ սահմանի վրացական ճանապարհի ոչ սովորական աշխուժության։ ՊԵԿ պաշտոնական հաղորդագրությամբ, վերջին օրերին նկատվել է որոշ դեպքերում օրենքի խախտմամբ ապրանքների ներմուծման փորձ՝ հատկապես սննդամթերքի և տեխնիկայի ոլորտներում։
ՊԵԿ-ը խստացրել է վերահսկողությունը՝ միաժամանակ զգուշացնելով ներմուծողներին՝ սահմանին ներկայացնել ճշգրիտ փաստաթղթեր և խուսափել չհայտարարագրված բեռներից։ Սա նոր ազդակ է հայկական ներմուծող համայնքի համար, որ Իրանի ուղղությամբ ևս օրինականության նկատմամբ խստություն է մտցվում։
Ի՞նչ են ասում այս ամենը բիզնեսի լեզվով
- Լոգիստիկ ռիսկեր. երկու հիմնական սահմանային ուղղություններում՝ Վերին Լարսում և Իրան-Հայաստան սահմանին, մատակարարման կայունությունը նվազել է։ Սրա արդյունքն է՝ բեռների ուշացում, պահեստավորման լրացուցիչ ծախսեր, հաճախորդի նկատմամբ պարտավորությունների խախտման ռիսկեր։
- Արժույթների ճնշում. բեռների ուշացումները նշանակում են ֆինանսական պլանների խախտում՝ հատկապես դրամ-ռուբլի կամ դրամ-իրանական ռիալ փոխարժեքների տատանումների պայմաններում։
- Մաքսային ռազմավարություն. բիզնեսները պետք է վերանայեն մաքսային փաստաթղթերի կառավարման պրոցեսները, հնարավոր է՝ ավելի ակտիվորեն սկսեն օգտագործել մաքսային բրոքերների ծառայությունները կամ վերանայեն ապրանքների դասակարգման սխեմաները։
- Անուղղակի ազդակներ. սահմանների հանդեպ վերահսկողության աճը հաճախ նաև կանխորոշում է որոշ պետական քաղաքականության փոփոխություններ։ Արդյունքում, նաև ներքին մատակարարման շղթաները կարող են վերադասավորվել։
Ի՞նչ կարող է անել գիտակցված բիզնեսը
- Սկսել մտածել այլընտրանքային փոխադրումների մասին՝ օդային ուղիների, Վրաստանի ծովային նավահանգիստների կամ նոր հայ-իրանական համատեղ լոգիստիկ լուծումների օգտագործման ուղղությամբ։
- Ստեղծել արտակարգ իրավիճակների պլաններ, որոնցում հաշվի են առնվում բեռնափոխադրման ուշացումները՝ պլանավորելով պաշարների ավելացում կամ հաճախական մատակարարումներ։
- Ակտիվորեն հետևել սահմանային քաղաքականությանը և պետական մարմինների հաղորդագրություններին՝ կանխատեսելով հնարավոր խստացումները։
***
Հայաստանի սահմանները՝ թե՛ հյուսիսից, թե՛ հարավից, այսօր այլևս միայն աշխարհագրական գծեր չեն։ Դրանք դարձել են բիզնեսի ռազմավարական կետեր, որտեղ որոշվում է ապրանքի ճակատագիրը։ Գիտակցված և ճկուն բիզնեսն այսօր պետք է սահմանների շուրջը տեսնի ոչ միայն խոչընդոտներ, այլև՝ խաղի նոր կանոններ։ Իսկ այդ խաղում հաղթում են նրանք, ովքեր առաջինը նկատում են փոփոխությունները։
*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ
